آزمایش هلیکوباکتر پیلوری

آزمایش هلیکوباکتر پیلوری : عفونت معده در اثر باکتری به نام هلیکو باکتر پیلوری ایجاد می شود. این عفونت می تواند در نهایت زخم معده و مشکلات جدی تری را ایجاد کند. تشخیص به موقع آن بسیار مهم است  چون مانع ایجاد عوارض دراز مدت می شود.  برای تشخیص آن از روش هایی همانند آزمون بررسی اوره ی تنفسی استفاده می شود.  درمان این اختلال معمولا ترکیبی  از چند آنتی بیوتیک و داروی ضد التهاب معده می باشد.

یکی از علل مهم گاستریت ( ورم معده) عفونت معده با هلیکو باکتر پیلوری می باشد.  تشخیص و درمان به موقع این مشکل از بسیاری از عوارض بیماری زا جلوگیری می کند.

آزمایش هلیکوباکتر پیلوری

آزمایش هلیکوباکتر پیلوری برای تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری در معده و قسمت بالای روده ی کوچک ( دئودنوم ) استفاده می شود. هلیکو باکتر پیلوری باعث ایجاد زخم معده می شود. اما بسیاری از افراد با وجود داشتن عفونت هلیکو باکتر پیلوری در سیستم گوارش هیچ نوع زخم پیشرفته ای ندارند.

چهار آزمایش برای تشخیص هلیکو باکتر پیلوری استفاده می شود، که عبارتند از :

آزمایش تعیین آنتی بادی در خون : این آزمایش خون مشخص می کند که بدن بر علیه هلیکو باکتر پیلوری آنتی بادی ساخته است یا که خیر. اگر آنتی بادی بر علیه هلیکو باکتر پیلوری در خون وجود داشت، نشان دهنده ی این است که یا در حال حاضر عفونت هلیکو باکتر پیلوری دارید و یا در گذشته داشته اید.

آزمایش اوره تنفسی : این آزمایش وجود باکتری هلیکوباکتر را در معده تشخیص می دهد و اگر عفونت با هلیکو باکتر داشته باشید، آن را نشان می دهد. همچنین برای بررسی روند درمان نیز از این تست استفاده می شود.

آزمایش آنتی ژن مدفوعی : این آزمایش وجود ماده ای در مدفوع را که باعث می شود سیستم ایمنی به باکتری هلیکو باکتر پیلوری و یا عفونت ناشی از آن حمله کند را نشان می دهد. آزمایش آنتی ژن مدفوع ممکن است برای کمک به تشخیص عفونت هلیکو باکتر پیلوری و یا بررسی روند درمانی این بیماری استفاده شود.

نمونه برداری از معده : در اندوسکوپی نمونه بسیار کوچکی از معده و روده کوچک برداشته می شود. چندین آزمایش مختلف ممکن است روی این نمونه انجام شود.

علت انجام آزمایش هلیکوباکتر پیلوری چیست ؟

آزمایش هلیکو باکتر پیلوری به دلایل زیر انجام می شود:

• بررسی علت زخم و سوزش معده ( گاستریت )
• بررسی روند درمانی عفونت هلیکو باکتر پیلوری

آمادگی های لازم برای  انجام آزمایش هلیکوباکتر پیلوری چیست ؟

آزمایش تعیین آنتی بادی خون : آمادگی خاصی برای انجام این آزمایش لازم نیست.

آزمایش آنتی ژن مدفوع : بسیاری از داروها می توانند نتیجه این آزمایش را تغییر دهند. باید پزشک را در مورد هر نوع دارویی که مصرف می کنید ( چه با نسخه چه بی نسخه ) مطلع سازید.

شاید پزشک به شما بگوید که مصرف بعضی از داروها را قطع کنید.

از مصرف داروهایی که حاوی بیسموت ( مثل پپتو بیسموت ) هستند، یک ماه قبل از انجام آزمایش خودداری کنید.

عدم مصرف داروهای مهار کننده پمپ پروتون ۲ هفته قبل از انجام آزمایش.

عدم مصرف داروهایی مثل پپسید، زانتاکس، اکسید و یا تاگامت ۲۴ ساعت قبل از انجام آزمایش.

با پزشک خود در مورد نگرانی که در مورد آزمایش دارید صحبت کنید٬ احتمال خطر آن،  نحوه انجام آزمایش یا نتایج احتمالی آزمایش. این کار به شما کمک می کند که اهمیت این آزمایش را متوجه شوید٬ (پر کردن فرم اطلاعات پزشکی).

آزمایش هلیکو باکتر پیلوری چگونه انجام می شود ؟

آزمایش آنتی بادی خون

• بستن یک نوار کشسان (گارو) بالای بازو که جریان خون را متوقف می کند . این کار رگ زیر نوار را بزرگ تر می کند، در نتیجه سوزن در رگ راحت تر فرو می رود.
• تمیز کردن محل فرو رفتن سوزن
• فرو بردن سوزن در داخل رگ. ممکن است بیش از یک بار سوزن زدن لازم باشد.
• وصل کردن لوله به سوزن تا از خون پر شود.
• باز کردن نوار از بازو، وقتی که خون کافی جمع آوری شده باشد.
• قرار دادن باند یا پنبه در محل سوزن بعد از در آوردن سوزن
• فشار دادن جای سوزن و بانداژ کردن محل

آزمایش اوره ی تنفسی

• در این آزمایش شما باید در یک بادکنک و یا در یک بطری حاوی مایع  فوت کنید.
• نمونه تنفس باید قبل از انجام تست گرفته شود.
• شما باید کپسولی را مصرف کنید که حاوی مواد رادیو اکتیو باشد.
• جمع آوری نمونه تنفس خود در زمان های مختلف.
• نمونه های تنفسی باید تست شود تا ببینیم که آیا آن ها حاوی موادی هستند که وقتی  هلیکوباکتر پیلوری با ماده ی رادیواکتیو تماس پیدا می کند، شکل می گیرد یا که خیر.
• آزمایش اوره ی تنفسی معمولا ۳۰ دقیقه زمان می برد.

آزمایش آنتی ژن مدفوع

جمع آوری نمونه ی مدفوع برای این آزمایش در منزل انجام می شود. اگر در بیمارستان بستری هستید، مسئولان بهداشت حرفه ای به شما در این امر کمک می کنند.

برای جمع آوری نمونه به موارد زیر نیازمند هستید:

• جمع آوری مدفوع در ظرف خشک
• نمونه ی مدفوع جامد و یا مایع قابل جمع آوری است. دقت کنید که نمونه مدفوع به ادرار و یا دستمال توالت آلوده نشود.
• بر روی ظرف حاوی نمونه اسم خود، اسم پزشک خود و تاریخ جمع آوری نمونه را یادداشت کنید.
• بعد از گرفتن نمونه، دست های خود را برای جلوگیری از گسترش عفونت بشوئید.
• نمونه را بعد از جمع آوری سریع به آزمایشگاه منتقل کنید.
• ممکن است پزشک به شما سواپ بدهد تا آن را داخل مقعد کرده و نمونه را به این طریق جمع آوری کنید.

نمونه برداری از معده

• در طی اندوسکوپی، نمونه ای از معده و روده باریک گرفته می شود. پزشک ممکن است ۱۰ نمونه بافتی جمع آوری کند.
• نمونه ی گرفته شده در آزمایشگاه از نظر وجود هلیکو باکتر پیلوری مورد بررسی قرار می گیرد.
• در موارد نادری، نمونه گرفته شده از معده جهت بررسی رشد میکروب هلیکو باکتر پیلوری کشت داده می شود که به آن کشت هلیکو باکتر پیلوری گفته می شود. اگر باکتری در محیط کشت رشد کرد، می توان تعیین کرد که برای درمان چه آنتی بیوتیکی لازم است.

بیمار در حین آزمایش هلیکوباکتر پیلوری چه احساسی دارد؟

آزمایش بررسی آنتی بادی در خون : نمونه خون از رگ بازو گرفته می شود. یک نواری که حالت کشسانی دارد، به بالای بازو بسته می شود،  که ممکن است احساس کنید کمی سفت است. شما ممکن است احساس درد ناشی از فرو بردن سوزن را نداشته باشید و یا ممکن است احساس سوزش داشته باشید.

آزمایش اوره ی تنفسی : آزمون اوره ی تنفسی به طور معمول باعث ناراحتی  نمی شود.

آزمایش بررسی آنتی ژن در مدفوع : جمع آوری نمونه مدفوع به طور معمول کار دشواری نیست.

اگر پزشک در حین انجام آزمایش رکتال، نمونه ای بگیرد، ممکن است به علت ورود سواپ به مقعد کمی احساس ناراحتی کنید.

نمونه برداری از معده : شما ممکن است وقتی سوزن در رگ بازو قرار می گیرد، متوجه درد تیزی شوید. ماده ی بی حسی موضعی که به درون دهان شما اسپری می شود، طعم تلخی دارد و  در زبان و گلو احساس بی حسی و تورم  ایجاد می شود. بعضی از افراد می گویند که در آن لحظه نمی توانند تنفس کنند، چون لوله در دهان آنهاست.

اما این احساس کاذبی از بی هوشی است. همیشه مقدار زیادی فضای تنفس در اطراف لوله در دهان و گلو وجود دارد. به یاد داشته باشید برای آرام شدن، نفس عمیق بکشید.

