چرا آروغ می‌زنیم؟ چه عواملی باعث ایجاد باد گلو می‌شوند؟

آروغ زدن یا (Belching) خروج هوا و گاز معده از طریق دهان است. آروغ زدن یا خروج باد گلو معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که معده پر شده یا به واسطه باد و گاز متورم شده باشد. آروغ زدن مکانیزمی برای تخلیه گاز معده و کاهش باد شدگی معده است.

چه چیزهایی باعث آروغ زدن می‌شوند؟

همانطور که در مقدمه ذکر شد، بدن برای کاهش باد معده و بازگرداندنش به حالت اولیه و نرمال از مکانیزم آروغ استفاده می‌کند. اما چه چیزی باعث باد شدن معده می‌شود؟ چه چیزی باعث ورود گاز به معده می‌شود؟ شایعترین علل ورود گاز و هوا به معده عبارتند از:

• پرخوری
• سریع غذا خوردن
• مصرف نوشیدنی های گازدار
• اضطراب
• استرس

به نظر می‌رسد که آروغ زدن در کودکان و نوزادان شایع‌تر باشد. این امر به ویژه در نوزادان بیشتر دیده می‌شود. نوزاد پس از هر بار مکیدن سینه مادر، حجم زیادی از هوا را وارد دستگاه گوارش خود می‌کند. پس از خوردن شیر، نوزاد شروع به آروغ زدن می‌کند تا هوای بلعیده شده را از معده و دستگاه گوارش خالی کند.

گاهی اوقات هیچ بادی در معده وجود ندارد اما بعضی اشخاص آروغ و باد گلو آزاد می‌کنند. باد گلو بیشتر یک عادت است تا مکانیزم طبیعی بدن! از آنجایی که آروغ زدن باعث بهبود وضعیت معده می‌شود، برخی افراد به اشتباه هر زمان دچار مشکلات گوارشی می‌شوند آروغ می‌زنند. ولی باد گلو هیچ دردی از آن‌ها دوا نمی‌کند.

برخی از مواردی که می‌تواند موجب آروغ زدن شود در ادامه توضیح داده شده است.

اروفاژیا (Aerophagia)

اروفاژیا به ورود ارادی یا غیر ارادی هوا توسط شخص گفته می‌شود. هوا ممکن است هنگام غذا خورد، نوشیدن مایعات و یا از قصد، توسط شخص وارد معده شود. برخی دیگر از حالات ورود هوا به معده عبارتند از:

• صحبت کردن و خوردن به صورت همزمان
• آدامس جویدن
• مکیدن آبنبات
• نوشیدن از نی
• سیگار کشیدن
• داشتن یک حمله اضطرابی
• افزایش تعداد تنفس
• تنفس از طریق بینی

مصرف خوراکی‌ها

برخی خوراکی ها ذاتا باعث تولید گاز و در نهایت آروغ زدن می‌شوند. برخی از غذاها و نوشیدنی‌ها مانند نوشیدنی‌های گازدار، الکل و مواد غذایی سرشار از نشاسته، قند یا فیبر باعث ایجاد باد گلو می‌شوند. سایر مواد غذایی عبارتند از:

• لوبیا
• عدس
• کلم بروکلی
• نخود فرنگی
• پیاز
• کلم
• گل کلم
• موز
• کشمش
• نان گندم کامل

داروها

تعدادی از داروها باعث تحریک و برانگیخت شدن آروغ می‌شوند. برخی از این داروها عبارتند از:

• ملین‌ها، مانند لکتولوز و سوربیتول
• داروهای ضد درد، مانند ناپروکسن، ایبوپروفن و آسپرین
• استفاده بیش از حد از داروهای ضد درد ممکن است سبب بروز گاستریت شود، که می تواند موجب آروغ زدن شود.

بیماری‌ها

بیماری هایی که ممکن است موجب ایجاد باد شوند عبارتند از:

• بیماری ریفلاکس معده (GERD)
• گاستروپارزی
• گاستریت
• زخم معده
• عدم تحمل لاکتوز
• عدم تحمل فروکتوز یا جذب سربیتول
• هلیکوباکتر پیلوری ( pylori)

علل کمتر شایع آروغ زدن عبارتند از:

• بیماری سلیاک
• سندرم تخلیه
• نارسایی لوزالمعده

چه وقت به پزشک مراجعه کنید؟

آروغ زدن به خودی خود بیماری نیست و مشکل خاصی برای شخص ایجاد نمی‌کند. اما اگر برای یک مدت طولانی و غیر طبیعی دچار آروغ زدن شدید و اگر این آروغ‌ها با درد شکمی همراه بود باید با پزشک صحبت کنید و تحت ارزیابی و معاینه او قرار بگیرید.

درمان باد گلو

آروغ‌ زدن طبیعی است و نیازی به درمان ندارد. با این حال اگر همراه درد شکمی و سایر علل دیگر بود باید با مشخص شدن علت آن به درمان پرداخت.

جلوگیری از آروغ زدن

با تغیر در شیوه غذا خوردن و کنترل استرس و اضطراب تا حد زیادی می‌توان از بروز آروغ پیشگیری کرد. برخی از اقدامات برای کاهش این حالت گوارشی عبارتند از :

• در خوردن غذا عجله نکنید و به آرامی لقمه ها را در دهان بگذارید.
• از جویدن آدامس یا مکیدن آبنبات خودداری کنید زیرا با جویدن آدامس مقدار زیادی هوا وارد معده می شود.
• به جای نوشیدنی های گاز دار سعی کنید از مایعات و نوشیدنی های عادی و عاری از گاز بنوشید.
• اگر بیش از حد دچار باد گلو می‌شوید از مصرف برخی مواد غذایی تولید کننده گاز خودداری کنید.
• برای هضم غذاها مکمل‌های پروبیوتیک مصرف کنید.
• از موقعیت های پرتنش که باعث افزایش تعداد تنفس شما می شود خودداری کنید زیرا با کوتاه شدن تنفس و افزایش تعداد نفس، هوای زیادی وارد معده می شود.