فتق یا هرنی چیست و برای درمان آن چه باید کرد؟

فتق یا (Hernia) هنگامی رخ می‌دهد که یک عضو یا ارگان از طریق بخش تضعیف شده ای مثل عضله یا بافتی که آن را در جای خود نگه داشته است بیرون می زند. به عنوان مثال، روده ها می توانند از بخش ضعیف شده دیواره شکم بیرون بزنند.

فتق یا هرنی بیشتر در شکم دیده می شود. اما می تواند در قسمت فوقانی ران، ناف و نواحی کشاله ران نیز ظاهر شود. اکثر فتق ها بلافاصله پس از به وجود آمدن تهدید کننده زندگی نیستند، اما به تنهایی و بدون مداخله از بین نمی روند.

برای پیشگیری از بروز مشکلات و عوارض جدید بعدی، در بیشتر اوقات انواع هرنی ها نیاز به درمان جراحی دارند.

رایج‌ترین فتق ها کدامند؟

فتق اینگوئینال

هرنی اینگوینال یا (Inguinal) شایعترین نوع فتق است. طبق گفته مرکز بریتانیا هرنیا (BHC)، هرنی اینگوینال حدود ۷۰ درصد کل فتق‌ها را تشکیل می دهند. این فتق‌ها هنگامی رخ می‌دهند که روده ها از طریق یک نقطه ضعف یا پاره شده در دیواره تحتانی شکم (اغلب از کانال اینگوینال) فشار آورده و بیرون میزنند.

کانال اینگوینال ساختاری است که در کشاله ران وجود دارد. این ساختار در آقایان، بخش است که طناب اسپرماتیک را از شکم به کیسه بیضه متصل می کند. در واقع طناب اسپرماتیک از میان این کانال از شکم به بیضه منتقل می شود.

در خانم ها، کانال اینگوینال حاوی رباطی است که به نگه داشتن رحم در محل خود کمک می کند.

این نوع فتق در مردان بسیار بیشتر از خانم ها است. بیضه های در مردان، اندکی پس از تولد از مجرای اینگوینال نزول کرده و وارد بیضه میشوند. در حالت عادی، این کانال تقریباً پس از نزول بیضه بسته می شود. اما گاهی اوقات کانال به درستی بسته نمی شود و منطقه ضعیف شده ای را مستعد ایجاد هرنی می‌کند.

فتق هیاتال

فتق هیاتال هنگامی رخ می دهد که بخشی از معده از طریق دیافراگم به داخل حفره سینه بیرون می زند. این نوع فتق بیشتر در افراد بالای ۵۰ سال دیده می شود. این بیماری در نوزادان یا کودکان میتواند نوعی بیماری مادرزادی باشد. هرنی هیاتال تقریباً همیشه باعث ریفلاکس معده به مری و سوزش سر دل میشود.

فتق نافی

هرنی نافی یا امبلیکال ممکن است در کودکان و نوزادان زیر ۶ ماه مشاهده شود. این مشکل زمانی اتفاق می افتد که روده از طریق دیواره شکم و در نزدیکی سوراخ ناف از پوشش مقابل خود بیرون میزند و اطراف ناف یک بر آمدگی مشاهده میشود.

فتق اینسژنال یا برشی

هرنی اینسیژنال ممکن است بعد از انجام عمل جراحی شکم ایجاد شود. روده شما ممکن است از طریق جای زخم و برشی که در بافت یا ساختار محافظی که حین جراحی ایجاد شده بیرون بزنند.

چه عواملی باعث ایجاد هرنی می شود؟

این مشکل ترکیبی از ضعف ساختار های نگهدارنده و محافظ و فشار ارگانی که در آن وجود دارد است. بسته به علت آن، فتق می تواند به سرعت یا در مدت زمان طولانی ایجاد شود.

علل شایع ضعف ساختار نگهدارنده ای مثل عضلات عبارتند از:

• نقص مادرزادی در دیواره شکم
• سن
• سرفه مزمن
• آسیب ناشی از عمل جراحی

عوامل زیر نیز می توانند موجب ایجاد انواع هرنی شوند:

• حاملگی
• یبوست و زور زدن در توالت
• بلند کردن وزنه سنگین
• وجود مایع در شکم یا آسیت
• افزایش سن ناگهانی
• عمل جراحی
• سرفه مزمن یا عطسه

آیا من در معرض خطر این مشکل هستم؟

عواملی که خطر ابتلا به هرنی را افزایش می دهد عبارتند از:

• تاریخچه پزشکی شخصی یا خانوادگی ابتلا به این مشکل
• اضافه وزن یا چاق بودن
• سرفه مزمن
• یبوست مزمن
• سیگار کشیدن، که می تواند باعث سرفه مزمن شود

بیشتر بخوانید : واریکوسل چیست؟

علائم

شایعترین علامت فتق برآمدگی در ناحیه آسیب دیده است. در مورد فتق اینگوینال، ممکن است متوجه برآمدگی در در هر دو طرف استخوان پوبیک خود شوید.

