درمان سرطان آدرنال

این اطلاعات بیانگر نظرات پزشکان و پرستاران شاغل در انجمن سرطان آمریکاست. این نظرات بر پایه تفسیر آنها از مطالعات چاپ شده در مجلات علمی و همچنین تجربیات کاری آنهاست.

اطلاعات درمانی موجود در این مطلب، سیاست رسمی انجمن نبوده و به عنوان یک مشاوره پزشکی قصد آن را ندارد که جایگزین نظرات تخصصی تیم درمانی شما شود. تنها این هدف را دنبال می کند که به شما و خانواده تان کمک کند تا تصمیمی با اطلاعات کافی را همراه با پزشک خود بگیرید.

پزشک شما ممکن است دلایلی داشته باشد که برنامه درمانی متفاوتی را با این روش های کلی درمانی در پیش گرفته است. حتما از وی در رابطه با روش های درمانی خود سؤال کنید.

اطلاعات کلی درمانی

پس از آنکه سرطان تشخیص داده شد، پزشک روش های درمانی را به اطلاع شما خواهد رساند. این مهم است که وقت گذاشته و درباره تمامی انتخاب های درمانی فکر کنید. در انتخاب یک برنامه درمانی، فاکتورهایی را که می بایست در نظر بگیرید عبارت است از سلامت عمومی شما و مرحله سرطان. بعضی اوقات این فکر خوبی است که نظر شخص دیگری را نیز بپرسید. نظر دیگران می تواند اطلاعات بیشتری را برای شما فراهم کند و کمک کند تا با اطمینان بیشتری انتخاب خود را انجام دهید. دلیل دیگر این است، از آنجا که سرطان کورتیکال آدرنال بسیار نادر است، تنها مراکز بزرگ سرطان قادر به درمان آن هستند.

انواع عمده درمان سرطان آدرنال:

• جراحی
• پرتو درمانی
• شیمی درمانی
• دیگر داروها

بسته به نوع و مرحله سرطان شما ممکن است به بیشتر از یک نوع درمان نیاز داشته باشید. پزشکان موجود در تیم درمانی شما شامل:

• یک جراح: پزشکی که از جراحی برای درمان سرطان یا دیگر بیماری ها استفاده می کند.
• یک متخصص غدد: پزشکی که بیماری های مربوط به غدد ترشح کننده هورمون را درمان می کند.
• یک آنکلوژیست پرتودرمانی: پزشکی که از پرتو برای درمان استفاده می کند
• یک آنکلوژیست دارویی: پزشکی که از شیمی درمانی و دیگر داروها برای درمان سرطان استفاده می کند.

دیگر متخصصان نیز ممکن است در درمان شما نقش داشته باشند مثل پرستاران، روانشناسان، مددکاران اجتماعی، متخصصان توانبخشی و دیگر شاغلان حوزه سلامت. در بخش های بعد انواع مختلف درمان را شرح می دهیم. متعاقب آن نحوه بکارگیری درمان ها را در شرایط مختلف بحث خواهیم کرد.

این مهم است که درباره تمام روش های درمانی خود به همراه اهداف و عوارض جانبی آن، با پزشکان خود بحث کنید تا بهترین انتخاب ممکن را داشته باشید. اگر در مورد چیزی هم شک دارید حتما سوال بپرسید. شما سوالات مفیدی را در بخش “چه سوالاتی را درباره سرطان آدرنال می بایست از پزشک بپرسیم؟” خواهید یافت.

بخش “منابعی دیگر برای سرطان آدرنال” مطالب مفیدی را درباره درمان سرطان و عوارض جانبی آن ارائه می کند.

 جراحی برای سرطان آدرنال

درمان اصلی برای سرطان آدرنال برداشتن غده آدرنال است، که آدرنالکتومی نامیده می شود. جراح تلاش می کند تا هر اندازه از سرطان را که ممکن است بردارد، از جمله نواحی که سرطان به آنها سرایت کرده است. اگر غدد لنفاوی پیرامون بزرگ شده باشد، آنها نیز می بایست برداشته شوند.

