۱۰ نشانه و علامت برجسته کمبود یا فقر آهن در بدن

فقر آهن هنگامی رخ می دهد که بدن به اندازه کافی از آهن معدنی برخوردار نباشد. این وضعیت منجر به کاهش سطح غیر طبیعی گلبول های قرمز خون می شود.

آهن برای ساخت هموگلوبین ها (پروتئین موجود در گلبول های قرمز خون) مورد نیاز است و به آن ها در حمل اکسیژن به بافت ها کمک میکند.

اگر بدن شما هموگلوبین کافی نداشته باشد، بافت ها و عضلات شما اکسیژن کافی دریافت نمی کنند و قادر به انجام عملکرد خود نخواهند بود. این وضعیت میتواند منجر به بروز بیماری به نام کم خونی شود.

اگرچه انواع مختلفی از کم خونی وجود دارد، اما کم خونی ناشی از فقر آهن شایع ترین نوع کم خونی در سراسر جهان است.

در ادامه با ۱۰ علامت و نشانه شایع فقر آهن بیشتر آشنا خواهید شد:

۱. خستگی غیرمعمول

احساس خستگی یکی از شایع ترین علائم کمبود آهن است. از آنجا که خستگی اغلب به عنوان یک قسمت عادی از زندگی شلوغ و مدرن امروزی در نظر گرفته می شود، تشخیص کمبود و فقر آهن به تنهایی با این علائم دشوار است.

با این حال، بسیاری از افراد مبتلا به کمبود آن در کنار ضعف، مشکل در تمرکز یا بهره وری ضعیف در محل کار و کاهش سطح انرژی را تجربه میکنند.

۲. رنگ پریدگی

کم رنگ شدن یا و رنگ پریدگی بخش داخلی پلکهای پایین نیز از دیگر علائم رایج فقر آهن است. این رنگ پریدگی ممکن است در تمام بدن ظاهر شود، یا می تواند به یک ناحیه خاص مانند صورت، لثه ها، داخل لب ها یا پلک های تحتانی و حتی ناخن ها محدود شود. این نشانه، اغلب اولین موردی است که پزشکان به عنوان نشانه ای از کمبود آهن به دنبال آن می گردند. با این حال، باید آن را با آزمایش خون تأیید کرد.

۳. تنگی نفس

هموگلوبین، سلول های قرمز خون را قادر می سازد تا اکسیژن را در بدن منتقل کنند. هنگامی که هموگلوبین در اثر کاهش سطح آهن بدن کمتر از حد معمول باشد، میزان اکسیژن منتقل شده در بدن نیز کم می شود.

این بدان معناست که عضلات شما برای انجام فعالیت های طبیعی خود مانند پیاده روی اکسیژن کافی دریافت نمی کنند. در نتیجه سرعت تنفس شما نیز افزایش می یابد. زیرا بدن شما سعی می کند اکسیژن بیشتری بدست آورد. به همین دلیل تنگی نفس یک علامت شایع فقر آهن است.

۴. سردرد و سرگیجه

کمبود آهن ممکن است باعث سردرد نیز شود. به نظر می رسد این علائم نسبت به سایر نشانه های دیگر کمتر دیده می شود و اغلب با سرگیجه همراه است.

در فقر آهن، سطح هموگلوبین کم در گلبول های قرمز به معنای عدم ارسال اکسیژن به مغز است. در نتیجه کاهش اکسیژن دریافتی به مغز، رگ های خونی مغزی می توانند متورم شده و باعث فشار و سردرد شوند.

در هر صورت، اگرچه دلایل زیادی برای سردرد وجود دارد، اما سردردهای مکرر و سرگیجه می تواند نشانه کمبود آهن باشد.

