تشخیص بیماری تروفوبلاستیک بارداری

بیماری تروفوبلاستیک بارداری (GTD) اغلب در نتیجه ی علائم و نشانه های غیر طبیعی در دوران بارداری و یا از طریق نتایج آزمایش های خاص در طول دوران بارداری تشخیص داده می شود که ممکن است موجب شود دکتر تست های دیگری تجویز نماید. تشخیص بیماری تروفوبلاستیک بارداری را بخوانیم …

تست خون و ادرار

تست خون و ادرار برای کمک به تشخیص بیماری تروفوبلاستیک بارداری استفاده می شود.

گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG)

سلول های تروفوبلاستیک از هر دو جفت نرمال و GTD یک هورمون به نام هورمون گونادوتروپین جفتی انسان و یا HCG، تولید می کنند که در حمایت از یک بارداری نقش حیاتی دارد. هورمون HCG  به داخل خون منتشر می شود، و مقداری از طریق ادرار دفع می شود. این هورمون دارای ۲ جزء شیمیایی است، و معمولا از تست خون و ادرار برای اندازه گیری یکی از آنها استفاده می شود.

HCG به طور معمول تنها در خون یا ادرار زنان باردار یافت می شود. در واقع، پیدا کردن HCG در ادرار، پایه و اساس اکثر آزمایشهای تشخیص بارداری است.

یک مول کامل معمولاً بیش از یک جفت عادی هورمون HCG ترشح می کند، بنابراین یافتن HCG بیشتر از حد مورد انتظار در خون می تواند علامت وجود مول کامل باشد.

هر چند که اینطور نیست همه ی زنان مبتلا به بیماری تروفوبلاستیک بارداری دارای سطوح بالاتری از گنادوتروپین جفتی انسانی نسبت به بارداری نرمال باشند. به عنوان مثال، بسیاری از زنان مبتلا به مول ناقص، تومورهای تروفوبلاستیک محل جفت، و تومورهای تروفوبلاستیک اپیتلیویید،  سطح گنادوتروپین جفتی انسانی طبیعی دارند یا تنها کمی افزایش یافته است.

همچنین آزمایش گنادوتروپین جفتی انسانی می تواند بگوید آیا بعد از یک بارداری یا سقط جنین، بیماری تروفوبلاستیک بارداری وجود دارد یا خیر، زیرا بلافاصله بعد از آن، سطح گنادوتروپین جفتی انسانی به طور معمول باید به یک سطح غیر قابل کشف افت کند. در کنار کمک برای تشخیص بیماری تروفوبلاستیک بارداری، سطح گنادوتروپین جفتی انسانی خون در زنانی که قبلاً بیماری تروفوبلاستیک بارداری داشته اند، بسیار مفید است و می تواند برای موارد زیر بکار رود:

• کمک در برآورد مقدار GTD موجود در بدنِ بیمار. سطوح بالاتر HCG ممکن است به معنای وجودِ سلولهای تومور بیشتر در بدن باشد.
• تعیین می کند آیا درمان تاثیر دارد. سطح HCG باید پس از درمان به حالت نرمال برسد.
• مشخص می شود آیا GTD پس از درمان برگشته است.

نظارت سطح HCG به ویژه در طی درمان و دوره ی پیگیری اهمیت بسیاری دارد تا اطمینان حاصل شود بیماری از بین رفته است یا در حال درمان است یا باز نگشته است. آزمون HCG به طور کلی بسیار دقیق است. در موارد نادر، ممکن است بیماران مواد غیر طبیعی (آنتی بادی) در خون خود داشته باشند که با آزمون HCG تداخل ایجاد می کند. هنگامی که نمونه خون این بیماران تست شود، به نظر می رسد که سطح HCG بالاتر از مقدار واقعی است، وضعیتی که به عنوان HCG فانتوم شناخته شده است. در برخی از موارد، زنان مبتلا به GTD تشخیص داده شده اند در حالیکه اصلاً وجود ندارد؛ که نشانه ای از فانتوم HCG  است که در آن HCG خون بالاست، اما سطح آن در ادرار طبیعی است (به دلیل وجود آنتی بادی های غیرطبیعی در ادرار). اگر پزشکان متوجه شوند که سطوح HCG خون (سرم) بالاست، اما سطح آن در ادرار طبیعی است، می توانند تست های خاصی به تمایز بین سطح HCG واقعا بالا و HCG فانتوم تجویز نمایند.