دو راه عمده برای برداشتن غده آدرنال وجود دارد. یک را برداشتن آن از طریق ایجاد یک شکاف در پشت است، دقیقاً زیر دنده ها. این روش برای تومورهای کوچک مناسب است.

برای اغلب سرطان های آدرنال، جراح شکافی را در شکم ایجاد می کند. این به وی اجازه می دهد تا تومور را واضحتر ببیند و کار را برای تشخیص گسترش احتمالی آسانتر می کند. همچنین این فضا را به جراح می دهد تا سرطان بزرگی را که به بافت ها و اعضای اطراف سرایت کرده بردارد. برای مثال اگر سرطان به کلیه رسیده باشد، همه یا بخشی از کلیه نیز برداشته می شود. اگر آن به چربی و ماهیچه اطراف غده آدرنال رسیده باشد، این بافت ها نیز برداشته خواهد شد.

برخی اوقات سرطان به پایین بزرگ سیاهرگ، سیاهرگ درازی که خون را از بخش تحتانی بدن به قلب می رساند، رسیده است. برداشتن کامل این سرطان ها مستلزم یک عمل سخت خواهد بود تا تومور را برداشته و رگ را حفظ کند. برای حذف تومور از رگ، جراح ممکن است نیاز داشته باشد تا از جریان خون بدن عبور کند با قرار دادن یک پمپ میان ریه و قلب همانند آن چه در عمل قلب استفاده می شود. اگر سرطان به کبد رسیده باشد، آن بخش از کبد نیز می بایست برداشته شود.

همچنین این امکان نیز وجود دارد که تومورهای کوچک آدرنال را با استفاده از یک استوانه توخالی به نام لاپاروسکوپ برداشت. لاپاروسکوپ یک استوانه باریک همراه با یک دوربین فیلمبرداری در انتهای آن است که از طریق ایجاد یک حفره در پهلوی بیمار وارد می شود. دیگر ابزار از داخل همین استوانه یا دیگر حفره های ریز وارد می شوند تا غده آدرنال را بردارند. مزیت اصلی این متد این است که چون حفره ها کوچکتر هستند، بیماران سریع تر ریکاوری می شوند.

هرچند لاپاروسکوپی اغلب برای درمان آدنوم استفاده می شود، برای سرطان های بزرگتر آدرنال مناسب نیست. چرا که برداشتن یکجای تومور بسیار مهم است. برای برداشتن یک تومور بزرگ با لاپاروسکوپ، جراح ابتدا آن را به چند قطعه خرد می کند. انجام این کار خطر گسترش سرطان را افزایش می دهد. همچنین برداشتن کامل سرطان های آدرنالی که به غدد لنفاوی و بافت های اطراف رسیده اند، از طریق لاپاروسکوپى مشکل است.

پرتو درمانی برای سرطان آدرنال

پرتودرمانی از پرتوهایی با انرژی زیاد برای کشتن سلول های سرطانی بهره می برد. در این روش پرتو بر روی سرطان متمرکز می شود توسط یک ماشین. این عمل یک یا دوبار در روز انجام می شود، ۵روز در هفته به مدت چند هفته. هر جلسه چند دقیقه طول می کشد، و مشابه اشعه ایکس معمولی است. همانند اشعه ایکس، پرتو از پوست و دیگر بافت ها عبور کرده تا به تومور برسد. قرار گرفتن در معرز پرتر بسیار کوتاه است، و عمده زمان درمان به موقعیت یابی بیمار اختصاص می یابد تا پرتو به شکل صحیحی سرطان را هدف بگیرد.

