آموزش ضدعفونی کردن دست ها با ژل های ضدعفونی کننده

ضدعفونی کننده الکلی برای شستشو و ضدعفونی کردن ساده، راحت و آسان دست ها مورد استفاده قرار میگیرد. در حالی که استفاده از این محلول ها و مواد میتواند بهترین روش برای از بین بردن میکروب ها و بسیاری از عوامل بیماری زا باشد، اما نباید و نمیتواند از آن ها در هر موقعیتی استفاده کرد. در این بین روش صحیح استفاده از آن ها نیز بسیار مهم است و باید آن را آموخت.

ضد عفونی کننده دست می تواند به از بین بردن میکروب ها کمک کند ، اما بر روی همه میکروب ها مؤثر نیست و برای سایر موادی که ممکن است روی دست شما باشد ، کاری نخواهد کرد. مراکز کنترل بیماری های امریکا (CDC) توصیه می کند اغلب اوقات و مخصوصا زمانی که دستان شما به وضوح کثیف و آلوده است از آب و صابون برای شستن دست ها کمک بگیرید

محلول ضدعفونی کننده دست چگونه میکروب ها را از بین میبرد؟

وقتی برای اولین بار ضد عفونی کننده ها ساخته شدند هنوز تحقیقات بسیار اندکی در خصوص آن ها صورت گرفته بود و هنوز مردم نمیدانستند سازوکار آن ها چیست و چطور میتوان به آن ها اعتماد کرد. اما از آن سال ها به بعد تحقیقات گسترده ای در خصوص آن ها صورت گرفت که اهمیت استفاده  از آن ها در برخی مواقع حساس را نشان میداد.

ماده مؤثر موجود در ضد عفونی کننده های دستی الکل ایزوپروپیل است. ( ایزوپروپیل یک شکل مشابه الکل اتانول یا n-پروپانول یا ترکیبی از آنها است.) سازوکار الکل ها از بین بردن پروتئین و لایه خارجی میکروب ها و مختل کردن متابولیسم آن ها است. الکل با این روش میتواند بسیاری از میکروب ها را از میان بردارد.

براساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های آمریکا، تحقیقات نشان می دهد که ضد عفونی کننده های بر پایه الکل، میتوانند دقیقا اندازه شستشوی دست ها با آب و صابون موثر باشند. البته مشروط بر اینکه دست ها خیلی کثیف نباشند. زیرا دست های آلوده و کثیف که به راحتی آلودگی آن ها دیده میشود را نمیتوان با این محلول ها تمیز و ضدعفونی کرد. آنها همچنین مواد شیمیایی بالقوه مضر را حذف نمی کنند.

این محلول های ضدعفونی کننده همچنین نیمتوانند برخی از مواردی را که به راحتی با آب و صابون پاک میشوند نابود کنند. برخی از این موارد عبارتند از:

• کریپتوسپوردیوم
• کلستریدیوم دیفیسیل
• نورو ویروس

باکتریها و محافظت از ویروس

سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای برخی از شرکتهای ضدعفونی کننده دست به جرم ادعاهای بی اساس و غیرقابل اعتماد آن ها در خصوص از بین بردن میکروب ها و موارد بیماری زایی مثل سالمونلا، ای کولای، ابولا، روتاویروس، آنفلوانزا و MRSA (استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین) جریمه هایی در نظر گرفته بود. زیرا در حالی که هنوز تحقیقاتی در این زمینه صورت نگرفته بود آنها ادعا کردند که محصولاتشان برای از بین بردن این میکروب ها موفق عمل میکنند. با این حال مطالعات نشان می دهد که ضد عفونی کننده دست الکل ممکن است در کشته شدن بعضی از این میکروبها مؤثر باشد.

برای مثال:

• یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ در مورد عفونت های بیمارستانی نشان داد که محلول ضد عفونی کننده دست با فراهم کردن راهی سریع، آسان و راحت برای پرسنل بخش درمان بهداشت و سلامتی آن ها را ارتقاء میدهد.
• تحقیقات منتشر شده در سال ۲۰۱۵ به این نتیجه رسید که ضد عفونی کننده های الکل قادر به کاهش جمعیت سالمونلا و coli.4 هستند
• استفاده زیاد از ضد عفونی کننده دستی در ژاپن در پاسخ به بیماری آنفولانزا نیز به کاهش نرخ نوروویروس کوتاه مدت موثر بود.
• در یک مطالعه در مورد مدارس ابتدایی ، استفاده از ضد عفونی کننده های دستی، میزان غیبت های ناشی از بیماری را ۲۶٪ کاهش داده و موارد تایید شده بیماری را از ویروس آنفلوانزا بسیار مسری را ۵۲٪ کاهش می دهد.

