تشخیص و درمان جراحی آپاندیسیت در کودکان

به طور کلی آپاندیسیت (Appendicitis) هنگامی رخ می‌دهد که آپاندیس (یک زائده کرمی شکل در ابتدای روده بزرگ یا کولون)، ملتهب و دچار عفونت ‌شود. درمان معمولا به صورت درمان جراحی حذف آپاندیس آلوده است. البته در برخی موارد به علت پاره شدن آپاندیس و ایجاد عفونت در قسمتی از شکم، ابتدا آنتی بیوتیک تجویز شده و پس  یک مدت اقدام به عمل جراحی می‌شود. به جرات می‌توان گفت که شایع‌ترین علت جراحی اورژانسی شکم، در دوران کودکی آپاندیسیت است.

پارگی آپاندیس در کودکان

در بسیاری از موارد، انسداد داخل آپاندیس، باعث ایجاد عفونت و در نتیجه رشد بی رویه باکتری در آن قسمت می‌شود. در ۲۰ تا ۳۰ درصد کودکان، آپاندیس پاره شده و باعث انتقال عفونت به داخل حفره شکمی کودکان می‌شود.

آپاندیسیت کودکان چقدر شایع است؟

هر ساله حدود ۸۰ هزار نفر کودک در آمریکا به آپاندیسیت مبتلا می‌شوند که تعداد زیادی است. آپاندیسیت کودکان معمولا در دهه دوم زندگی یعنی از ۱۰ تا ۲۰ سالگی شایع تر است. برآورد شده که حدود ۵۰ درصد از کودکانی که دچار آپاندیسیت می شوند سابقه خانوادگی ابتلا به این التهاب را دارند.

همانطور که در مقدمه خواندید یکی از شایع‌ترین علل جراحی اورژانس ناحیه شکم در دوران کودکی آپاندیسیت است. پارگی آپاندیس در ۳۰ درصد کودکان بیمار رخ می‌دهد که اکثریت پارگی آپاندیس مربوط به کودکان زیر ۵ سال است.

علائم آپاندیسیت در کودکان چیست؟

از آنجا که آپاندیس در سمت راست و پایین شکم قرار دارد، مهم‌ترین علامت و مشخصه آن می‌تواند درد شکمی در آن ناحیه باشد. البته درد بعد از شروع می‌تواند به پهلوی راست نیز منتقل شود. سایر علائم عبارتند از:

• تهوع و استفراغ
• از دست دادن اشتها
• تب کم درجه
• اسهال (بعد از چند روز)
• درد با افزایش ادرار

آپاندیسیت در کودکان چگونه تشخیص داده می‌شود؟

مشخصه اصلی آپاندیسیت، احساس درد در سمت راست شکم، بعد از آن استفراغ و تب کم درجه و حساسیت و سفتی در یک ناحیه است.

برای اکثر بیماران تصویربرداری از ناحیه شکم با کمک سونوگرافی یا سی تی درخواست داده میشود. ممکن است آزمایش خون و ادرار نیز درخواست داده شود. البته باید به این نکته هم توجه کرد که هیچ یک از آزمایش ها بصورت ۱۰۰ درصد نمی‌توانند وجود آپاندیس ملتهب را نشان دهند. پزشک در هر صورت باید تمام آزمایش های لازم برای تشخیص دقیق را انجام دهد. نهایتا  به کمک عمل جراحی می‌توان پی به وجود یا عدم وجود التهاب و عفونت آپاندیس برد.

درمان آپاندیسیت در کودکان

درمان قطعی، حذف زائده عفونی و ملتهب آپاندیس به کمک پروسیجرهای جراحی است. اگر این زائده قبل از جراحی پاره شده باشد، جراح برای کودک آنتی بیوتیک تجویز می کند تا پس از کاهش عفونتت اقدام به برداشتن این زائده کرد.

در طول عمل جراحی آپاندیس کودکان

وظیفه بیهوشی و آماده کردن کودک برای جراحی برعهده متخصص بیهوشی اطفال (پزشک که متخصص کاهش درد و بیهوشی در کودکان ) است متخصص کودک را با بیهوشی عمومی می خواباند.

معمولا شیوه جراحی باز کردن ناحیه ای به نام مک بورنی در قسمت راست شکم کمی پایینتر از ناف است. این یک روش تهاجمی است و ییشتر از این تکنیک استفاده می شود.

هرچند روش لاپاراسکوپیک برای کودکان ترجیح داده می شود. زیرا این روش یک روش کمتر تهاجمی است و زخم جراحی کمتری نیز برجای میگذارد. جراح به کمک ابزارهای کوچک و یک دوربین چند برش در شکم کودک ایجاد کرده سپس آپاندیس را از شکم بیرون میاورد.

آپاندیس برداشته می‌شود و مایع آلوده از شکم خالی شده سپس برای جلوگیری از بروز عفونت حفره شکمی شسته می شود.  تمام پروسه برداشتن و رفع آپاندیسیت در کودان کمتر از ۱ ساعت به طول خواهد انجامید.

بعد از جراحی

معمولا تا ۲۴ ساعت بعد از عمل کودک باید در بیمارستان تحت نظر باشد. البته اگر آپاندیس پاره شده باشد به منظور مراقبت‌های بیشتر باید به مدت ۵ تا ۷ روز کودک را در بیمارستان نگاه داشت. در طول اقامت در بیمارستان، داروهای تسکین دهنده درد و آنتی بیوتیک به کودک داه میشود. تغذیه دهانی به آرامی شروع می شود و معمولا شروع تغذیه با مایعات و آب میوه ها است. بتدریج توانایی مصرف غذاهای جامد را نیز به دست میاورد.

پانسمان کودک را بطور منظم عوض کنید و اگر هر گونه مشکلی در رابطه با پانسمان مشاهده کردید یا آن را عوض کرده یا با پزشک تماس بگیرید تا او شما را راهنمایی کند.

بسته به میزان التهاب، کودکان می توانند پس از چند روز استراحت مطلق در خانه به مدرسه و ادامه زندگی بازگردند. البته به شرط رعایت نکات مراقبتی.

چه وقت با پزشک تماس بگیریم یا به مراکز درمانی مراجعه کنیم؟

وجود تورم نسبی در اطراف زخم و پانسمان کودک طبیعی است اما ار هر کدام از علایم زیر را در کودک مشاهده کردید بلافاصله با پزشک تماس بگیرید:

• تب
• استفراغ
• تورم بیش از حد، قرمزی، یا نشت مایع به بیرون
• خون ریزی
• افزایش درد