صرع و برش‌های چندگانه زیر نرم شامه‌ای ( MST )

برش‌های چندگانه زیر نرم شامه‌ای چیست؟

گاهی اوقات، تشنج‌های مغزی در یک ناحیه حیاتی از مغز اتفاق می‌افتد. برای مثال در ناحیه‌ای که حرکات را کنترل می‌کند یا نواحی مربوط به احساس، تکلم و حافظه. در این موارد، یک درمان نسبتاً جدیدی به نام برش‌های چندگانه زیر نرم شامه‌ای (MST) می‌تواند راه‌حل مناسبی باشد. MST تحریکات تشنجی را توسط قطع رشته‌های عصبی خارج مغز (ماده خاکستری) متوقف می‌کند، بدون آسیب رساندن به نواحی مربوط به کنترل اعمال حیاتی بدن (ماده سفید) که در لایه‌های عمقی قرار دارد.

چه کسی برای برش‌های چندگانه زیر نرم شامه‌ای کاندید می‌شود؟

اکثر بیماران صرع موفق به کنترل تشنج‌ها با درمان‌های دارویی می‌شوند. حدود ۲۰% از بیماران با دارو درمانی بهبود نمی‌یابند. در بعضی موارد جراحی و برداشت قسمتی از مغز که باعث تشنج می‌شود راه‌حل مناسب است.

MST ممکن است یک گزینه برای بیمارانی باشد که به دارو پاسخ نمی‌دهند و همچنین جراحی برداشتن قسمتی از مغز آن‌ها هم خطرناک است. به علاوه دلایل منطقی برای بهره بردن بیمار از این عمل باید وجود داشته باشد. ممکن است MST به تنهایی انجام شود یا همراه با برداشتن بافت ناحیه‌ای از مغز MST همچنین ممکن است به عنوان درمان کودکان مبتلا به سندروم (LKS) Landau – Kleffner ) یک اختلال نادر دوران کودکی در مغز که باعث تشنج می‌شود و روی قسمت‌هایی از مغز که مسئول حرف زدن و درک کردن هستند، اثر می‌گذارد) انجام شود.

قبل از انجام برش‌های چندگانه زیر نرم شامه‌ای چه اقداماتی صورت می‌گیرد؟

کاندیدهای MST، تحت ارزیابی‌های دقیق شامل نوار مغزی، MRI و تصویربرداری PET قرار می‌گیرند. این تست‌ها برای پیدا کردن محل دقیق مسئول برای تشنج‌ها، مفید هستند. یک تست دیگر برای ارزیابی فعالیت الکتریکی مغز، مانیتورینگ ویدیوئی نوار مغزی است، که در آن دوربین‌هایی در زمان تشنج، در حال ثبت حرکات هستند و هم‌زمان یک نوار مغزی هم از بیمار گرفته می‌شود. در بعضی موارد، مانیتورینگ تهاجمی – که الکترودهایی در مناطق خاصی از مغز قرار نمی‌گیرند – برای تشخیص بافت ایجاد کننده تشنج، لازم است.

در طول انجام MST چه اتفاقاتی می‌افتد؟

برای انجام این عمل لازم است تا مغز به وسیله روشی که به آن کرانیوکتومی می‌گویند در دسترس قرار گیرد. کرانی به جمجمه مربوط می‌شود و اُکتومی به معنی بریدن است. بعد از آن‌که بیمار به خواب رفت (بیهوش عمومی) طرح یک برش روی اسکالپ ایجاد می‌کند، یک تکه از استخوان جمجمه را بر می‌دارد و سخت شامه را باز می‌کند (پرده‌ای که دور مغز را می‌پوشاند) به این ترتیب یک پنجره برای داخل کردن ابزار جراحی و خارج کردن بافت مورد نظر ایجاد می‌شود. میکروسکوپ جراحی برای ایجاد درشت نمایی از بافت‌های مورد نظر برای جراح استفاده می‌شوند. جراح با استفاده از تصاویر میکروسکوپ‌ها، برش‌های سطحی موازی روی ماده خاکستری مغز، درست در زیر نرم شامه، ایجاد می‌کند. (نرم شامه: پرده نازکی که مغز را می‌پوشاند)

این برش‌ها در تمام قسمتی که مسئول تشنج‌ها شناخته شده است، ایجاد می‌شوند. بعد از ایجاد تمام برش‌ها، سخت شامه و استخوان سرجایشان قرار داده می‌شوند، اسکالپ بسته می‌شود و توسط بخیه و بست‌ها محکم می‌شود.

بعد از MST چه اتفاقی می‌افتد؟

به طور کلی بیمار بعد از این عمل بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت در بخش مراقبت‌های ویژه می‌ماند و بعد به مدت ۳ تا ۴ روز در بخش بیمارستان بستری می‌شود اکثر افراد پس از ۶ تا ۸ هفته از انجام عمل، قادر خواهند بود به فعالیت‌های عادی خود مانند مدرسه رفتن و کار کردن،باز گردند. اکثر بیماران نیاز به ادامه‌ی داروهای ضد تشنج خواهند داشت در حالی که بعضی‌ها ممکن است دوز داروها را کم‌تر مصرف کنند یا حتی داروها برایشان قطع شود و نیازی به دارو نداشته باشند.

MST چقدر مؤثر خواهد بود؟

نتایج MST در ۷۰% موارد رضایت بخش بوده است و تشنج‌ها کنترل شده است، به هر حال این یک روش نسبتاً جدید است و هنوز از عواقب بلند مدت آن اطلاعاتی در دسترس نیست.

کودکان مبتلا به LKS و یا صرع‌هایی که با دارو کنترل نمی‌شوند ممکن است با MST در عملکردهای روانی – اجتماعی و ذهنی بهبودی داشته باشند.