براکیتراپی (پرتودرمانی داخلی) از دانه های ریز مواد پرتوزا استفاده می کند و آنها را دقیقا در کنار سرطان قرار می دهد، بعضا با پوشش پلاستیکی. پوشش های پلاستیکی حاوی دانه ها به مدت چند روز باقی می ماند و بعد برداشته می شود. زمان واقعی با توجه به قدرت دانه های پرتوزا و سایز تومور مشخص می شود. این نوع از پرتودرمانی معمولا برای کارسینوم های کورتیکال آدرنال استفاده نمی شود.

پرتودرمانی معمولا به عنوان درمان اصلی برای سرطان آدرنال در نظر گرفته نمی شود زیرا سلول های سرطانی به راحتی توسط اشعه های ایکس از بین نمی روند. پرتودرمانی ممکن است پس از جراحی انجام گیرد تا از بازگشت تومور جلوگیری کند. این را درمان کمکی می نامند. همچنین از آن برای درمان مناطقی که سرطان گسترش یافته است مثل استخوان یا مغز استفاده می شود.

عوارض جانبی شایع پرتودرمانی

• حالت تهوع و استفراغ
• اسهال (اگر یک ناحیه از شکم درمان شده باشد)
• تغییر حالت پوست در ناحیه مورد نظر، از سرخی گرفته تا گرمی و پوست پوست شدن
• ریختن مو در ناحیه
• خستگی
• کم خونی 

شیمی درمانی برای سرطان آدرنال

شیمی درمانی سیستمیک، دریافت دارو به صورت خوراکی یا وریدی است. این داروها وارد جریان خون شدا و در کل بدن پخش می شوند، که برای سرطان هایی که فراتر از غده آدرنال رفته اند مفید است. این روش برای سرطان آدرنال زیاد مناسب نیست، پس اغلب برای سرطان غده آدرنالی استفاده می شود که آنچنان گسترده شده است که قابل برداشت با جراحی نیست.

میتوتان

دارویی که بیشتر مبتلایان به سرطان آدرنال مصرف می کنند میتوتان نامیده می شود. این دارو ترشح هورمون توسط غده آدرنال را متوقف کرده و همچنین هم سلول های سرطانی را نابود می کند و هم سلول های سالم را. میتوتان می تواند تولید طبیعی هورمون استرویید آدرنال توسط دیگر غده آدرنال سالم شما را نیز متوقف کند. این می تواند باعث افت میزان کورتیزول و سایر هورمون ها شود که باعث ضعف و بیماری شما می شود. اگر این اتفاق بیفتد، شما به قرص های هورمون استرویید نیاز خواهید داشت تا سطح آن را به حالت عادی بازگرداند. میتوتان همچنین می تواند سطح دیگر هورمون ها را نیز تغییر دهد، مثل تیرویید و تستسترون. اگر این اتفاق بیفتد، شما نیاز به داروهایی خواهید داشت تا این هورمون ها را جایگزین کنند.

بعضی اوقات میتوتان برای یک مدت زمانی پس از آنکه جراح تمام سرطان را برداشت، داده می شود. این را درمان کمکی می نامند که هر سلولی را که باقی مانده باشد از بین می برد. دادن دارو به این شکل می تواند از بازگشت سرطان جلوگیری کرده و یا آن را به تعویق بیاندازد.

اگر سرطان به طور کامل با جراحی برداشته نشود یا برگشته باشد، میتوتان می تواند سرطان را متوقف کند در بعضی بیماران. به طور متوسط، یک سال طول می کشد و در برخی بیماران بیشتر.

میتوتان بخصوص برای مبتلایانی مفید است که مشکلاتشان از ترشح بیش از حد هورمون ناشی شده باشد. حتی زمانی که تومور را غیرفعال هم نکند، میتوتان می تواند تولید غیرعادی هورمون را کاهش داده و علائم را تخفیف دهد. حدود ۸۰% از بیماران با ترشح بیش از حد هورمون توسط میتوتان بهبود می یابند. هرچند این دارو عوارض جانبی عمده ای هم دارد. شایع ترین آن، حالت تهوع، استفراغ، اسهال، راش های پوستی، گیجی، و خواب آلودگی است. برخی اوقات مصرف دوز کمتری از دارو نیز می تواند مفید واقع شود و البته با عوارض کمتر. این دارو یک قرص است که ۳الی۴ بار در روز مصرف می شود. همانند دیگر داروهای شیمیایی، درمان بوسیله میتوتان می بایست تحت نظارت کامل پزشک باشد.

