نشانه­ های بصری برای سازماندهی کردن در کودکان

سازماندهی کردن و نشانه­ های بصری چه هستند؟

سازماندهی کردن شامل توانایی برای برنامه ­ریزی در مورد آینده، جمع ­آوری مطالب مورد نیاز، اجرای سلسله‌وار یک وظیفه، پایبندی به یک کار تا زمانی که آن کار در یک چارچوب زمانی مناسب انجام شود، است. سازماندهی کردن، معمولا یک مهارت است (حداقل تا حدی) که باید به صورت اختصاصی مدلسازی شده، توسط ساختارهای قابل لمس (مانند دفترچه خاطرات، برچسب ها) حمایت شود و توسط رویه ­های منطقی (تکمیل یک کار/ بازی قبل از آغاز یک کار دیگر) تقویت شود.

نشانه های بصری، شامل هر چیزی هستند که اطلاعات بصری را فراهم می کنند. در ارتباط با سازماندهی کردن، برنامه­ های بصری و تایمرها، به کودک می ­گویند که یک کار، باید طی چه مدت زمانی انجام شود و چه زمانی آنها باید به سمت انجام یک فعالیت دیگر بروند. برنامه ­های زمانی می توانند به یک کودک کمک کنند تا مراحل متوالی درگیر در یک وظیفه را انجام دهد و همچنین میزان اضطراب را در مورد کاری که می خواهد انجام دهد؛ کاهش می دهند. تایمرها به ما اجازه می دهند تا به کودکان هشدار دهیم یا زمان انجام فعالیتهای موردنظر، مانند بازی با کامپیوتر یا آی پد را برای آنها محدود کنیم.

چرا نشانه های بصری برای سازماندهی کردن دارای اهمیت هستند؟

کودکانی که چالش سازماندهی کردن دارند، نه تنها در به یاد آوردن و سازماندهی کردن در خانه مشکل دارند؛ بلکه همچنین مشکلاتی مانند فراموشی، طفره رفتن، گیجی و هدر دادن زمان در بخش های دیگر زندگی خود نیز دارند (لی مسوریر ۲۰۰۷ صفحه­ی ۶۳). این کودکان اغلب اوقات فاقد بلوک های سازنده­ی فردی برای سازماندهی مراتب بالاتر مانند سازماندهی مستقل هستند که می­تواند به دلیل مشکل یادگیری، عدم بلوغ نموی، حضور صفات تشخیصی نافذ یا حمایت متناقض بالغین برای تسلط روی استفاده از استراتژی های سازماندهی معمول (متناسب با سن فرد) باشد.

بسیاری از کودکان، به ویژه آنهایی که به اختلال طیف اوتیسم (ASD) مبتلا هستند؛ در حوزه های بصری، در مقایسه با سایر حوزه ها­ توانایی بیشتری دارند. برای بسیاری از کودکان، بعد از اینکه یک کلمه یا علامت تکمیل می شود؛ یک نشانه بصری یا یک تصویر، برای مدت طولانی ثابت باقی می ماند. پژوهش ها نشان داده اند که یک محیط یادگیری چند سنسوری، به بسیاری از کودکان، بهترین فرصت را برای رسیدن به پتانسیل کاملشان می دهد و این دلیلی است که چرا این محیط، توسط یک حس دیگر، یعنی بینایی، حسی را برای حمایت از یک سیستم گیرنده (یعنی شنوایی) ایجاد می کند.

بلوک های سازنده موردنیاز برای توسعه مهارت های سازماندهی کردن کدامند؟

• حافظه کاری: توانایی حفظ موقت و دستکاری اطلاعات درگیر در درک زبان، استدلال و یادگیری اطلاعات جدید و به روز رسانی این اطلاعات، همانطور که تغییر رخ می دهد.
• توجه و تمرکز: توانایی برای تمرکز مداوم روی یک وظیفه.
• برنامه ریزی و نظم و ترتیب دادن به کارها: کار یا فعالیت چند مرحله ای برای رسیدن به یک نتیجه‌ی معین.

اگر متوجه شوم که کودک من در سازماندهی کردن مشکلاتی دارد، چه کاری می توانم انجام دهم؟

اگر یک کودک مشکلاتی در سازماندهی کردن داشته باشد، ممکن است:

• توانایی متناقضی برای پیدا کردن لباسها یا وسایل خود نشان دهد؛ حتی اگر آنها در جای همیشگی خودشان قرار داشته باشند.
• برای جمع کردن یا باز کردن کیف مدرسه نیاز به کمک داشته باشد.
• قادر به نگهداری از لوازم شخصی خودش نباشد.
• در اجرای اصول بازی، به ویژه زمانی که آنها تغییر می کنند؛ مشکل داشته باشد.
• توانایی ضعیفی برای سازماندهی مطالب برای فعالیت های کلاسی نشان می دهد.
• انحراف از امور روتین را دوست ندارد.
• از انجام وظایف نا آشنا اجتناب می کند؛ آنها را نمی پذیرد یا به سختی آن ها را انجام می دهد.
• برای تکمیل وظایف، کند است و نیاز به راهنمایی های مکرر دارد.
• نیاز به راهنمایی های ساده و واضح دارد.
• برنامه ریزی طولانی مدت را مشکل می بیند.
• در شروع یک کار مشکل دارد.
• زمانی که توسط یک چالش گیج می شود قادر به حل مساله نیست.
• در حین انجام برنامه، قادر به حفظ آن در حافظه فعال خود نیست.
• قادر به ترتیب دهی مناسب کارها نیست.
• خود تنظیمی ضعیفی نسبت به پاسخ های عاطفی به چالش ها یا محرک ها دارد.