شما ممکن است حالت تهوع و عق زدن، نفخ، درد خفیف شکم را وقتی لوله برداشته می شود، تجربه کنید. در هنگام انجام آزمایش شما قادر به صحبت کردن نیستید، چون لوله درون دهان شماست. چنانچه احساس درد و ناراحتی شدید داشتید، با بالا بردن دست خود به پزشک اطلاع دهید.

داروهایی که تزریق می شود ممکن است باعث  ایجاد خواب آلودگی شود. سایر عوارض جانبی  مثل پلک های سنگین، اشکال در تکلم، خشکی دهان و یا تاری دید ممکن است تا چند ساعت بعد از انجام آزمایش وجود داشته باشد. داروهایی که به شما می دهند باعث می شود که مراحل آزمایش را به خاطر نیاورید.

خطرات آزمایش هلیکوباکتر پیلوری

آزمایش بررسی آنتی بادی در خون

احتمال کمی وجود دارد که مشکل خاصی در هنگام نمونه گیری پیش بیاید.

ممکن است کمی کبودی در محل خون گیری بوجود بیاید. اگر بعد از خون گیری چند دقیقه محل را فشار دهید، احتمال کمی وجود دارد  که محل نمونه گیری کبود شود.

در موارد نادری٬ ممکن است بعد از گرفتن نمونه خون، رگ متورم شود. که به این حالت فلبیت می گویند. انجام کمپرس گرم چند بار در روز  می تواند به بهبودی این وضعیت کمک کند.

خون گیری می تواند برای افرادی که بیماری انعقادی دارند ٬ مشکل ایجاد کند. آسپیرین ٬ وارفارین و سایر داروهای رقیق کننده خون می توانند باعث افزایش خونریزی شوند. اگر شما مشکل انعقاد خون و یا خونریزی دارید و یا اگر داروی رقیق کننده خون مصرف می کنید، باید قبل از خون دادن به پزشک اطلاع دهید.

آزمایش اوره ی تنفسی

هیچ خطر شناخته شده و یا عوارضی با آزمون تنفسی اوره وجود ندارد. اگر کربن رادیواکتیو استفاده می شود، میزان قرار گرفتن در معرض ماده ی  رادیواکتیو بسیار کمتر از این است که  شما به طور معمول در طول روز دریافت می کنید.

آزمایش  بررسی آنتی ژن در مدفوع

خطر و مشکل خاصی در این آزمایش وجود ندارد ولی اگر بعد از گرفتن نمونه دست های خود را به خوبی نشوئید، این کار باعث گسترش عفونت می شود.

نمونه برداری از معده

احتمال کمی وجود دارد ( ۱ در ۱۰۰۰۰ ) که دیواره معده، دئودنوم  و یا مری در حین انجام آزمایش و نمونه گرفتن از معده سوراخ شود.

نمونه برداری از معده ممکن است باعث کمی خونریزی در محل نمونه برداری شود. اما این خونریزی بدون درمان متوقف می شود.

نتیجه آزمایش هلیکوباکتر پیلوری

آزمایش هلیکو باکترپیلوری برای تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری در معده و قسمت بالای روده ی کوچک ( دئودنوم ) انجام می شود.

نتیجه ی  آزمایش اوره ی  تنفسی و آنتی ژن در مدفوع بعد از چند ساعت در دسترس است. نتیجه ی  آزمایش اندازه گیری آنتی بادی در خون معمولا بعد از ۲۴ ساعت در دسترس است. و نتیجه نمونه برداری از معده (  روش اندوسکوپی ) معمولا بعد از ۴۸ ساعت آماده می شود. اما نتیجه کشت نمونه معده بعد از ۱۰ روز آماده می شود.

آزمون بررسی آنتی بادی خون

حد طبیعی : نمونه ی خون شامل آنتی  بادی های هلیکوباکتر پیلوری نمی باشد.

حد غیر طبیعی : نمونه ی خون حاوی آنتی بادی های هلیکوباکتر پیلور می باشد.

آزمون بررسی اوره ی تنفسی

طبیعی : نمونه ی تنفسی شامل هیدروکربن های نشان دار  نمی باشد.

غیر طبیعی : نمونه ی تنفسی شامل هیدروکربن های نشان دار می باشد.

آزمایش بررسی آنتی ژن مدفوع

طبیعی : نمونه ی مدفوع حاوی آنتی ژن های هلیکوباکتر پیلوری نمی باشد.

غیر طبیعی : نمونه ی مدفوع حاوی آنتی ژن های هلیکوباکتر پیلوری می باشد.

نمونه برداری  ( بیوپسی ) از بافت  معده

طبیعی : نمونه ی بیوپسی حاوی باکتری هلیکوباکتر پیلوری نمی باشد.

