مهارت بازی کردن در کودکان

بازی چیست؟

بازی، شرکت داوطلبانه در فعالیت های خود انگیزشی است که معمولا با لذت و خوشی همراه است. بازی ممکن است، شامل: تفنن، دعوا کردن یا خیال پردازی، ساختن، تعاملات بین فردی (بازی با بچه های دیگر) یا درون فردی (بازی های انفرادی) باشد.

بازی راهی است که کودکان توسط آن چیزهایی را در مورد محیط اطراف خود، بدن خود و موقعیت خود در جهان اطراف یاد می گیرند.

اغلب تصور می شود که بازی یک کار بیهوده است؛ اما در واقع می تواند بسیار ساختار یافته یا بسیار خاص باشد (به عنوان مثال، بازی های تعریف ­شده ای مانند ورزش ها یا بازی های کامپیوتری). مهارت های بازی توسط توانایی برنامه ریزی کردن یا نظم و ترتیب دادن به بازی ها (گنجاندن بازی های جدید)، حل چالش ها و تعمیم مهارت ها از یک فعالیت یا اسباب بازی به فعالیت های دیگر تعیین می شوند.

چرا بازی مهم است؟

بازی یکی از راه های یادگیری کودکان است. بازهای آزاد یا بدون ساختار در اوایل دوران کودکی روش مهمی است که کودکان توسط آنها در مورد جهان اطرافشان مطالبی را یاد می گیرند.

بازی همچنین راهی است که از طریق آن مهارت های اجتماعی کودک پیشرفت می کنند. کودکان زمانی که بزرگتر می شوند؛ با انجام بازهای قانونمند، در مورد قوانین اجتماعی و همچنین در مورد برنده شدن و شکست خوردن و بازی جوانمردانه یاد می گیرند.

آنها همچنین در مورد کنترل انگیزه های خود به منظور انجام کارهای خوب و در مورد فضا، گفتگو کردن و حل مشکل یاد می گیرند. مهمتر از همه، بازی برای سرگرم بودن و تمدد اعصاب لازم است.

پایه های ساختاری لازم برای پیشرفت بازی چیست؟

• برنامه ریزی و نظم و ترتیب دادن به کارها. کار یا فعالیت چند مرحله ای برای رسیدن به یک نتیجه معین
• کارکرد اجرایی: مهارت استدلال کردن و فکر کردن در سطوح بالا
• آگاهی بدن: دانستن موقعیت اعضای بدن خود در فضا و اینکه چگونه آنها را در محیط حرکت دهد. در شاگردان معمولی، این یک آگاهی غیر ارادی است که یادگیری را آسان می کند.
• حل مسئله: شناسایی یک چالش، از جمله اینکه چالش چیست، برای غلبه بر این چالش از چه استراتژی هایی می توان استفاده کرد و عملکرد بعدی برای غلبه بر چالش چیست.
• مهارت های اجتماعی: توسط توانایی تعامل متقابل با دیگران (به صورت شفاهی یا غیر شفاهی)، سازش با دیگران و توانایی شناخت و پیروی از هنجارهای اجتماعی تعیین می شوند.
• زبان درکی: درک زبان.
• زبان بیانی (استفاده کردن): استفاده از زبان از طریق گفتار، نشانه یا فرم های جایگزین برقراری ارتباط برای بیان خواسته ها، نیازها، افکار و ایده ها
• خود تنظیمی: توانایی کسب، حفظ کردن و تغییر احساسات، رفتار، توجه و سطح فعالیت خود برای یک کار یا موقعیت به شیوه قابل قبول جامعه

چگونه می توانم بگویم که کودک من در بازی کردن مشکل دارد؟

اگر کودک در بازی کردن مشکل داشته باشد؛ ممکن است علائم زیر را نشان دهد:

• نمی تواند به صورت مستقل بازی کند و دائما به توجه بزرگترها نیاز دارد.
• فعالیت های متعددی را انجام می دهد؛ بدون اینکه آنها را تکمیل کند (یا مشارکت فعالانه در آنها داشته باشد).
• عدم آگاهی از چگونگی پُر کردن اوقات فراغت خود یا سرگرم کردن خود.
• دوستان کمی دارد یا به سختی با کسی دوست می شود.
• برای حل مشکلات خود به کمک بزرگسالان نیاز دارد.
• از تنهایی بازی کردن لذت می برد و ترجیح می دهد دیگران را وارد بازی خود نکند.
• در فعالیت های محدود یا بسیار تکراری شرکت می کند (به عنوان مثال، فقط دوست دارد در فضای باز بدود، قطار را در امتداد یک مسیر به عقب و جلو حرکت دهد).
• با اسباب­ بازی ها آنطور که باید بازی نمی کند و به جای آن ترجیح می دهد که فقط آنها را از جعبه بیرون بیاورد و در اطراف اتاق پرتاب کند.
• از تماس چشمی اجتناب می کند.
• نمی تواند به تنهایی یک بازی را شروع کند و در عوض برای راه اندازی یک بازی به دیگران متکی است.
• نمی تواند در بازی ها مشارکت کند (به عنوان مثال، غلتاندن یک توپ به جلو یا عقب یا ساختن خانه بازی)
• نگاه او روی تلویزیون یا کامپیوتر ثابت می شود تا جایی که در هیچ کار دیگری مشارکت نمی کند.

زمانی که کودک من در بازی کردن مشکل دارد؛ چه مشکلات دیگری می تواند رخ دهد؟

هنگامی که کودک من در بازی کردن مشکل دارد؛ همچنین ممکن است در موارد زیر هم مشکل داشته باشد:

• تنظیم و پیشرفت عاطفی که شامل توانایی درک احساسات، ادغام احساسات برای تسهیل افکار، درک احساسات و تنظیم احساسات.
• مهارت های اجتماعی: توسط توانایی تعامل متقابل با دیگران (به صورت شفاهی یا غیر شفاهی)، سازش با دیگران و توانایی شناخت و پیروی از هنجارهای اجتماعی تعیین می شوند.
• واقع بینی: زبانی که در شرایط اجتماعی مورد استفاده قرار می گیرد.
• زبان درکی: درک زبان
• زبان بیانی (استفاده کردن): استفاده از زبان از طریق گفتار، نشانه یا فرم های جایگزین برقراری ارتباط برای بیان خواسته ها، نیازها، افکار و ایده ها
• برنامه ریزی و نظم و ترتیب دادن به کارها. کار یا فعالیت چند مرحله ای برای رسیدن به یک نتیجه‌ی معین
• مهارت های پیش زبانی: شیوه هایی که در آن ما بدون استفاده از کلمات ارتباط برقرار می کنیم و شامل مواردی مانند اشارات، بیان چهره ای، تقلید، توجه اشتراکی و تماس چشمی است.
• پردازش حسی: ثبت دقیق، تفسیر و پاسخ به تحریکات حسی در محیط و بدن خود.
• تغییر بین فعالیت­ ها
• خود تنظیمی: توانایی کسب، حفظ کردن و تغییر احساسات، رفتار، توجه و سطح فعالیت خود برای یک کار یا موقعیت به شیوه­ قابل قبول جامعه
• رفتار: فعالیت های کودک معمولا در ارتباط با محیط خود.
• کارکرد اجرایی: مهارت استدلال کردن و فکر کردن در سطوح بالا
• حافظه کاری: توانایی حفظ موقت و دستکاری اطلاعات مورد بحث در درک زبانی، استدلال و یادگیری اطلاعات جدید و به روز رسانی این اطلاعات.

برای بهبود مهارت های بازی چه کاری می توان انجام داد؟

• زمان با هم بودن: زمانی را برای بازی کردن با کودکتان در نظر بگیرید (به عنوان مثال، قبل از شام، در پایان هر روز) و فعالیت هایی را انجام دهید که سرگرم کننده هستند و کودکتان از آنها لذت می برد.
• تعامل با همسالان: فرصت هایی را برای کودک خود ایجاد کنید تا با سایر کودکان در شرایط ساختار یافته (به عنوان مثال، بازی گروهی) و محیط های اجتماعی (به عنوان مثال، زمین بازی) تعامل برقرار کند.
• تعیین زمان بازی: فرصت هایی را برای کودک خود ایجاد کنید تا با دوستان خود ارتباط برقرار کند و به خانه آنها برود تا در مورد تعامل در محیط های مختلف چیزهای بیشتری یاد بگیرد.
• دستورالعمل ها: دستورالعمل هایی را ایجاد کنید تا کودک بتواند در هنگام بازی با اسباب بازی آنها را اجرا کند (به عنوان مثال، قطار از اینجا می آید. سگ وارد قطار می شود. سگ از قطار خارج می شود. در اینجا قطار دوباره می آید. گربه وارد قطار می ­شود. گربه از قطار خارج می شود). این کار به کودک کمک می کند تا یاد بگیرد که چگونه از زبان در بازی استفاده کند و در حین بازی چگونه نظم و ترتیب را حفظ کند.

چه فعالیت هایی می توانند به بهبود مهارت های بازی کمک کنند؟

• تجربه: از طریق تجربه کردن می توانید بفهمید که کدام فعالیت ها سرگرم کننده هستند و کودک از کدام بازی ها لذت می برد.
• به طور منظم در بازی کودکان شرکت کنید.
• لذت بردن: آن دسته از بازی هایی را انتخاب کنید که کودک با آنها سرگرم می شود.
• مدلسازی کردن و نشان دادن بازی های جدید و مختلفی که کودک می ­تواند با اسباب بازی خود انجام دهد.
• کودک خود را زیر نظر بگیرید و کارهایی که با اسباب بازیش انجام می دهد را کپی کنید (کارهایی که با یک اسباب بازی می توان انجام داد را با درکی که بزرگسالان از آن اسباب بازی دارند؛ محدود نکنید).
• مکان های مختلف: در مکان های مختلف بازی کنید (به عنوان مثال، روی کف زمین، روی میز، در فضای باز روی چمن)
• چهره به چهره: اطمینان حاصل کنید که در حین بازی، چهره به چهره کودک خود قرار دارید، در این صورت شما فرصت بهتری دارید تا از کارهای او تقلید کنید.
• بازی­ های تخته ای: برای کودکان بزرگتر به طور منظم از بازی های تخته ای (به عنوان مثال، مار و پله، بازی حدس بزن کیه) استفاده کنید. این کار به کودک کمک خواهد کرد تا یاد بگیرد چگونه با سایر کودکان بازی کند و به آنها یاد می دهد که خوب است که همیشه برنده نباشیم.
• در هنگام بازی کردن، داستان بگویید و اطمینان حاصل کنید که بازی توسط کودک هدایت می شود.

اگر متوجه مشکلاتی در مهارت بازی کردن کودک خود شده باشم؛ چرا باید به دنبال درمان باشم؟

مداخله درمانی برای کمک به کودکی که در بازی کردن مشکل دارد؛ به دلایل زیر اهمیت دارد:

• توانایی کودک را برای برقراری ارتباط و بازی با همسالان بهبود می­ دهد.
• کودک را تشویق می کند تا به طور مثبت در مدرسه و در هنگام بازدید اماکنی مانند پارک یا استخر، با سایر کودکان ارتباط برقرار کند.
• مهارت های حل مشکل را توسعه می دهد.
• به کودک کمک می کند تا مهارت های زبان دریافتی و بیانی خود را توسعه دهد.
• به کودک کمک می کند تا در فعالیت هایی که در مدرسه با تعامل همسالان خود انجام می دهد؛ مشارکت کند (به عنوان مثال، پروژه های گروهی و ورزش کردن).
• به کودک کمک می کند تا در مورد فعالیت ها و سناریوهای مختلف در جامعه بیشتر یاد بگیرد (به عنوان مثال، خرید کردن از مغازه را می توان شبیه سازی کرد تا کودک یاد بگیرد چگونه غذا انتخاب کند و آن را به صندوقدار تحویل دهد و سپس قیمت آن را پرداخت کند).

اگر مشکل در بازی کردن را بدون درمان رها کنم؛ چه مشکلاتی به وجود می آید؟

زمانی که کودکان در بازی کردن مشکل دارند؛ آنها همچنین ممکن است در موارد زیر هم مشکلاتی داشته باشند:

• گرفتن دوستان جدید
• حفظ رابطه دوستی با همسالان
• انجام وظایف آموزش عالی که مستلزم همکاری با دیگران است.
• انجام وظایفی که مستلزم ارتباط با همکاران است.
• اولویت بندی اطلاعات و چالش های حل مسئله

چه درمانی برای مشکلات در بازی کردن توصیه می شود؟

اگر فرزند شما در بازی کردن مشکلاتی داشته باشد؛ توصیه می شود که آنها با یک کاردرمان یا گفتار درمان مشورت کنند.

مناسب ترین حرفه ای که برای درمان این کودکان انتخاب می شود؛ بستگی به سایر مسائلی دارد که در آن زمان رخ می دهد. در بسیاری از موارد، بهتر است که کودک هم به کار درمان و هم به گفتار درمان مراجعه کند. این مزیت انتخاب ذهن کودک است که هم کاردرمانی و هم گفتار درمانی را میسر می سازد.

با تشکر از: تورج عنبرا – کارشناس کاردرمانی