دیگر داروهای شیمیایی برای سرطان آدرنال

داروهای شیمیایی دیگر بعضا با میتوتان ترکیب می شوند تا سرطان آدرنال پیشرفته را درمان کنند. این داروها عمدتاً عبارت است از :

• ترکیب کیسپلاتین، دوگزوروبیسین و اتوپسید به اضافه میتوتان
• استروپتوزوسین به اضافه میتوتان

برخی داروهای شیمیایی دیگر نیز کمتر استفاده می شوند:

• پاکلیتاکسل
• فلوروراسیل
• وینکریستین

این داروها با ترکیبات مختلف و اغلب با میتوتان داده می شوند.

داروهای شیمیایی سلول های سرطانی را می کشند اما به برخی سلول های نرمال نیز آسیب می زنند که باعث عوارض جانبی آن می شود. توجه لازم می بایست صورت بگیرد تا عوارض به حداقل برسد. عوارض جانبی بسته به نوع دارو، مقدار مصرفی و طول درمان متفاوت است. عوارض شایع:

• تهوع و استفراغ
• بی اشتهایی
• ریزش مو
• راش های پوستی بر روی دست و پا
• تلخی دهان
• کم خونی

از آن جا که شیمی درمانی به سلول های خون ساز واقع در مغز استخوان صدمه می زند، بیماران ممکن است کم خونی پیدا کنند که منجر به این موارد می شود:

• افزایش خطر عفونت (به دلیل کمبود گلبول سفید)
• خونریزی و کبودی به دنبال خراش ها یا آسیب های جزیی (به دلیل کمبود پلاکت)
• آنمی (به دلیل کم خونی)

اکثر عوارض جانبی به محض اتمام درمان ناپدید می شوند. موها دوباره رشد کرده، هرچند ممکن است ظاهری متفاوت داشته باشد. درمان های خوبی برای اغلب عوارض جانبی شیمی درمانی وجود دارد. برای مثال، داروهای خوبی وجود دارد که از تهوع و استفراغ جلوگیری می کند.

برخی از عوارض ممکن است مدتها طول بکشد شاید هم برای همیشه. برای مثال، دوگزوروبیسین می تواند به مرور زمان به عضله قلب آسیب بزند. تیم درمانی شما به دقت دوز مصرفی این دارو را کنترل می کنند تا مطمئن شوند که به قدری زیاد نیست که آسیب زننده باشد. کیسپلاتین و پاسلیتاکسل هر دو به اعصاب آسیب می زنند، که منجر به مورمور شدن های دردناک و بی حسی در دست ها و پاها می شود. این ها پس از اتمام درمان بهتر می شوند، اما به طور کامل برطرف نمی شوند.

دیگر داروها برای درمان سرطان آدرنال

داروهای دیگر در کنار میتوتان استفاده می شوند تا ترشح هورمون توسط سرطان را متوقف کرده یا اثرات هورمون را کاهش دهند. درمان با بعضی از این داروها نیاز به نظارت یک متخصص غدد دارد چرا که آنها به سیستم های هورمونی مختلف آسیب می زنند که می بایست با دیگر هورمون ها جایگزین شوند.

کتوکونازول و متیراپون می توانند تولید هورمون استرویید آدرنال را کاهش دهند. این می تواند علایم ناشی از این هورمون ها را تسکین ببخشد، اما سرطان را متوقف نمی کند.