زمانی که کودک، در سازماندهی کردن مشکلاتی دارد و ممکن است از نشانه های بصری سود ببرد؛ چه مشکلات دیگری ممکن است رخ دهند؟

زمانی که کودک در سازماندهی کردن مشکلاتی دارد و از نشانه های بصری سود می برد؛ ممکن است مشکلاتی با موارد زیر نیز داشته باشد:

• خود مراقبتی در اجرای کارها (یعنی، توسط سن تحت تاثیر قرار می گیرد – احتمالا آرایش کردن، لباس پوشیدن، غذا خوردن).
• بازده علمی (به عنوان مثال، آغاز یک کار، بررسی یک چالش، برنامه ریزی یک پروژه و اجرای آن تا زمانی که تکمیل شود).
• مهارت های اجتماعی (انزوای اجتماعی، معمول است).
• عدم وابستگی در فعالیت های روزمره زندگی، مانند جمع کردن کیف مدرسه در دوره پیش دبستانی یا دبستان.
• رفتار (ناامیدی سریع و اعتماد به نفس ضعیف، معمول است).

چه کاری می توان برای بهبود استفاده از نشانه های بصری برای سازماندهی کردن انجام داد؟

• اصلاح نوع نشانه بصری: نشانه های بصری ممکن است شامل: اشیا واقعی، تصاویر اشیا واقعی، تصاویر کلمات باشند. هر یک از کودکان، این موارد را به نحو متفاوتی ترجیح می دهند یا با آنها ارتباط برقرار می کنند. آزمون و خطا به تعیین چیزی که کودک شما ترجیح می دهد؛ کمک خواهد کرد.
• اشیاء واقعی: عموما کودکان کم سن تر و آنهایی که مشکلات دیگری هم دارند؛ به گروهی از نشانه‌های بصری نیاز دارند که بیشتر شبیه یک شی واقعی باشند. برای مثال، زمانی که به این کودکان، یک پازل را نشان می دهید در مقایسه با زمانی که به آنها یک نماد الکترونیک از یک پازل را نشان می دهید، احتمالا به نحو بهتری پاسخ می دهند.
• استفاده از گفتار: استفاده از نشانه های بصری همراه با گفتار/ کلمات، چون آنها برای کمک به درک کودک شما از زبان گفتاری طراحی شده اند؛ اما نباید جایگزین آن شوند.
• برچسب زدن نامتناقض: توصیه می شود که نام نشانه بصری را در زیر کارت بیاورید تا این اطمینان را ایجاد کنید که هر کسی آن شی را با همان نام بخواند (آیا آن یک ماگ است یا یک فنجان؟ یک کتاب است یا یک کتاب قرائتی؟).
• قابلیت دسترسی: تضمین کنید که نشانه های بصری برای کودک قابل دسترس باشند. آنها را نزدیک جایی نگه دارید که اغلب، از آنجاها استفاده می کنید (روی یخچال، روی میز آرایش، نزدیک در ورودی).
• آنها را قابل حمل بسازید: تعدادی نماد را برای کلمات کلیدی یا برای ترتیب کاری که باید انجام شود (به عنوان مثال، ترتیب چگونگی باز کردن کیف در مدرسه) روی حلقه کلید خود قرار دهید (میز توالت، ماشین، خانه).
• زمانی را برای پردازش کردن در نظر بگیرید: به کودک اجازه دهید که پردازش کند و به نشانهای بصری مطلوب اشاره کند. این به خودی خود، یک مهارت است بنابراین والدین یا مراقبین باید صبور و شکیبا باشند! اغلب، کودکان با استفاده از این نشانه های بصری زمان بیشتری را برای پردازش اطلاعات و برای پاسخ اختصاص می دهند.
• پشتکار داشتن: کودک، قبل از اینکه بتواند بین اشیا بصری و واقعی ارتباط برقرار کند، ممکن است نیاز به آزمون­ و خطاهای زیادی داشته باشد.
• به کودک خود پاداش دهید: زمانی که کودک از طریق نشانه های بصری، به موفقیت دست پیدا می‌کند؛ به او پاداش دهید.
• توقعات قابل انجام: با کارهای کوچک قابل انجام شروع کنید و به محض اینکه آنها به نقطه ­ای رسیدند که باید پاداش دریافت کنند؛ می توانید در آن نقطه، کار را گسترش دهید و زمان پاداش را به تاخیر بیندازید.