چه نوع محلول یا ژل ضدعفونی کننده دست بخریم؟

سازمان جهانی بهداشت توصیه میکند که به دنبال ضد عفونی کننده هایی با حداقل ۶۰٪ الکل باشید. بیشتر محصولات ضدعفونی کننده حاوی ۶۰ تا ۹۵ درصد الکل هستند، اما فکر نکنید هر چه درصد الکل بالاتر باشد اثر ضدعفونی کننده ژل یا محلول هم بالاتر است. برای اینکه تاثیر زیادی برای کشتن میکروب ها داشته باشند، الکل باید با مقداری آب ترکیب شود.

نکته:

برخی از محصولات موجود در بازار ادعا می کنند که دست های شما را ضد عفونی می کنند اما حاوی الکل خیلی کم یا بدون الکل هستند. این محصولات به احتمال زیاد از شما محافظت کافی نمی کنند و خرید آن ها به هیچ عنوان به شما توصیه نمیشود.

نحوه استفاده از محلول ضدعفونی کننده دست چگونه است؟

اثربخشی محلول های ضدعفونی کننده دست بر پایه الکل برای اینکه بتوانند در از بین بردن میکروب ها و ویروس هایی مثل کرونا موثر باشند باید ویژگی ها و خواص تعیین شده  از طرف مراکز کنترل و پیشکیری از بیماری ها را داشته باشند. اثربخشی این محلول ها به عوامل مختلفی بستگی دارد و برای اینکه بتوان از یک محلول خوب جهت ضدعفونی دست ها استفاده کرد باید به فاکتورهای زیر توجه کرد:

• مدت زمان استفاده از محلول
• تکنیک مناسب (نحوه صحیح استفاده از محلول ضدعفونی کننده دست)
• میزان ماندگاری و استفاده مکرر از محلول

از این محلول ها معمولا در شرایط خاص استفاده میشود و اینطور نیست که هر روز و هر لحظه بتوان از آن ها استفاده کرد. مهمترین مکان هایی که حین شیوع بیماری هایی مثل کرونا باید از محلول ضدعفونی کننده دست استفاده کرد، اماکن عمومی و مخصوصا در سیستم ها حمل و نقل عمومی  است. علاوه بر این مورد، هنگام تماس با حیوانات یا حین تماس با سطوح آلوده دیگر نیز بهتر است که از چنین محلول هایی استفاده کرد.

برای استفاده صحیح از ضد عفونی کننده دست به نکات زیر توجه کنید:

• مقدار توصیه شده را در کف یک دست قرار دهید. (دستورالعمل های سازنده را بخوانید.)
• دستان خود را به هم بمالید و تمام دست خود را ، از جمله بین انگشتان را با دقت تمیز کنید.
• قبل از خشک شدن کامل ژل یا محلول تمام دستان خود را تمیز کنید.

مراقب باشید ژل ضد عفونی کننده دست را از دسترس کودکان خردسال دور نگه دارید ، زیرا ژل ها و محلول ها در صورت بلعیده شدن می توانند بسیار خطرناک باشد. مقدار زیاد الکل می تواند برای کودک خردسال کشنده باشد.

چه زمانی نباید از محلول های ضدعفونی کننده دست استفاده کنیم؟

از ضد عفونی کننده های دست نباید به جای صابون و آب استفاده شود. بله استفاده کردن از آن نیازمند شرایط و موقعیت های خاصی است. برای مثال در موقعیت های زیر نباید از محلول ضدعفونی کننده دست استفاده کرد:

• شستشوی راحت و کوتاه دست و روش جایگزین صابون و آب تمیز
• زمانی که دست ها به وضح کثیف هستند و یا خیلی چربند
• زمانی که روی دستهای شما مواد شیمیایی وجود دارد
• وقتی که در معرض عوامل بیماری زای عفونی هستید که با کمک محلول ضدعفونی کننده از بین نمیروند
• و زمانی که شما در شرایط آلوده هستید

برای سالم نگه داشتن خود و خانواده خود، تمیز کردن دست ها پس از استفاده از دستشویی یا آماده کردن غذا بسیار مهم است. برای تمیز کردن دست ها حتما در درجه اول از آب گرم و صابون به مدت ۲۰ ثانیه استفاده کنید.