بعضی داروها اثرات هورمون های ترشح شده توسط تومور را متوقف می کنند، از جمله:

• اسپیرونولاکتون، که اثرات آلدسترون را کاهش می دهد
• میفپریستون، که اثرات کورتیزول را کاهش می دهد
• تاموکسیفن، تورمیفن، و فولوسترانت می توانند اثرات استروژن را متوقف کنند. این داروها اغلب برای درمان برخی از انواع سرطان پستان استفاده می شوند، اما می توانند در برخی بیماران (اغلب مردان) مبتلا به تومورهای آدرنال که استروژن ترشح می کنند نیز مفید واقع شوند.

درمان سرطان آدرنال در هر مرحله

مراحل یک و دو سرطان آدرنال

جراحی درمان اصلی در این مراحل است. غده آدرنال به کلی برداشته خواهد شد. از آنجایی که هر فردی دو غده آدرنال دارد، برداشتن یکی از آنها عموما ایجاد مشکل نمی کند. اگر غدد لنفاوی پیرامون نیز بزرگ شده باشند، برداشته شده و برای وجود سلول های سرطانی چک خواهند شد. اکثر جراحان غدد لنفاوی را با سایز نرمال بر نخواهند داشت. در بسیاری از موارد، هیچ درمان دیگری نیاز نیست. اگر تومور به طور کامل برداشته نشود، درمان توسط پرتودرمانی و یا میتوتان پس از عمل انجام خواهد گرفت تا از بازگشت آن جلوگیری کنند.

این درمان ها همچنین ممکن است در مواقعی که احتمال بازگشت تومور به دلیل اندازه بزرگ آن یا رشد سریعش زیاد است مورد استفاده قرار بگیرند. زمانی که این درمان ها پس از آنکه جراح تمام سرطان را برداشت، استفاده شوند آن را درمان کمکی می نامند. هدف آن کشتن هرگونه سلول سرطانی بر جای مانده است. از بین بردن این سلول ها خطر بازگشت سرطان را به حداقل می رساند.

مرحله سوم سرطان آدرنال

جراحی در این مرحله نیز درمان اصلی است. هدف از جراحی برداشت کامل سرطان است. غده آدرنال دارای تومور همواره برداشته می شود، و جراح همچنین ممکن است نیاز داشته باشد تا برخی بافت های اطراف آن را نیز بردارد، از جمله بخشی از کلیه یا کبد. غدد لنفاوی پیرامون آدرنال نیز ممکن است برداشته شوند. پس از جراحی، درمان کمکی بوسیله پرتودرمانی و یا میتوتان انجام خواهد گرفت تا از بازگشت احتمالی سرطان جلوگیری کند.

مرحله چهارم سرطان آدرنال

اگر امکان برداشتن کامل سرطان وجود داشته باشد، جراح این کار را انجام خواهد داد. زمانی که سرطان به دیگر بخش های بدن نیز سرایت کرده باشد، معمولا با جراحی درمان نخواهد شد. برخی پزشکان ممکن است باز هم جراحی را برای برداشتن هر آنچه از سرطان که ممکن است پیشنهاد کنند که آن را جراحی جزیی می نامند. برداشتن بخش عمده سرطان می تواند علایم را تخفیف دهد با کاهش ترشح هورمون ها. پرتودرمانی نیز ممکن است استفاده شود برای درمان هر منطقه ای از سرطان که باعث بروز علایم شده است. برای مثال پرتودرمانی می تواند زمانی که سرطان به استخوان رسیده باشد و باعث درد شده باشد به افراد کمک کند. درمان با میتوتان نیز انتخاب دیگری است. درمان می تواند در همان لحظه باشد یا ممکن است تا زمانیکه سرطان از خود علایم را بروز دهد به تعویق بیفتد. دیگر داروهای شیمی درمانی نیز ممکن است استفاده شود.