فعالیت هایی که می توانند به بهبود سازماندهی، با استفاده از نشانه های بصری کمک کنند؛ شامل موارد زیر هستند:

• جداول زمانبندی­ بصری، یک کودک را قادر می سازد تا ببیند و درک کند که چه چیزی در آینده رخ خواهد داد. همچنین، جداول زمانبندی­، به افراد کمک می کنند تا خودشان را سازماندهی کمک کنند و به صورت آینده نگر برنامه ریزی کنند.
• تایمرها به تغییر مراحل کمک می کنند؛ چون آنها به کودک می گویند که چه زمانی و طی چه مدت باید یک فعالیت را انجام دهد. تایمرها به ما اجازه می دهند که به کودک هشدار دهیم.
• کارهای کوچک قابل انجام: وظایف را به مراحل کوچک قابل انجام تقسیم کنید و از جداول زمان‌بندی بصری برای هدایت در کل فرآیند استفاده کنید.
• الگوی آکادمیک: از یک الگو برای طرح بندی عناوین، نمودارها و کار نوشته شده استفاده کنید. مشابه با موارد استفاده شده روی اسلایدهای پاورپوینت. از جداول پیش ترسیم شده برای افزودن جزئیات در طی ترسیم طرح یا جمع آوری داده ها استفاده کنید.
• منابع را محدود کنید و فقط مطالب مورد نیاز برای وظیفه را پیش خود نگه دارید. فضای کاری را تا حد ممکن عاری از مطالب غیرمرتبط نگه دارید.
• ذخیره سازی: کار را در فضاهای مجزا روی میز مطالعه نگه دارید یا یک فضای مجزا داشته باشید و آن را به کودک اختصاص دهید. اینها را به فضاهای خاصی سازماندهی کنید؛ به طوری که کودکان نیاز برای یافتن وسایل شخصی خودشان به جستجو نداشته باشند.
• برچسب ها: از تصاویر چسبان روی سطح خارجی محفظه ها استفاده کنید و چیزی که داخل محفظه است را روی آن یادداشت کنید. مداد و موارد مشابه با آن را در یک محفظه مداد شفاف نگه دارید به طوری که بتوانند به آسانی دیده شوند.

چرا برای کمک به آموزش سازماندهی کردن با استفاده از نشانه های بصری، باید به دنبال درمان بروید؟

• سازماندهی کردن، در بازی کودکان، تعاملات اجتماعی با همسالان خود، مدیریت فردی  (به عنوان مثال، وظایف خود مراقبتی، آوردن همه وسایل از مدرسه به خانه) و مدیریت وظایف آکادمیک (به عنوان مثال، تکالیف، برنامه ریزی و اجرای پروژه) مشهود است.
• سازماندهی کردن یک توانایی کلیدی است که برای گذراندن موفقیت آمیز دوره های آموزشی ضروری است.
• به توسعه و مدلسازی مهارت های عملکرد اجرایی که برای بسیاری از فعالیت های سطح بالاتر ضروری هستند؛ کمک می کند.

اگر مشکل در سازماندهی بصری، درمان نشده باقی بماند، چه مشکلاتی را می تواند ایجاد کند؟

• کودک قادر نخواهد بود که به پتانسیل کامل آکادمیک خودش دست پیدا کند. در بسیاری از موارد، سازماندهی کردن، کلید موفقیت است. اگر یک کودک به دلیل نداشتن مهارت سازماندهی کافی برای انجام تکالیف، در انجام تکالیف خود شکست بخورد؛ برای خودش شانس موفقیت قائل نخواهد بود.
• در فعالیت های روزانه دچار چالش می شود. از آنجایی که سازماندهی کردن، یک مهارت است که تا حدی به آموزش و مدلسازی نیاز دارد؛ مهم است که کودک به استراتژی هایی مانند استفاده از نشانه های بصری دسترسی داشته باشد تا به او اجازه دهد که در فعالیت های روزانه موفق باشد.
• کناره گیری و رفتار ضعیف. کودکانی که در سازماندهی کردن مشکلاتی دارند؛ اغلب از چالش های خودشان کاملا آگاه هستند و به سرعت یاد می گیرند که به طرز ماهرانه ای از آنها اجتناب کنند یا نکنند.
• اعتماد به نفس ضعیف، چون کودک متوجه می شود که تمایز بین باهوش بودن و داشتن مشکل با سازماندهی مشکل است.

چه نوع درمانی برای مشکلات سازماندهی بصری توصیه می شود؟

اگر کودک شما مشکلاتی با سازماندهی دارد، توصیه می شود که آنها با یک کاردرمان مشاوره کنند.

اگر نگرانیهای دیگری نیز وجود داشته باشد (یعنی فراتر از سازماندهی بصری)، هم کار درمانی و هم گفتار درمانی ممکن است برای برطرف کردن این نگرانیها توصیه شود. این مزیت انتخاب ذهن کودک است که هم کاردرمانی و هم گفتار درمانی را میسر می سازد.