باکتری هلیکوباکتر پیلوری در نمونه ی کشت بیوپسی بافتی رشد نمی کند.

غیر طبیعی : نمونه ی بیوپسی حاوی باکتری هلیکوباکتر پیلوری می باشد.

باکتری هلیکوباکتری پیلوری در کشت نمونه های بیوپسی بافتی رشد می کند.

چه عواملی بر نتیجه آزمایش هلیکوباکتر پیلوری تاثیر می گذارد ؟

عللی که شما ممکن است نتوانید آزمایش هلیکوباکتر پیلوری را انجام دهید و  اینکه نتایج آزمایش ممکن است مفید نباشد، عبارتند از:

• در حال حاضر در آزمایش اوره ی تنفسی از کربن به جای کربن رادیو اکتیو استفاده می شود. اگر شما باردار هستید، آزمایش اوره ی تنفسی بری تشخیص هلیکو باکتر پیلوری معمولا استفاده نمی شود، چون ماده رادیو اکتیو برای جنین شما خطرناک است.
• مصرف آنتی بیوتیک ها ممکن است بر نتیجه آزمایش اوره ی  تنفسی، آنتی ژن در مدفوع و نمونه برداری از  بافت معده تاثیر بگذارد و میزان باکتری هلیکو باکتر پیلوری را در معده و دئودنوم کاهش دهد.
• مصرف لانزوپرازول ( پرواسید )، رابپرازول ( اسیفکس )، سوکرالفیت ( کارافیت )، امپرازول ( پریلوزس )، فاموتیدین ( پپسید )، رانیتیدین ( زانتاکس )، نیزاتیدین ( اکسید ) ، سیمتیدین ( تاگامت ) و یا دارو های حاوی بیسموت ( مثل پپتو بیسمول ) می تواند بر نتیجه آزمایش اوره ی تنفسی، آنتی ژن در مدفوع و نمونه برداری از بافت معده تاثیر بگذارد.
• نمونه برداری از بافت معده ممکن است عفونت با هلیکو باکتر پیلوری را تشخیص ندهد، چون ممکن است نمونه از قسمتی از معده برداشته شود که عفونت در آنجا وجود ندارد.
• آلودگی و سرد نشدن کافی نمونه خون می تواند بر نتیجه ی آزمایش اندازه گیری آنتی بادی در خون تاثیر بگذارد.
• وقتی که آزمایش اندازه گیری آنتی بادی در خون برای تشخیص عفونت هلیکو باکتر پیلوری انجام می شود، ممکن است نتیجه منفی کاذب بدست آید، که علت آن کم بودن میزان آنتی بادی در خون است.
• احتمال ابتلا به عفونت با باکتری هلیکو باکتر پیلوری به سن فرد بستگی دارد. بالغین در سنین بالاتر احتمال بیشتری دارد که این باکتری در بدنشان وجود داشته باشد.

بررسی ها و تفکرات در مورد آزمایش هلیکوباکتر پیلوری

• در حال حاضر در آزمایش اوره ی تنفسی از کربن به جای کربن رادیواکتیو استفاده می شود. اگر شما باردار هستید، آزمایش اوره ی تنفسی برای تشخیص هلیکو باکتر پیلوری معمولا استفاده نمی شود، چون ماده ی رادیواکتیو برای جنین خطرناک است.
• آزمایش بررسی آنتی ژن در مدفوع در بین این چهار آزمایش که برای تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری استفاده می شود، از همه گران تر است، اما دقت آن مثل بقیه ی آزمایش هاست. نمونه برداری از بافت معده نیز روش خیلی دقیقی است، اما گران ترین و پرخطر ترین آزمایش در بین این چهار آزمایش است.
• نتیجه ی منفی آزمایش آنتی ژن در مدفوع همیشه به معنای عدم وجود عفونت هلیکو باکتر پیلوری نیست ( منفی کاذب ).
• از بین بسیاری از افرادی که عفونت هلیکو باکتر پیلوری دارند، تعداد اندکی از آنها دچار بیماری زخم معده می شوند. به همین دلیل، سایر فاکتور ها ( مثل علایم بالینی بیمار ) باید هنگام تفسیر نتایج آزمایش هلیکو باکتر پیلوری در نظر گرفته شوند.
• آزمایش خون  برای بررسی هلیکو باکتر پیلوری ممکن است تا سال ها بعد از عفونت هم مثبت شود. بنابر این آزمایشات اوره  ی تنفسی، آنتی ژن در مدفوع و نمونه برداری از بافت معده می تواند در بررسی روند درمان موثر باشد.

اگر علایم شما از بین نرفت، ممکن است احتیاج باشد تا اندوسکوپی انجام شود.

ترجمه شده از وبسایت: www.webmd.com