سایر آزمایش های خون

تست های دیگری هستند که می توانند شواهدی غیر مستقیم برای شناسایی GTD فراهم نمایند. به عنوان مثال، شمارش تعداد سلول های قرمز خون می تواند آنمی یا کم خونی (سلول های قرمز خون خیلی کم هستند) را تشخیص دهد که می تواند در اثر خونریزی رحمی باشد. لاکتوژن جفت انسان (hPL) نشانگری برای پیگیری بیماران دارای تومورهای تروفوبلاستیک محل جفت است.

برای زنان مبتلا به GTD، آزمایش خون اغلب برای بررسی عوارش جانبی شیمی درمانی مورد استفاده قرار می گیرد. تعداد سلولهای قرمز خون برای نظارت سلامتی مغرز استخوان است و آزمایشات شیمی خون برای بررسی شرایط و وضعیت کبد و کلیه ها بکار می رود.

تست های آزمایشگاهی دیگر

معاینه و بررسی جفت

پس از وضع حمل، جفت در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می گیرد. گاهی اوقات یک گاهی اوقات یک کوریوکارسینوما غیر منتظره پیدا شده است.

تست های مایع نخاعی

اگر علائم نشان دهنده ی GTD به مغز و یا نخاع گسترش یابد و یا اگر یک سطح HCG بالا باشد، اما هیچ توموری در هر گونه مطالعات رادیولوژی دیده نشود، ممکن است مایع نخاعی برایبه دلیل علائم گسترش تومور بررسی شود. این روش پونکسیون کمری یا نخاعی نامیده میشود. برای این آزمون، بیمار ممکن است به پهلو بخوابد و یا بنشیند. دکتر ابتدا یک منطقه در بخش پایین پشت روی ستون فقرات (مهره های پشت) را بیحس می کند. پس از آن، یک سوزن توخالی و کوچک بین استخوان های ستون فقرات و منطقه اطراف نخاع قرار داده می شود و مقداری از مایع از طریق سوزن جمع آوری می شود.

آزمایشات تصویربرداری

در آزمایشات تصویربرداری از امواج صوتی، اشعه X، میدان مغناطیسی، و یا مواد رادیو اکتیو برای ایجاد تصاویر از داخل بدن شما استفاده می شود. تست های تصویر برداری، برای کمک به پیدا کردن اینکه آیا یک تومور وجود دارد و اینکه چقدر گسترش یافته است، بکار می روند.

اولتراسوند (سونوگرافی)

سونوگرافی می تواند بسیاری از موارد GTD که در رحم هستند شناسایی کند، و اگر دکتر شما مشکوک به وجود مشکلی باشد، به احتمال زیاد یکی از اولین آزمون هایی است که انجام می شود.

چگونه کار می کند: این تست از امواج صوتی برای تولید تصاویری از اندام های داخلی استفاده می کند. وسیله ای مانند میکروفون کوچک به نامِ مبدل (transducer) امواج صوتی ایجاد می کند و پس از آن، هنگام جهش بافت ها ی بدن ، اکو یا پژواک آنها ثبت می شود. این پژواک توسط یک کامپیوتر به یک تصویر سیاه و سفید تبدیل شده می شود که بر روی صفحه کامپیوتر نمایان است.

روش آزمون به چه صورت است: در طول تست شما دراز کشیده اید و یک تکنیسن یا دکتر مبدل را بر روی نقاط مورد نظر بدن حرکت می دهد. در بیشتر سونوگرافی ها ابتدا پوست با ژل لیز و روان می شود و سپس مبدل بر روی پوست قرار می گیرد. اغلب برای تشخیص GTD ، یک نوع متفاوت سونوگرافی با عنوان  سونوگرافی ترانس واژینال استفاده می شود. در این روش، یک مبدل کوچک در داخل واژن قرار داده می شود. که برای زنان مشکوک به GTD در طول سه ماهه اول بارداری، اجازه می دهد تصاویر خوبی از رحم تهیه شود.

پزشکان در جستجوی چه هستند: در یک بارداری نرمال، تصویر برداری اولترا سوند، تصویری از جنین در حال رشد در داخل رحم را نشان می دهد.

