تأثیر دورکاری مداوم دوران کرونا بر سلامت روان

دورکاری مداوم تاثیر به سزایی بر روی روان افراد دارد. در این میان علائم نگران­ کننده یا دست­ کم دلایلی منطقی برای پیش­‌بینی پیامدهای منفی دورکاری طولانی­ مدت وجود دارد.هرچند تحقیقات علمی بر مزایای دورکاری مانند افزایش روحیه، سلامت و رفاه و بهره‌­وری کارکنان تاکید بسیاری نمود­ه‌اند. ولی این موارد به قبل از شیوع کرونا مربوط می‌­شوند. در این تحقیقات دورکاری به عنوان یک انتخاب و نه یک امر الزامی در نظر گرفته می‌­شود . فرض بر این است که سازمان­‌ها برای دورکاری و آمدن به محل کار به کارکنان خود حق انتخاب می‌­دهند.

در این شیوه، میزان اختیار قابل­ توجهی برای کارکنان در نظر گرفته می‌شود.آن­ها را به انتخاب گزینه متناسب با شرایط شخصی مانند زمان رفت­‌وآمد، مکان، فضای فیزیکی، و نیاز به جلسات حضوری و بر اساس شخصیت خود، متمایل می­‌کند.ولی اگر انتخابی وجود نداشته باشد و افرادی که هیچ گاه تجربه دورکاری نداشته­‌اند مجبور به این کار شوند، چه اتفاقی رخ می­‌دهد؟ آیا ابزارهایی مثل اسکایپ و زوم به ویژه در بلندمدت، می‌­تواند به طور کامل جایگزین ارتباط چهره به چهره شود؟ پیامدهای روانی دورکاری مداوم چیست و آیا می‌­توان جهت آمادگی برای آن کاری انجام داد؟

فقط زمان می‌­تواند پاسخی قطعی برای این پرسش‌­ها را فراهم سازد. تنها چیزی که ما از آینده می‌­دانیم این است که هیچ­کس اطلاعی در مورد آن نداریم. از این حیث، این‌که دورکاری طولانی ­مدت بر فرد و جامعه چه تاثیری دارد شبیه به این پرسش از است که اعتیاد به شبکه­‌های اجتماعی یا  اینترنت با مغز و جامعه ما چه خواهد کرد؟ باید صبر کرد و دید.البته ناگفته نماند علائمی نگران ­کننده یا دست­ کم دلایلی منطقی برای پیش ­بینی پیامدهای منفی دورکاری طولانی ­مدت وجود دارند. زیرا این تغییرات به طور ناگهانی و غیرارادی رخ می­‌دهند. در ادامه چند نمونه از مهم‌ترین آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

بیشتر>> فاصله گرفتن اجتماعی و اثرات آن

چهار تأثیر عمده دورکاری مداوم بر روان

۱) تنهایی

انزوای اجتماعی یک مشکل جدی محسوب می­‌شود. وقتی سازمان­‌ها دارای شبکه پشتیبانی مناسبی نباشند و فرهنگ همکاری و ارتباط مجازی را تقویت نکنند، بسیاری از کارکنان در معرض خطر احساس تنهایی قرار خواهند گرفت.لازم به ذکر است که همه مدیران تجهیزات کافی برای انتقال از مدیریت آنالوگ به دیجیتال در اختیار ندارند. علاوه بر این، این بحران ممکن است نابرابری‌های موجود را افزایش داده و به زنان و اقلیت‌­ها آسیب بیشتری برساند.

۲) اضطراب

عدم اطمینان باعث ایجاد اضطراب می­‌شود. با همه صحبت­‌هایی که در مورد چابکی، سازگاری، پذیرش عدم اطمینان و پیشرفت در جهان بی­‌ثبات، غیرقطعی، پیچیده و مبهم مطرح شده است. اکثر انسان­‌ها به گونه­‌ای برنامه‌­ریزی شده‌­اند که زیستگاه­‌های خود را برای بی­‌حوصلگی و پیش­‌بینی­‌پذیری بهینه­‌سازی می­‌کنند.حتی ما می‌­توانیم خود را فریب داده و فکر کنیم که درجه اطمینان بالاتری از آنچه در واقعیت هست، وجود دارد. ما انسان­ها میل به معنی داریم. بنابراین در صورت عدم آشنایی، احساس ناامنی می­‌کنیم.وقتی قادر به برنامه‌­ریزی نیستیم، احساس ناراحتی و درماندگی می‌­کنیم.

