کاتاراکت دو طرفه چیست و چگونه باید درمان شود؟

عدسی یا لنزهای طبیعی چشمان شما معمولاً روشن و شفاف هستند. هنگامی که ساختار لنزها مات می شود، اصطلاحا می گویند که دچار کاتاراکت یا آب مروارید شده اند. اگرچه آب مروارید لزوما از یک چشم به چشم دیگر سرایت نمی کند، اما معمولاً می تواند در هر دو چشم ایجاد شود. که در این وضعیت به آن کاتاراکت دو طرفه یا بای-لترال (Bilateral Cataracts) گفته می شود. نکته قابل توجه در این خصوص، این است که میزان پیشرفت کاتاراکت در هر دو چشم متفاوت است. و ممکن است یک چشم بیشتر از چشم دیگر دچار مات شدن عدسی شود.

عدسی چیست؟

عدسی در پشت قسمت رنگی چشم (عنبیه) و مردمک قرار دارد. این عدسی به تمرکز نور درست هنگام ورود به چشم و گذر از آن کمک می کند. هنگامی که مبتلا به آب مروارید هستید، نور همزمان با عبور از عدسی چشم، منحرف یا مسدود می شود و دید شما به نوعی تار می شود. آب مروارید به مرور زمان ضخیم تر (یا متراکم تر) می شود و باعث کاهش هرجه بیشتر بینایی می شود.

آب مروارید اغلب در اثر پیری ایجاد می شود، اما می تواند به دلیل سایر مشکلات سلامتی مانند دیابت نیز شکل بگیرد. جراحی به منظور تعویض لنزها عمل کاتاراکت نامیده میشود و معمولا منجر به بهبود دوباره بینایی می شود.

علائم کاتاراکت

قابل توجه ترین علامت همراه با آب مروارید، تاری دید یا مات شدن عدسی است. هرچند که عموماً هیچ دردی در این بیماری وجود ندارد، اما می تواند مشکلات زیادی برای بیمار ایجاد کند. برخی از علایم شایع این بیماری عبارتند از:

• ضعیف شدن دید در شب
• دیدن اثری هاله مانند در اطراف چراغ ها هنگام نگاه کردن به آن ها
• عدم تشخیص رنگ ها (اشیاء یا دیده نمیشوند یا کمرنگ دیده می شوند)
• دوبینی
• تغییر مکرر عینک

اگر علائم مربوط به آب مروارید را تجربه می کنید، باید برای معاینه شدن و تشخیص شدت بیماری به متخصص چشم پزشک مراجعه کنید.

علل کاتاراکت

در اغلب موارد ، آب مروارید نتیجه پیری و افزایش سن است. این بیماری اغلب در افراد بالای ۶۰ سال رخ می دهد، اگرچه موارد بسیاری نیز در افراد ۴۰ و ۵۰ ساله گزارش شده است. در سن ۷۵ سالگی، حدود یک سوم از جمعیت، آب مروارید میگیرند که بر بینایی آن ها تأثیر می گذارد.

سایر دلایل ایجاد کننده این بیماری عبارتند از:

• داشتن سابقه خانوادگی آب مروارید (آب مروارید مادرزادی)
• دیابت
• فشار خون بالا
• آسیب دیدگی چشم (آب مروارید آسیب زا)
• التهاب چشم
• انجام عمل جراحی روی چشم
• سیگار کشیدن
• استفاده طولانی مدت از داروهای کورتیکواستروئید
• مصرف بیش از حد الکل
• قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید

تشخیص

این بیماری معمولاً در طول معاینه چشم و با تست های زیر تشخیص داده می شود:

• ارزیابی و اندازه گیری بینایی با یک نمودار مخصوص از راه دور (تست حدت بینایی)
• معاینه اتساع چشم برای معاینه قسمت خلف چشم
• اندازه گیری فشار داخل چشم (فشار سنجی)
• تست لامپ اسلیت برای دیدن ساختارهای چشم و تشخیص ناهنجاری های آن

درمان

اگر در مراحل اولیه آب مروارید هستید، ممکن است بتوانید دید خود را با عینک های جدید، ذره بین، لنزهای ضد تابش نور یا روشنایی بهتر بهبود بخشید. و حتما باید در طول شب از رانندگی کردن پرهیز کنید. در مراحل پیشرفته تر، این بیماری با کمک روش های جراحی درمان میشود.

عمل جراحی آب مروارید

با پیشرفت کاتاراکت شایع ترین درمان، عمل جراحی است. (اما نیازی به عجله کردن نیست.) تاخیر در جراحی باعث نمی شود که درمان بیماری شما سخت تر شود. جراحی این بیماری یکی از رایج ترین روش های درمانی در سراسر جهان است.

این عمل معمولاً به روش سرپایی و با استفاده از بی حسی موضعی انجام می شود. طی این عمل عدسی های مات شده برداشته می شوند و ایمپلنتی به شکل عدسی طبیعی جایگزین عدسی شما میشود.

بعد از عمل ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:

• ناراحتی جزئی
• حساسیت به نور
• خارش
• یا ترشح مایعات از چشم

نکته: این علائم باید طی چند روز از بین بروند.

در افرادی که مبتلا به کاتاراکت دو طرفه هستند، جراحی معمولاً در ابتدا روی تنها یک چشم صورت میگیرد. پس از انجام عمل روی یکی از چشم ها، باید تا انجام عمل روی چشم دیگر دست کم ۸ هفته فاصله افتاده باشد.

خطرات جراحی کاتاراکت دو طرفه

رخ دادن عوارض و خطرات جانبی طی این عمل معمولا نادر، اما درهر صورت تحت شرایطی ممکن است برخی بیماران موارد زیر را تجربه کنند:

• عفونت
• ورم
• خون ریزی
• مشکلات چشمی مانند جدا شدن شبکیه

خطر جداشدگی شبکیه با جراحی آب مروارید فقط کمی (نه بیشتر) افزایش می یابد. این وضعیت به خصوص اگر شما سایر مشکلات چشمی مانند نزدیک بینی داشته باشید وجود دارد. اگر بعد از جراحی متوجه اجسام ریز شناور در بینایی خود شوید، این احتمال میرود که با جداشدگی شبکیه مواجه شده باشید. اگر چنین باشد، باید در اسرع وقت با پزشک تماس بگیرید.

چشم انداز بلند مدت

۹۰ درصد افرادی که تحت عمل جراحی آب مروارید قرار میگیرند، بینایی‌شان بعد از اتمام عمل بهبود پیدا میکند.

پیشگیری از این بیماری

رعایت موارد زیر شانس شما برای ابتلا به کاتاراکت را افزایش میدهد:

• اجتناب از قرار گرفتن بیش از حد و مستقیم در زیر نور آفتاب
• استفاده از عینک آفتابی
• خوردن یک رژیم غذایی سرشار از سبزیجات، میوه ها و غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان
• ترک سیگار
• مراقبت از سایر مشکلات سلامتی مرتبط با آب مروارید دو طرفه

نکته: همه افراد باید به صورت مرتب چشم های خود را ارزیابی کنند. پس از رسیدن به سن ۶۰ سالگی، این ارزیابی باید در هر دو سال دست کم ۱ بار صورت بگیرید.