هر چند که در حاملی مولار کامل، جنینی در سونوگرافی دیده نمی شود. در عوض، اولترا سوند یک ویلی بزرگِ انگور-مانند تشخیص می دهد که نمونه ای از GTD است. در موارد نادر، سونوگرافی ممکن است یک بارداری “دو قلو” نشان دهد که یکی از آنها جنین طبیعی است و دیگری یک مول hydatidiform باشد. که در کمتر از ۱% موارد رخ می دهد.

در یک حاملگی مولار جزئی، سونوگرافی می تواند تشکیل یک جفت غیر عادی را نشان دهد. اگر جنین دیده شود، اغلب تغییر شکل یافته و دفرمه شده است.

همچنین سونوگرافی را می توان برای کمک به یافتن حمله ی مول به بافت های محلی مورد استفاده قرار داد. اگر پس از برداشتن مول، سطح HCG خون هنوز هم بالا باشد، معاینات بیشتری باید انجام شود.

رادیوگرافی (اشعه X)  قفسه سینه

اشعه ایکس قفسه سینه می تواند در موارد GTD مداوم انجام شود تا ببینند آیا ریه های شما گسترش یافته است که موردی بسیار بعید است مگر اینکه سرطان بسیار پیشرفته گسترش یافته باشد. با این حال، سی تی اسکن قفسه سینه اغلب زمانی انجام می شود که دکتر شما مشکوک به گسترش آن در خارج رحم باشد. هر دو آزمایش را می توان به صورت سرپایی انجام داد.

اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)

این تست ممکن است برای درک این موضوع انجام شود که آیا GTD در خارج از رحم، مانند ریه، مغز، کبد پخش شده است. سی تی اسکن یک آزمون اشعه ایکس است که تصاویر مقطعی دقیقی از بدن شما تولید می کند.

به جای گرفتن یک تصویر، مانند اشعه ایکس عادی، یک اسکنر CT با چرخش خود تصاویر بسیاری از شما می گیرد، این در حالیست که شما دراز کشیده اید. پس از آن، یک کامپیوتر این تصاویر را به صورت تصاویری از برش های اندام مورد مطالعه ترکیب می کند. بر خلاف اشعه ایکس عادی، سی تی اسکن تصاویر دقیق از بافت های نرم بدن ایجاد می کند.

قبل از اینکه هر گونه تصویری گرفته شود، ممکن است از شما خواسته شود ۱ تا ۲ پیمانه نیم لیتری از مایعی به نام حاجب خوراکی (oral contrast) بنوشید. این کمک می کند تا طرحی از قسمت های درونی شکم ایجاد شود و با تومورها اشتباه گرفته نشوند.

شما همچنین ممکن است یک تزریق IV (داخل وریدی) داشته باشید که یک نوع متفاوت از ماده حاجب رنگی (کنتراست IV) است. اینکار کمک می کند تا ساختار کلی بدن شما بهتر نمایان شود.

این تزریق ممکن است موجب گرگرفتگی (احساس گرما، به خصوص در صورت) شود. برخی از افراد حساسیت دارند و کهیر می زنند. به ندرت، واکنش های جدی تر مانند تنفسِ مشکل و یا فشار خون پایین ممکن است رخ دهد. می توان از داروهایی برای پیشگیری و درمان واکنش های آلرژیک استفاده نمود. اگر شما تا کنون واکنشی به هر گونه مواد کنتراست مورد استفاده برای اشعه ایکس داشته اید، حتماً به دکتر بگویید.

مدت زمانِ سی تی اسکن طولانی تر از اشعه ایکس عادی است. شما باید هنگام CT دراز بکشید. در طول آزمون، میز به داخل و خارج اسکنر می رود ، که دستگاهی به شکل حلقه است که به طور کامل میز را احاطه می کند. ممکن است هنگام برداشت تصاویر کمی احساس خفگی و محدودیت داشته باشید.

اسکن تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)

اسکن های MRI نیز مانند CT اسکن ها، تصاویر دقیقی از بافت های نرم درون بدن ارائه می دهند. اما در اسکن MRI به جای اشعه ایکس، از امواج رادیویی و آهن ربا قوی استفاده می شود. انرژی امواج رادیویی جذب شده و سپس در الگوی تشکیل شده به دلیلِ نوع بافت بدن و یا به دلیل بیماری های خاص رها می شود. با استفاده از کامپیوتر، این الگو به یک تصویر بسیار دقیق از نقاط بدن ترجمه و تبدیل می شود. قبل از اسکن، مواد کنتراست به نام گادولینیوم اغلب به داخل ورید تزریق می شود تا جزئیات بهتر دیده شوند. که متفاوت از ماده حاجب وریدی مورد استفاده برای سی تی اسکن است.

