درمان‌ های جایگزین‌ کننده هورمون و خطر سرطان پستان

از درمان‌های جایگزین‌کننده هورمون که به آن HRT می‌گویند، برای کاهش علائم یائسگی به‌ویژه گرگرفتی استفاده می‌شود. یک زن در زمان هورمون‌درمانی معمولاً استروژن و پروژسترون دریافت می‌کند. زنانی که عمل جراحی هیسترکتومی (برداشتن رحم) انجام داده‌اند می‌توانند فقط استروژن دریافت کنند. استروژن باعث کم شدن گرگرفتگی و سایر علائم یائسگی می‌شود. به هر حال مصرف استروژن به تنهایی می‌تواند خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد. مطالعات زیادی بر روی ارتباط درمان‌های جایگزینی هورمون و سرطان پستان انجام شده است. در یک مطالعه بزرگ که روی حدود ۲۷ هزار زن سالم در دوران یائسگی انجام شد و نام آن ابتکار سلامت زنان (WHI) بود، بهترین شواهد مربوط به مزایا و عوارض درمان‌های جایگزینی هورمون به دست آمد. نتیجه آن‌که در سال ۲۰۰۲ (جولای) منتشر شد نشان داد خطرات هورمون‌درمانی استروژن در ترکیب با پروژسترون، به مزایای آن غلبه دارد. این خطرات عبارتند از سرطان پستان، بیماری‌های قلبی، سکته و لخته شدن خون در عروق.

درمان‌های جایگزین‌کننده هورمون نه فقط خطر ابتلا به سرطان را بیشتر می‌کند، بلکه باعث می‌شود سرطان پستان را در درجه‌های بالاتری تشخیص دهیم (پیشرفت زیاد سرطان). این مسأله به دلیل آن است که هورمون‌درمانی بافت پستان را متراکم‌تر می‌کند و در این صورت حساسیت ماموگرافی کمتر خواهد شد. اگر رحم شما برداشته شده باشد، برای کاهش علائم یائسگی می‌توانید از استروژن به تنهایی استفاده کنید. در این صورت احتمالاً خطر بروز سرطان پستان برای شما افزایش نخواهد یافت. در سال ۲۰۰۴ (مارس) بر اساس یک مطالعه که توسط WHI انجام شد، نتیجه گرفته شد که مصرف استروژن به تنهایی خطر سرطان پستان و بیماری‌های قلبی را افزایش نمی‌دهد. به هر حال به نظر می‌رسد استروژن به تنهایی همچنان اثرات مضری مانند خطر سکته و لخته شدن خون را داشته باشد. اگر شما در نظر دارید برای درمان علائم یائسگی خود از هورمون‌درمانی بهره بگیرید، با پزشکتان صحبت کنید تا خطرها و مزایای این روش را برای شما توضیح دهد. با مشورت همدیگر می‌توانید تصمیم درست را بگیرید.

آیا مزایای درمان‌های جایگزین‌کننده هورمون بر خطرات آن غلبه می‌کند؟

درمان جایگزین‌کننده هورمون یک روش مؤثر برای تسکین و کاهش گرگرفتگی ناشی از یائسگی است. اما وجود ارتباط بین هورمون‌درمانی و افزایش احتمال بروز سرطان پستان به عنوان یک عارضه‌ی جانبی، مانع انتخاب این روش توسط تعداد زیادی از زنان و پیشنهاد آن توسط پزشکان می‌شود.

نوع هورمون‌درمانی (استروژن به تنهایی یا در ترکیب با پروژسترون) مانند ویژگی‌های فردی زنان، عوامل خطر و شدت علائم یائسگی برای تصمیم‌گیری در مورد معایب و مزایای درمان‌های جایگزین‌کننده هورمون باید در نظر گرفته شوند. تصمیم‌گیری برای استفاده از هورمون‌درمانی برای علائم یائسگی باید بعد از ارزیابی خطرات بالقوه (شامل بیماری‌های قلبی، سرطان پستان، سکته و لخته شدن خون) و مزایا (تسکین علائم یائسگی) توسط خود فرد و پزشک معالج وی انجام شود.

ارتباط شناخته‌شده میان درمان‌های جایگزین‌کننده هورمون و سرطان پستان مانع از پیشنهاد دادن متخصصان پستان برای استفاده از این روش به زنان مبتلا به سرطان پستان شده است. متأسفانه بعد از درمان سرطان پستان، تعداد زیادی از زنان علائم یائسگی را تجربه می‌کنند. بعضی از انواع شیمی‌درمانی نیز باعث یائسگی زودرس در زنان می‌شوند.

در گذشته پزشکان به زنانی که بعد از درمان سرطان پستان علائم یائسگی را تجربه می‌کردند درمان‌های جایگزین‌کننده هورمون را پیشنهاد می‌کردند، زیرا از ضررهای بالقوه آن شواهد زیادی در دسترس نبود. اما در سال ۲۰۰۴ یک مطالعه به نام HABITS انجام شد و نشان داد در زنان مبتلا به سرطان پستان که درمان شده بودند و تحت درمان‌های جایگزین‌کننده هورمون بودند، احتمال عود سرطان پستان بیشتر می‌شود. بنابراین از آن زمان درمان‌های جایگزین‌کننده هورمون برای زنان دارای سابقه سرطان پستان متوقف شد.

جایگزین‌های درمان‌های جایگزین‌کننده هورمون برای جلوگیری از پوکی استخوان ناشی از یائسگی

به دلیل مشخص شدن عوارض درمان‌های جایگزین‌کننده هورمونو وجود گزینه‌های جایگزین، استفاده از درمان‌های جایگزین‌کننده هورمون برای پیشگیری از پوکی استخوان ادامه پیدا نکرد. در حال حاضر داروهای دسته بیس فسفنات‌ها جایگزین مناسبی برای درمان پوکی استخوان هستند. داروهای دیگری که ممکن است مورد استفاده قرار بگیرند عبارتند از Teriparatide، denosumab و محرک‌های انتخابی گیرنده‌های استروژن (SERM). SERM گروه جدیدی از داروها هستند که مشابه استروژن عمل می‌کنند و با افزایش تراکم استخوان‌ها، از بروز پوکی استخوان جلوگیری می‌کنند، و البته در برابر بروز سرطان پستان هم محافظت‌کننده هستند.

اویستا یک داروی پرمصرف از SERMها است که باعث افزایش رشد استخوان و تراکم بیشتر آن می‌شود و خطر بروز سرطان پستان را کاهش می‌دهد. متأسفانه این دارو علائم یائسگی مانند گرگرفتگی را تسکین نمی‌دهد و گاهی باعث تشدید آنها هم می‌شود. این دارو به عنوان اولین درمان در زنانی که در خطر سرطان پستان هستند و یا زنانی که داروهای دیگر مربوط به پوکی استخوان را تحمل نمی‌کنند، استفاده می‌شود.

راه‌های دیگر برای درمان یا پیشگیری از پوکی استخوان عبارتند از: