هندوانه ( در متون طب سنتی بطیخ هندی/بطیخ رقی) یا به فارسی دری: تربوز یا به فارسی تاجیکی: تربوزه (نام علمی: Citrullus lanatus) نوعی بوته و میوه از دسته صیفی جات است که در جالیز رشد می‌کند.

اصل این میوه از هندوستان بوده‌است چنان که از ریشهٔ کلمه [= منسوب به هندوان] برمی‌آید. گونه کامل‌تر نام آن «خربزهٔ هندوانه» بوده‌است. هندوانه پس از آمدن به ایران به عربستان راه یافت و از آنجا به اندلس رسید و از اندلس به ناحیه های دیگر اروپا. از فارسنامهٔ ابن بلخی برمی‌آید که در فهرج هندوانه‌های بزرگی به عمل می‌آمده‌است؛ چنان که گوید «به فهرج خربزه ها بود نیکو و شیرین و بزرگ و هندویانه بدان رتبه که دو از آن خربزه بر چهارپایی نهند»