جرم های دندانی، پاکت هایی هستند که بین دندان و لثه قرار دارند و باعث مشکلات دهان و دندانی می شوند، بیمار، باید برای محفاظت از دندان و لثه خود به دندان پزشک مراجعه کند و اقدام به جرم گیری دندان و حذف این پاکت ها کند. از آنجایی که دهان یکی از اعضای مهم بدن است که عمل غذا خوردن و حرف زدن به وسیله آن انجام می شود؛ پس رعایت بهداشت دهان و دندانی یکی از ضرورت های لازم در دنیای امروز است.
جرم دندانی، رسوباتی به رنگ زرد یا سفید هستند که از مواد غذایی مصرف شده همراه با املاح بزاقی که بر روی سطح دندانها و زیر لثه ها می چسبند تشکیل شده است که اگر برای رفع آنها اقدامی صورت نگیرد می تواند موجب بیماری لثه و دندان شود؛ این نکته را نیز باید بدانیم که این پاکت ها با استفاده از مسواک زدن و نخ دندان نمی توانند از روی سطح دندان پاک شوند بلکه باید به دندان پزشکی مراجعه کرد.
پاکت ها باعث ایجاد باکتری ها و میکروب های مضر دهان و دندان، پوسیدگی دندان، لق شدن دندان، بوی بد دهان و ایجاد بیماری پریودنتال می شوند و همچنین می توانند ریسک زوال عقل، سکته قلبی و مشکلات مرتبط با بیماری دیابت را افزایش دهند پس ضرورت از بین بردن جرم های دهان و دندانی برای هر فردی لازم و اساسی است.
بعد از جرم گیری دندان ها، ممکن است بیمار احساس کند که دندانش لق است یا حساسیت دندانی پیدا کند. این مشکل به دلیل جرم گیری از دندان نیست بلکه چون جرم ها به صورت عایقی به دندان چسبیده شده بودند با حذف آنها، دیگر جرمی وجود ندارد که فضای از دست رفته میان لثه و دندان را پر کند؛ پس با از بین رفتن پاکت ها، مشکلات دهان و دندانی بیمار آشکار می شوند که باید به درمان آنها پرداخت.
جرم گیری باعث آسیب به مینای دندان نمی شود و هیچ گونه دردی ایجاد نمی کند زیرا دندانپزشک با نوک قلم دستگاه جرم گیری، صرفاً جرم دندان را از بین می برد و دندان را تراش نمی دهد تا باعث ایجاد درد شود.
جرم ها به دو دسته تقسیم می شوند:
جرم گیری به دو صورت دستی و ماشینی صورت می گیرد که فراتر از یک جرم گیری معمولی عمل می کند.
در جرم گیری دستی که به آن «جرم گیری سطحی» هم گفته می شود چون پاکت های دندانی عمیق نیستند؛ دندانپزشک به صورت دستی با ابزاری به نام کورت، پاکت های دندانی را با کمک حس لامسه خود از بین می برد.
این روش جرم گیری دندان دارای ۳ مرحله است:
در جرم گیری ماشینی، دندانپزشک با استفاده از ابزار التراسونیک که نوعی از ابزارهای فراصوتی است با کمک سر دستگاه و آبی که با فشار خارج می شود پاکت های دندانی را از بین می برد.
دندان پزشک، بعد از برداشتن جرم ها از روی لثه و دندان، توسط یک ابزار با سر پلاستیکی با ماده ای به نام پروفیلاکسی، اقدام به پولیش دندان می کند تا این ماده به همه جاهای دندان برسد پولیش باعث ایجاد سطح صیقلی روی دندان و حذف رنگها و لکهها روی دندان میشود و همچنین موجب می شود که دندان، کلسیم لازم را برای تقویت خود را جذب کند در نتیجه دندان سالم می ماند.
در مرحله ی آخر، دندان پزشک از فلوراید استفاده می کند که دارای طعم و بوی خمیردندان معمولی است. فلوراید باعث افزایش استحکام دندان و مقاومت دندان در برابر پوسیدگی می شود. در این روش، دندان پزشک از یک اسپری هوا و سدیم بی کربنات و جت آب برای رفع پاکت ها و لکه ها ی دندانی استفاده می کند که روشی بدون درد می باشد.
اگر بعد از جرم گیری دندان، عوامل عفونت در بافت لثه باقی بماند از این روش استفاده می شود. لیزر با حذف بافت لثه عفونی و حفظ بافت های سالم در لایههای زیرین، باعث اتصال دوباره بافتهای لثه به دندان می شود و به داشتن بافتهای سالمتر کمک می کند.
جرم گیری دندان با توجه به شرایط افراد می تواند ۱ تا ۵ سال دوام داشته باشد.
البته این نکته را نیز نباید فراموش کرد که برای جرم گیری دندان، نباید از خمیر دندان های ضد جرم استفاده کرد زیرا این خمیر دندان ها قدرت سایندگی بالایی دارند که می تواند به مینای دندان آسیب برساند و حتی می تواند باعث تجمع بیشتر پاکت های دندانی شود.
در زیر به روش های درمانی جرم گیری و بلینچینگ اشاره می کنیم تا تفاوت هایشان آشکار گردد.
روش جرم گیری دندان، یک روش درمانی می باشد که با حذف پاکت ها منجر به سلامت دهان و لثه ها می شود و بوی بد دهان و زردی دندان ها را از بین می برد. اما این روش نمی تواند باعث روشن تر شدن و سفیدی بیشتر دندان ها شود؛ بلکه رنگ واقعی دندان ها ظاهر خواهد شد.
بلیچینگ یک روش زیبایی است که در آن ماده بلیچ پراکسید هیدروژن، به دندان نفوذ می کند و صرفاً باعث سفیدی دندان می شود و باعث رفع پاکت ها نمی شود؛ قبل از بلیچینگ باید پوسیدگی های دندانی ترمیم شوند و این را باید بدانیم که بلیچ هیچ آسیبی به نسج های دندانی وارد نمی کند و این روش، دوام کوتاهی دارد و رنگ دندان دوباره به حالت قبلی خود برمی گردد.
بلچینگ، به دوصورت خانگی و حرفه ای در مطب انجام می شود که استفاده از روش دوم باعث می شود که آسیب به بافت های دهانی به صورت حداقل انجام شود.
برای سفیدتر شدن دائمی دندان ها ، معمولاً دندانپزشکان استفاده از روش های لمینت به شکل سرامیکی و کامپوزیتی را توصیه می کنند که ظاهری سفید و طبیعی به دندان می دهد؛ البته باید متذکر شد که در صورت لمینت، باید بهداشت دهان و دندان را رعایت کرد تا نیاز به جرم گیری لمینت ها نباشد.