پس دورکاری به خودی­ خود به اندازه دورنمای انجام آن برای مدت زمان نامحدود، مشکل ­ساز نیست.ما نمی‌­دانیم که تاثیر آن در برنامه­‌های کلی زندگی و سبک زندگی ما چیست . همچنین نمی­‌توانیم برای موارد راهبردی مهم تصمیم­‌گیری کنیم. از جمله اینکه کجا زندگی کنیم؟ چه انتظاری برای دورنمای شغلی و اشتغال خود داریم؟ و چگونه زندگی و روابط شخصی خود را مدیریت کنیم؟

۳) استرس

در بسیاری از افراد هرگونه تغییر باعث ایجاد اضطراب و استرس می­‌شود. به همین علت است که بهترین عامل پیش­‌بینی­ کننده برای میزان سازگاری افراد با دورکاری این است که آیا آن­ها پیش‌تر از راه دور کار می­‌کرده‌­اند یا خیر؟بین افرادی که پیش از این بحران دورکاری را انتخاب نموده‌­اند و به راحتی آن را ادامه می­‌دهند و کسانی که مجبور به تغییر شیوه کاری خود شده‌­اند، تفاوت بسیاری وجود دارد.

اگر وضعیت جدید شما شباهت زیادی به وضعیت عادی قبلی­تان دارد، شما خوش­ شانس هستید. اما از آنجا که اکثر افراد در این گروه قرار نمی‌­گیرند، و افرادی که تحت تاثیر قرار می­‌گیرند احتمالا بر روی افرادی که نباید تحت تاثیر قرار گیرند، اثرات منفی زنجیرواری ایجاد می­‌کنند، کل میدان بازی مختل می‌گردد.افرادی که از ابتدا دورکاری می­‌کرده‌­اند بایستی خود را با افرادی که مجبور به کار مجازی یا ترک کامل کار شده‌­اند، وفق دهند. همچنین بسته به داشتن یا نداشتن فرزند، تفاوت قابل ­توجهی در توانایی افراد جهت تغییر شرایط کاری وجود دارد.

۴) جایگزینی برای ارتباط چهره به چهره وجود ندارد

حذف ارتباط تکاملی میان انسان‌­ها و جایگزینی میلیون­‌ها سال تعامل رو در رو با ارتباطات مجازی از طریق فناوری امری امکان­ ناپذیر است. اگر Zoom و ابزارهای مشابه تا حدودی در بازآفرینی تجربه ارتباط رو در رو به ما کمک نموده‌­اند، این امر به لطف فناوری که قدرت تخیل انسان است، میسر شده است.

جالب است که بسیاری از فناوری­‌هایی که ما انسان­‌ها به کار می­‌گیریم و شاید حتی از آن­ها لذت می­‌بریم، برای تکرار نمودن تجربیات زندگی واقعی ماست. اما احساس عمومی این است که تماس مجازی صرفا جایگزینی سطحی برای تماس واقعی محسوب می­‌شود و اکثر افراد ارتباط واقعی را به ارتباط مجازی ترجیح می‌­دهند.

شاید نقش ادارات در آینده این باشد که به عنوان یک صحنه اجتماعی مورد استفاده گیرند که ما می­‌توانیم نیاز خود برای تماس رو در رو را در آن­ها برآورده نماییم.

بیشتر>> آیا به سلامتی روانی خود توجه می کنید؟

نکات مثبت دورکاری

آنچه مردم بیشتر از همه چیز به آن اهمیت می­‌دهند، انعطاف­ پذیری است. بر اساس گزارش جهانی شرکت‌ها جهان استعداد به سمت سفارشی­ سازی و شخصی­ سازی کار گرایش دارد.این مسئله با دورکاری همه افراد ناسازگار است، دست­ کم نه زمانی که با برنامه‌­ریزی­‌های شخصی و خانوادگی تداخل ایجاد می­‌کند. یک نتیجه این است که کارفرمایان با توجه به توانایی­شان جهت ارائه گزینه­‌ها به زودی از یکدیگر متمایز خواهند شد.دورکاری مزایای بسیاری دارد .به همین علت است که تقریبا ۳۷% از نیروی کار حتی پیش از همه­ گیری کنونی آن را پذیرفته‌­اند. تحقیقات آکادمیک و داده‌­های کلان مدت­ها است که به مزایای اصلی دورکاری، از افزایش بهره­‌وری و تعادل زندگی کاری گرفته تا کاهش هزینه‌­ها و اتلاف زمان اشاره نموده‌­اند.

دورکاری به بهبود ازدحام ترافیک و بنابراین به محیط­ زیست کمک می‌­کند. همچنین می‌­توان امیدوار بود که تحول بزرگ مجازی سازمان­‌ها را به بهبود توانایی خود در سنجش عملکرد کارکنان و پاک سازی و پالایش زد و بندهای اداری وادار نموده است. این تحول شایسته ­سالاری و استعداد محوری را در شرکت­‌ها افزایش می دهد.فراموش نکنیم که انسان به میزان قابل­ توجهی انعطاف­ پذیر و وفق­ پذیر است. در حال حاضر سخت ­ترین بخش این چالش برای تغییر وضعیت، مدیریت شده است. اکنون امید است که پس از پایان بحران کنونی، یا دست­ کم در زمان کنترل آن، ما قدرتمندتر و بهتر به شرایط قبل بازگردیم.

منبع: forbes.com