سرطان آدرنال مکرر

زمانی یک سرطان را مکرر می نامند که پس از درمان بازگردد. بازگشت می تواند موضعی باشد

(نزدیک یا در همان جایی که شروع شده است) یا دور باشد (به دیگر اعضا مثل ریه یا استخوان رسیده باشد). بازگشت های موضعی را می توان با جراحی درمان کرد و اکثرا زمانی انجام می شود که بتوان سرطان را به کلی برداشت. بازگشت های دور همانند مرحله چهارم بیماری درمان می شود. جراحی جزیی نیز ممکن است برای تخفیف علایم صورت پذیرد. افراد با بیماری های مکرر اغلب با میتوتان درمان می شوند. و همچنین شیمی درمانی و پرتودرمانی. اگر میتوتان موثر و یا قابل تحمل نبود، از دیگر داروها می توان برای کاهش ترشح هورمون استفاده کرد.

اغلب اوقات، این درمان ها تنها اثری موقتی دارد چرا که تومور در نهایت به رشد خود ادامه می دهد.

 زمانی که این اتفاق بیفتد و این درمان ها دیگر موثر نباشند، اقدامات در جهتی صورت می گیرد که کیفیت زندگی را هر اندازه که ممکن است بهبود ببخشند. بهترین داروها برای تخفیف درد، مورفین و دیگر داروهای مخدر هستند. بسیاری از مطالعات نشان داده اند که استفاده از مورفین برای تخفیف درد بدین معنا نیست که فرد معتاد شده است.

 راه های فراوان دیگری نیز وجود دارد که بوسیله آن پزشک کیفیت زندگی شما را بهبود بخشیده و علائم شما را کنترل کند. این یعنی شما می بایست درباره حال عمومی و علائم خود با پزشک صحبت کنید. بسیاری از بیماران نمی خواهند پزشک خود را با گفتن این که حالشان خوب نیست ناامید کنند. که این کار هیچ فایده ای ندارد.

چه سوالاتی را می بایست از پزشک خود درباره سرطان آدرنال بپرسید؟

زمانی که شما درگیر سرطان آدرنال و فرآیند درمان شدید، شما می بایست قادر باشید تا رک و بی پرده با تیم درمانی خود صحبت کنید. هر سؤالی که به ذهنتان رسید بپرسید؛ مهم نیست هرچقدر هم ناچیز به نظر برسد. مثل:

• آیا تومور غده آدرنال من خوش خیم است و یا بدخیم؟
• آیا سرطان من به بیرون از آدرنال نیز سرایت کرده است؟
• آیا تومور من بیش از حد هورمون ترشح می کند؟
• ما چطور هورمون اضافی را درمان می کنیم؟
• آیا تغییرات در بدن من دایمی است؟
• تغییرات بوجود آمده در بدنم را چگونه درمان می کنیم؟
• آیا این فرم از سرطان آدرنال ارثی است؟ آیا سرطان آدرنال من بر دیگر اعضای بدنم نیز تاثیر می گذارد؟
• چه انتخاب های درمانی دیگری دارم؟
• باید انتظار چه عوارض جانبی را از درمان ها داشته باشم؟
• دیگر خطرات درمان چه چیزهایی هستند؟
• چقدر طول می کشد تا پس از درمان ریکاوری شوم؟
• چه زمانی می توانم سر کار بروم؟
• چقدر احتمال دارد تا سرطان من بازگردد؟
• چه کارهایی را می بایست انجام دهم تا برای عمل آماده شوم؟
• آیا به نظرات دیگران نیازی است؟
• با توجه به آنچه که در مورد سرطان من می دانید، آیا عمر مرا کوتاه خواهد کرد؟

بی شک شما سوالات دیگری نیز در مورد وضعیت خود دارید. حتما آن را تیم درمانی خود بپرسید. پزشکان تنها افرادی نیستند که می توانند به سوالاتتات پاسخ بدهند. دیگر اعضای تیم مثل پرستاران و مددکاران اجتماعی نیز قادر به پاسخگویی هستند.