مسمومیت با ضد یخ را جدی بگیرید!

ضد یخ یا (Antifreeze) مایعی است که مانع از یخ زدگی یا گرمای بیش از حد رادیاتور در اتومبیل ها می شود. این مایع همچنین به عنوان خنک کننده موتور نیز شناخته می شود. اگرچه فرمول این مایع بیشتر مبتنی بر آب است. اما ضد یخ علاوه بر آب حاوی الکل های مایعی مانند اتیلن گلیکول، پروپیلن گلیکول و متانول است.

پروپیلن گلیکول همچنین در بعضی از غذاها و مواد آرایشی نیز یافت می شود. مطابق نظر آژانس ثبت مواد مواد سمی و بیماری های آمریکا (ATSDR) استفاده محدود از پروپیلن گلیکول به مقدار کم مضر تلقی نمی شود. اما از سوی دیگر، اتیلن گلیکول و متانول در صورت مصرف، خطرناک و سمی هستند. حتی مصرف عمدی یا غیر عمدی مقدار کمی ضد یخ، باعث مسموم شدن بدن انسان می‌شود و می‌تواند عوارض خطرناکی به دنبال داشته باشد.

توضیحات مختلفی در مورد اینکه چرا شخصی باید ضدیخ مصرف کند و چرا اصلا چنین ماده ای وارد بدن انسان یا موجود دیگری شود وجود دارد. یکی از شایعترین دلایل می تواند، خود آزاری یا اقدام به خودکشی باشد. اما همیشه به منظور خود آزاری از چنین موادی مصرف نمی شود. گاهی اوقات ممکن است بر اثر اتفاقی و کاملا تصادفی و سهوی ضدیخ مصرف شود. بنابراین با توجه به این احتمالات، شناخت علائم مسمومیت ضد یخ مهم است.

علائم مسمومیت با ضدیخ

مسمومیت با ضد یخ می تواند به تدریج طی چند ساعت اتفاق بیفتد. بنابراین ممکن است بلافاصله بعد از مصرف مواد شیمیایی و ترکیبات آن علائمی وجود نداشته باشد. ترکیبات و مواد شیمیایی درون ضد یخ پس از مدتی درون بدن به مواد زیر متابولیزه میشوند و جذب بدن خواهند شد:

• گلیکول آلدهید
• اسید گلیکولیک
• گلی اکسیلیک اسید
• استون
• فرمالدئید

بدن شما به آرامی شروع به واکنش در برابر ضد یخ می‌کند. مدت زمانی که ممکن است اولین علائم ظاهر شود معمولا متفاوت است و بستگی به مقدار و حجم مایع بلعیده شده دارد.

به گزارش ATSDR، اولین علائم می تواند ۳۰ دقیقه تا ۱۲ ساعت پس از مصرف ایجاد شود. و شدیدترین علائم حدود ۱۲ ساعت پس از مصرف شروع می‌شود. علائم اولیه مسمومیت با ضد یخ ممکن است شامل احساس سوزش سر دل شود. سایر علائم اولیه عبارتند از:

• سردرد
• خستگی
• عدم هماهنگی در حرکات بدن
• احساس گرگرفتگی
• لکنت زبان
• حالت تهوع
• استفراغ

از آنجایی که بدن شما در طی چند ساعت دیگر به تجزیه ضد یخ ادامه می دهد، این ماده شیمیایی می تواند در عملکرد کلیه، ریه، مغز و سیستم عصبی شما اختلال ایجاد کند. آسیب بیشتر به بدن و ارگان های حیاتی می تواند ۲۴ تا ۷۲ ساعت پس از مصرف رخ دهد. علایم می تواند در ادامه به این صورت در فرد ظاهر شود:

• دشواری در تنفس
• عدم توانایی در ادرار کردن
• تاکی کاردی یا افزایش ضربان قلب
• تشنج
• از دست رفتن هوشیاری و یا حتی رفتن به حالت اغما

چه وقت کمک بگیریم؟

اگر شما یا شخص دیگری بصورت عمدی یا کاملا تصادفی ضد یخ مصرف کرده اید، فورا باید از دیگران کمک بگیرید و با اورژانس تماس بگیرید. حتی مصرف اندک و اتفاقی این مایع می تواند خطرناک باشد و در صورت عدم رسیدگی باعث وارد شدن آسیب به ارگان ها شود.