۵. تپش قلب

قابل توجه شدن ضربان قلب، که به عنوان تپش قلب نیز شناخته می شود، می تواند یکی دیگر از علائم کم خونی ناشی از فقر آهن باشد. کاهش سطح آهن و به دنبال آن کاهش تعداد هموگلوبین خون، به معنای این است که قلب برای حمل خون اکسیژن‌دار، و تامین انرژی اندام های بدن، باید به سختی کار کند.

این وضعیت می تواند به نامنظم شدن ضربان طبیعی قلب منجر شود، یا احساس کنید که قلب شما به طور غیر طبیعی می تپد.

۶. خشک شدن پوست و شکنندن شدن مو

خشکی و آسیب دیدن پوست و مو می تواند یکی دیگر از علائم کمبود آهن باشد. این وضعیت زمانی دیده می شود که کم خونی ناشی از عدم وجود آهن ، باعث میشود که خون بیشتر به سمت ارگان های مهمتر، مثل مغز و کلیه رفته، و کمتر به سمت اندام های کم اهمیت تر مثل مو و پوست برود.

بنابراین از آنجایی که پوست و مو در هنگام کمبود آهن، اکسیژن کمتری از خون دریافت می کنند، می توانند خشک شده و آسیب ببینند. در موارد شدیدتر، این وضعیت می تواند باعث ریزش مو شدید شود.

۷. تورم و درد زبان و دهان

گاهی اوقات فقط با نگاه کردن به داخل یا اطراف دهان می توان مشخص کرد که آیا شما از کم خونی فقر آهن رنج می برید یا خیر. در این وضعیت علایم کاهش سطح آهن بدن شما میتواند شامل متورم، ملتهب، کم رنگ شدن یا صاف شدن زبان و دهان باشد.

۸. پای بیقرار!

مطالعات متعدد نشان می دهد که کمبود آهن با سندرم پای بی قرار مرتبط است. سندرم پای بی قرار حالتی است که شخص حس میکند باید پای خود را تکان داده یا جابجا کند تا احساساتی مثل گزگز؛ مور مور و یا حرکت چیزی مثل حشره روی پاها برطرف شود.

این وضعیت همچنین می تواند باعث احساس خارش ناخوشایند یا عجیبی در پاها شود. تصور می شود تا ۲۵٪ از افراد مبتلا به سندرم پای بی قرار، کم خونی فقر آهن دارند و هر چه سطح آهن پایین تر باشد، علائم آن نیز بدتر می شود.

۹. ناخن های شکننده یا قاشقی شکل

یکی از علائم شایع ناشی از کمبود شدید آهن، شکننده شدن و یا قاشقی شکل شدن ناخن ها است. این وضعیت اغلب با شکننده شدن ناخن ها همراه است. که در آن ها ناخن با کوچکترین فشاری می شکند.

۱۰ . سایر علائم بالقوه

چندین نشانه و علامت دیگر نیز وجود دارد که می تواند نشان دهنده کمبود آهن خون شما باشد. این علایم معمولاً کمتر دیده می شوند و به غیر از مشکل فقر آهن با وجود بسیاری از بیماری های خاص ارتباط دارند.

برخی از این علایم عبارتند از:

• هوس های عجیب: هوس خوردن غذاهای عجیب و غریب و غیر مواد غذایی “پیکا” نامیده می شود. معمولاً هوس هایی مثل خوردن یخ، خاک رس، خاک خیس، گچ یا کاغذ می تواند نشانه ای از کاهش سطح آهن بدن باشد (مثل چیزی که در برخی از بچه های کوچک دیده میشه)
• احساس اضطراب: عدم وجود اکسیژن در بافت های بدن، به دلیل کمبود و فقر آهن ، ممکن است باعث احساس اضطراب شود.
• سرد شدن دست و پا: کاهش آهن بدن به معنای کمبود اکسیژن رسانی به دست و پاها است.
• عفونت های مکرر:  از آنجا که آهن برای سلامتی سیستم ایمنی بدن مورد نیاز است، فقدان آن ممکن است باعث شود به عفونت هایی نیز دچار شوید.