در شرایطی مثل ایستادن، خم شدن یا سرفه شدن، احتمالاً فتق را از طریق لمس احساس خواهید کرد.

اگر کودک شما هرنی دارد، ممکن است فقط هنگام گریه احساس متوجه برآمدگی شوید. برآمدگی معمولاً تنها علامت فتق‌نافی است.

سایر علائم شایع:

• درد یا ناراحتی در ناحیه آسیب دیده (معمولاً قسمت تحتانی شکم) به خصوص هنگام خم شدن، سرفه یا بلند کردن
• احساس ضعف، فشار یا احساس سنگینی در شکم

تشخیص

فتق اینگوینال یا برشی معمولاً از طریق معاینه فیزیکی تشخیص داده می شوند. پزشک ممکن است با مشاهده برآمدگی بخشی از موضع درد شما، در هنگام ایستادن و سرفه کردن تشخیص دهد که شما از این مشکل رنج می برید.

به طور کلی هرنی ها با روش های زیر نیز تشخیص داده می شوند:

• اشعه ایکس و بلع باریم
• آندوسکوپی
• سونوگرافی

درمان

درمان شما بستگی به اندازه فتق و شدت علائم دارد. پزشک ممکن است به راحتی عوارض احتمالی فتق‌شما را کنترل کند. گزینه های درمانی برای این مشکل شامل ایجاد تغییرات در شیوه زندگی، دارو درمانی یا جراحی است.

تغییر سبک زندگی

• تغییرات رژیم غذایی اغلب می توانند علائم فتق‌هیاتال را درمان کنند، اما خود مشکل را درمان نمیکند.
• از مصرف وعده های غذایی بزرگ یا سنگین خودداری کنید.
• بعد از خوردن غذا دراز نکشید و بدن خود را خم نکنید.
• سعی کنید وزن بدن خود را از روی موضع هرنی بردارید.
• برخی تمرینات ممکن است به تقویت عضلات اطراف محل فتق کمک کند

اگر این تغییرات ناراحتی شما را از بین نبرند، ممکن است برای اصلاح و درمان فتق به عمل جراحی نیاز داشته باشید.

دارو درمانی

اگر هرنی هیاتال دارید، داروهای بدون نسخه که باعث کاهش اسید معده می شوند، می توانند ناراحتی شما را تسکین داده و علائم را بهبود ببخشند. این داروها شامل آنتی اسیدها، مسدود کننده های گیرنده H-2 و مهار کننده های پمپ پروتون هستند.

عمل جراحی

اگر هرنی شما بزرگتر شود یا باعث ایجاد درد شود، پزشک ممکن است تصمیم بگیرد شما را تحت عمل جراحی درمان کند. ترمیم این مشکل با جراحی باز یا لاپاروسکوپی قابل انجام است.

عوارض

در صورت عدم درمان مناسب، فتق شما ممکن است رشد کرده و دردناکتر شود. بخشی از روده شما می تواند در دیواره شکم به دام بیافتد. این وضعیت می تواند فعالیت ها و حرکات روده شما را مختل کرده و باعث درد شدید، حالت تهوع یا یبوست شود. هرنی درمان نشده همچنین می تواند فشار زیادی به بافتهای اطراف وارد کند. این شرایط می تواند باعث تورم و درد در محیط اطراف شود.

پیشگیری

• سیگار نکشید تا سرفه شدید نداشته باشید
• برای درمان سرفه مزمن به پزشک مراجعه کنید
• وزن خود را در محدوده سالم نگه دارید
• در توالت برای تسهیل حرکات روده زور نزنید
• اجسام سنگین را بلند نکنید

نکات پایانی از وبسایت نسخه

شناخت علائم اولیه فتق بسیار مهم است. هرنی در اغلب موارد بدون دمان التیام پیدا نمیکند. با این وجود، با انجام مراقبت های اولیه پزشکی یا تغییر شیوه زندگی، می توانید اثراتش را به حداقل برسانید و از عوارض تهدید کننده زندگی مانند نکروز شدن بافت جلوگیری کنید.

ترجمه شده از وبسایت: healthline.com

رفرنس : https://www.sleeve.clinic/