مراقب کمبود ویتامین D در بدن باشید

ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است که در بدن برای تنظیم سطوح کلسیم و فشارخون استفاده می شود، این ویتامین در عملکرد سیستم ایمنی نیز نقشی حیاتی دارد. ویتامین D به حفظ تراکم و قدرت استخوان ها و همچنین ترمیم شکستگی های استخوانی کمک می کند. در کودکان نیز این ویتامین مانع از بیماری ریکتز می شود. همچنین این ویتامین در بزرگسالان خطر بیماری هایی مانند پوکی استخوان، فشارخون بالا و بیماری های خودایمنی را کاهش می دهد. ویتامین D در کمک به جلوگیری از تقسیم سلولی کنترل نشده و در نهایت ابتلا به سرطان موثر است. ویتامین D به جذب کلسیم و فسفر در بدن کمک می کند. این دو ماده معدنی در شکل گیری استخوان ها و دندان ها و همچنین در تکثیر سلولی، انعطاف پذیری ماهیچه ها و تنظیم ضربان قلب نقش مهمی دارند. کمبود ویتامین D ممکن است تحت شرایط مختلفی روی دهد. از عوامل تاثیر گذار در کمبود این ویتامین می توان به عدم دسترسی به نورخورشید، افزایش سن، چاقی، نبود این ویتامین در رژیم غذایی، مشکلات کلیوی و بیماری های لوله گوارشی اشاره کرد.

منابع ویتامین D

همانند سایر ویتامین ها، ویتامین D را نیز می توانید از طریق موادغذایی و مکمل ها دریافت کنید. ویتامین D منحصر به فرد است زیرا پوست با کمک اشعه فرابنفش نورخورشید توانایی ساخت این ویتامین را دارد. ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است و بدن برای جذب درست آن به چربی غذایی نیاز دارد. بیشتر افراد ویتامین D را از طریق موادغذایی غنی شده مانند شیر، آب پرتغال، ماست، غلات و یا از طریق نور خورشید دریافت می کنند. از دیگر منابع این ویتامین می توان به ماهی چرب، روغن ماهی، تخم مرغ و قارچ اشاره کرد. همچنین گوشت و پنیر نیز مقدار کمی ویتامین D دارند.

کمبود ویتامین D

برخی از اختلالات از جمله بیماری سلیاک، بیماری کرون و اختلالات مجاری صفراوی می توانند باعث کمبود ویتامین D در بدن شوند. از طرفی عدم قرارگیری در معرض تابش نورخورشید به صورت کافی نیز می تواند از علل کمبود این ویتامین باشد. با افزایش سن به طور طبیعی توانایی بدن برای ساخت ویتامین D در پوست کاهش می یابد که افزایش کمبود این ویتامین را به دنبال دارد. همچنین رژیم غذایی با میزان پایینی از ویتامین D ممکن است باعث کمبود این ویتامین در بدن شود.

کمبود ویتامین D ممکن است تحت شرایط مختلفی روی دهد. از عوامل تاثیر گذار در کمبود این ویتامین می توان به عدم دسترسی به نورخورشید، مشکلات کلیوی که مانع از فعال شدن این ویتامین در بدن می شوند و بیماری های لوله گوارشی اشاره کرد. متاسفانه در آغاز کمبود ویتامین D، علائم هشداردهنده ای وجود ندارد.

سوء تغذیه

ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است؛ به این معنا که حرکت آن در بدن با اتصال به چربی ها صورت می گیرد. اختلال در جذب چربی مانع از جذب ویتامین D خواهد شد. از طرفی ویتامین D برای جذب کلسیم و حفظ کلسیم خون ضروری است و افراد مبتلا به کمبود این ویتامین، از دست دادن موادمعدنی موجود در استخوان، درد استخوانی و ضعف ماهیچه ای را تجربه می کنند.

در صورت عدم تحمل لاکتوز یا عدم استفاده از شیر، ویتامین D کافی از طریق رژیم غذایی دریافت نخواهید کرد. افراد چاق بیشتر در معرض کمبود ویتامین D هستند زیرا چربی اضافی بدن، اطراف این ویتامین را احاطه کرده و مانع از جریان یافتن آن در خون می شود.

افرادی که حداقل ۳ روز در هفته به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در معرض تابش نور خورشید قرار ندارند یا سر و بدن آنها به طور کامل در معرض اشعه خورشید پوشیده است، باید ویتامین D را از رژیم غذایی یا مکمل ها دریافت کنند.