اسکن MRI کمی بیشتر از سی تی اسکن ناخوشایند هستند. نخست، به دلیل آنکه طولانی تر – اغلب تا یک ساعت طول می کشند. دوم، شما را به داخل یک لوله باریک و محدود دراز می کشید که می تواند در افراد با ترس از فضاهای بسته (claustrophobia) ایجاد ناراحتی کند. دستگاههای ویژه ی MRI “باز” گاهی اوقات در صورت نیاز برای این افراد استفاده می شود. دستگاه همچنین باعث می شود صداهای وزوز و کلیک ایجاد شود، در برخی مراکز هدفون با موسیقی استفاده می شود تا از شنیدن این صداها جلوگیری شود.

اسکن های MRI برای دیدن مغز و نخاع مفید هستند. اگر مشخص شده باشد که GTD در جاهای دیگر مانند ریه ها گسترش یافته است، به احتمال زیاد برای اسکن مغز مورد استفاده قرار می گیرند. گاهی اوقات استفاده می شود تا ببینید آیا تومور درون دیواره رحم رشد کرده است.

اسکن توموگرافی تابش پوزیترون (PET)

اسکن PET زمانی مفید است که دکتر شما فکر می کند ممکن است سرطان گسترش یافته (و یا پس از درمان بازگشته)، اما محل آن را نمی داند. اسکن PET می توان به جای انواع مختلف تصویربرداری ها و آزمایشات مورد استفاده قرار داد. زیرا تمام بدن شما را اسکن می کند. با این حال، این آزمایشات به ندرت برای GTD استفاده می شود.

اسکن PET شامل تزریق نوعی از قند رادیواکتیو (با عنوان fluorodeoxyglucose یا FDG) به خون است. میزان رادیواکتیویته موردِ استفاده بسیار کم است. سلول های سرطانی در بدن به سرعت در حال رشد هستند، بنابراین،  مقادیر زیادی از قند رادیواکتیو را جذب می کنند. پس از آن، یک دوربین خاص می تواند تصاویری از مناطق رادیواکتیویته در بدن ایجاد کند. این تصویر مانند اسکن CT یا MRI دقیق نیست، اما اطلاعات مفیدی در مورد کل بدن ارائه می دهند.

برخی از ماشین آلات قادر به انجام هر دو PET و CT اسکن به صورت همزمان هستند (اسکن PET / CT). و به رادیولوژیست اجازه می دهد تا مناطق رادیواکتیویته بالاتر در PET با ظاهر آن منطقه در CT مورد مقایسه قرار دهد.

تست های دیگر

پزشکان اغلب می توانند بر اساس علائم، نتایج آزمایش خون و آزمایشات تصویربرداری، تشخیص نسبتاً قطعی از GTD داشته باشند، اما این تشخیص اغلب در بیماران مبتلا به خونریزی غیر طبیعی، پس از روشی به نام D & C (اتساع و کورتاژ) انجام می شود. در D & C سلولهای بافت برداشته شده ودر زیر میکروسکوپ مشاهده می شوند. سلول های انواع مختلف GTD در زیر میکروسکوپ متفاوت به نظر می رسند. گاهی اوقات، زمانی که مول های کامل و جزئی در سه ماهه اول در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می گیرند، ممکن است به سختی از هم قابل تفکیک باشند.

اگر اینطور باشد، ممکن است جهت تشخیص این دو نوع مول، از تست های دیگر استفاده شوند. در برخی از آزمایشات، به نام سیتوژنتیک، تعداد و نوع کروموزوم مول مورد بررسی قرار می گیرد. آزمایشات دیگری ممکن است برخی ژن را که فقط از مادر آمده اند را ببیند، اگر یک مول ناقص در مقابل یک مول کامل باشد (D & C در بخش توصیف “جراحی بیماری تروفوبلاستیک بارداری.” توضیح داده می شود).

ترجمه شده از وبسایت: www.cancer.org