درمان مسمومیت با ضد یخ

وقتی به بیمارستان، مرکز اورژانس یا هر مرکز درمانی دیگر رسیدید حتما موارد زیر را با پزشک در میان بگذارید:

• آنچه مصرف کردید
• زمانی که آن را قورت دادید
• مقدار مصرف شده

پزشکان و کادر درمان در بیمارستان از نزدیک وضعیت شما را تحت نظر قرار می دهند. دلیل اهمیت نظارت و رسیدگی به چنین مسمومیتی این است که ضد یخ می تواند قسمت های مختلف بدن شما را تحت تأثیر قرار دهد. پزشک یا پرستار ممکن است فشار خون، درجه حرارت بدن، میزان تنفس و ضربان قلب شما را بررسی کند. آنها ممکن است آزمایشات مختلفی را برای بررسی میزان و سطح مواد شیمیایی موجود در جریان خون شما و همچنین عملکرد اندام شما انجام دهند. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• آزمایش خون
• آزمایش ادرار
• اشعه ایکس قفسه سینه
• سی تی اسکن مغز
• الکتروکاردیوگرام قلبی

چنانچه ضد یخ مصرف کرده اید، حتی اگر علایمی در شما ظاهر نشده باشد پزشک روند درمان را شروع خواهد کرد. اولین خط درمانی برای مسمومیت با ضد یخ استفاده از داروهای آنتی دوت یا ضد مسمومیت است. این داروها شامل فومپیزول (آنتیزول) یا اتانول است. هر دو دارو می توانند اثرات سم را معکوس کرده و از بروز مشکلات بعدی مانند آسیب دائمی به اعضای بدن جلوگیری می‌کنند. با وجود این که فومپیزول می تواند اثرات مسمومیت را در حدود سه ساعت معکوس کند، هنگامی که این دارو در دسترس نباشد، اتانول گزینه موثری است. بیمارستان ممکن است این دارو را به صورت داخل وریدی یا از طریق IV تجویز کند.

اگر کمک فوری دریافت نکنید ، مسمومیت با ضد یخ می تواند عملکرد کلیه را کاهش داده و باعث عدم توانایی ادرار یا کاهش میزان ادرار شما شود. در صورت کاهش یا اختلال در عملکرد و ضعف آن، ممکن است درمان شما شامل دیالیز باشد.

دیالیز  نوعی پروسه درمانی است  که طی آن به دستگاهی وصل میشوید که خون شما را فیلتر کرده و سموم را از جریان خون شما خارج می کند. بسته به میزان آسیب کلیه، دیالیز ممکن است یک درمان موقت یا یک نوع درمان دائمی باشد. در صورتی که موقتی باشد، برای بازیابی عملکرد کلیه ممکن است دو ماه طول زمان لازم باشد.

اگر به دلیل مسمومیت شدید با ضد یخ با مشکلات تنفسی نیز روبرو هستید، بیمارستان ممکن است اکسیژن درمانی را انجام دهد. پزشک برای بهبود تنفس شما ممکن است از لوله هایی استفاده کند.

پیشگیری

از آنجایی که ضد یخ طعم شیرینی دارد، بلع تصادفی آن نیز می تواند به صورت کاملا اتفاقی رخ دهد. در اینجا چند نکته برای جلوگیری از امنیت شما و خانواده شما  و مخصوصا حیوانات خانگی  ذکر شده است:

• ضد یخ را درون بطری های آب یا ظروف دیگر نریزید. مواد شیمیایی را در ظرف اصلی خود نگه دارید.
• اگر هنگام کار بر روی اتومبیل خود، روی سطوح ضد یخ ریخته اید، تمام مایع را تمییز کرده و سطوح را بشویید.
• همیشه درپوش روی ظروف ضد یخ را محکم بسته و سفت کنید.
• مواد شیمیایی را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
• به عنوان احتیاط، از بطری ها و نوشیدنی هایی که نمی شناسید، ننوشید. هرگز نوشیدنی های ناشناس را امتحان نکنید.

نکات پایانی از وبسایت نسخه

با مداخله اولیه، احتمالاً دارو می تواند اثرات مسمومیت را معکوس کند. درمان می تواند از بروز نارسایی کلیه، آسیب مغزی و سایر آسیب های دائمی ریه ها یا قلب شما جلوگیری کند. در صورت عدم درمان، مسمومیت با ضد یخ شدید در ۲۴ تا ۳۶ ساعت می تواند کشنده باشد. به یاد داشته باشید، فقط چند ساعت طول می کشد تا علائم جدی و خطرناک این مسمومیت ایجاد شود. هیچوقت و تحت هیچ شرایطی درمان را به تعویق نیاندازید.

ترجمه شده از وبسایت: healthline.com