ریکتز

ریکتز یا نرمی استخوان یک اختلال ناشی از کمبود ویتامین D در کودکان است. این بیماری در کودکان ۶ ماهه تا ۲ ساله که تنها از شیر مادر تغذیه می کنند رایج است، زیرا شیر مادر حاوی ویتامین D نیست.

ریکتز همچنین به ندرت در کودکان مبتلا به اختلالات کبدی به وجود می آید که در این شرایط بدن قادر به تبدیل ویتامین D گرفته شده از نورخورشید به فرم فعال آن نخواهد بود.

استئومالاسی

استئومالاسی، نرمی استخوان در بزرگسالان است که معمولا تحت شرایطی مانند بیماری کبد یا کلیه، عدم قرارگیری در معرض نورخورشید، جذب ضعیف ویتامین D یا کمبود این ویتامین در رژیم غذایی ایجاد می شود.

هیپوکلسمی

هیپوکلسمی یا کاهش سطح کلسیم در خون می تواند نشانه کمبود ویتامین D باشد. در مدت زمانی طولانی کمبود کلسیم در خون می تواند منجر به شکنندگی و تغییر شکل استخوان ها شود.

هیپرپاراتیروئیدیسم

زمانیکه کمبود ویتامین D منجر به کاهش سطح کلسیم در خون می شود، غده پاراتیروئید شروع به تولید هورمون های بیشتری می کند که این تولید زیاد هورمون پاراتیروئید باعث خروج میزان زیادی کلسیم از استخوان شده که نهایتا منجر به استخوان هایی ضعیف و افزایش خطر شکستگی خواهد شد.

پوکی استخوان

مردان و بانوان در سنین ۵۰ و بالاتر در معرض خطر پیشرفت پوکی استخوان قرار دارند که در این شرایط ذخایر کلسیم و سایر موادمعدنی در استخوان ها کاهش یافته و شکنندگی و ضعیف شدن استخوان ها را به همراه دارد. کمبود ویتامین D عامل ایجاد این شرایط است، زیرا بدون این ویتامین کلسیم نمی تواند در استخوان ها جذب شود.

ارتباط ویتامین D و سرطان

براساس بررسی آزمایشات تصادفی کنترل شده، مشاهده ای، آزمایشگاهی و اپیدمیولوژیکی ارتباطی میان پیشگیری از ابتلا به سرطان و دریافت ویتامین D وجود دارد. همچنین طبق یافته ها در مطالعات آزمایشگاهی، ویتامین D در مرگ سلول های سرطانی و جلوگیری از تقسیم سلولی موثر است. براساس یک مطالعه ی تصادفی، مصرف ویتامین D و کلسیم در بانوان یائسه موجب کاهش ۶۰ درصدی خطر ابتلا به سرطان می شود.

افراد مبتلا به سرطان بیشتر در معرض خطر کمبود ویتامین D قرار دارند، زیرا زمان کمتری را به قرارگیری در معرض تابش نور خورشید اختصاص می دهند، همچنین درمان های مرتبط با سرطان می تواند عامل کاهش مصرف موادغذایی تامین کننده ی ویتامین D در بدن باشد.

علائم و نشانه های سرطان

علائم و نشانه های کلی سرطان شامل کاهش وزن بی علت، تب، خستگی، درد، تغییرات پوستی، عدم بهبود جراحات، خونریزی غیرمعمول، تغییر در عادات روده یا عملکرد مثانه، سوء هاضمه یا مشکلات بلع است. تجربه ی هر یک از این علائم به معنای ابتلا به سرطان نیست، زیرا مسائل دیگر نیز می تواند عامل این علائم و نشانه ها باشد. اما در صورت مشاهده ی این علائم به پزشک خود مراجعه کنید.

دریافت روزانه توصیه شده

میزان دریافت روزانه توصیه شده ی ویتامین D بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ واحد بین الملل است. براساس انستیتوی لینوس پاولینگ در ایالات متحده، این میزان بسیار کم بوده، به طوریکه بزرگسالان بهتر است روزانه ۲۰۰۰ واحد بین الملل از مکمل های این ویتامین مصرف کنند. همچنین قبل از استفاده هر گونه مکمل غذایی با پزشک خود مشورت کنید.

منبع: www.livestrong.com