همه چیز درباره اعمال جراحی لاپاراسکوپی (بخش اول)

لاپاروسکوپی یا (Laparoscopy) در اصل یک پروسجر پزشکی و جراحی است که برای معاینه اندام های داخل شکم از آن استفاده می‌شود. این پروسه بیشتر جهت تشخیص مشکلات داخل حفره شکم و لگن به کار برده می‌شود. اما می‌توان بسیاری از اعمال جراحی مختلف را با این روش جراحی انجام داد. لاپاراسکوپی یک روش کم خطر و کم تهاجم است که فقط نیاز به تعدادی برش کوچک در سطح شکم دارد.

جراحان طی انجام اعمال جراحی با این شیوه ، از ابزاری به نام لاپاروسکوپ (laparoscope) برای مشاهده و بررسی اندام های شکمی استفاده می‌کنند. لاپاروسکوپ در واقع یک لوله بلند و باریک است که به آن نور سرد قدرتمندی وصل می شود. این دوربین، تصاویر را مستقیما از طریق یک کابل به مانیتور مخصوصی مخابره می کند تا جراحان و کادر جراحی بتوانند داخل شکم را ببینند.

ابزار مخصوص لاپاراسکوپی از طریق برش های کوچکی که در دیواره شکم ایجاد می شود، وارد شکم می شوند. این روش جراحی به پزشک معالج شما اجازه می‌دهد تا بدون باز کردن شکم و ایجاد اسکار جراحی بزرگ، عمل مورد نظر خود را روی شما انجام دهد. پزشک شما همچنین می تواند در طی این روش، نمونه های بیوپسی را از بافت ها و اندام های مختلف گرفته و برای آزمایشگاه بفرستد.

دلیل استفاده از لاپاراسکوپی

این شیوه درمانی اغلب برای شناسایی و تشخیص منبع درد در نواحی لگن یا شکم استفاده می شود. معمولاً وقتی انجام می شود که کادر درمان و پزشکان از طریق روش های غیر تهاجمی نمی‌توانند علت مشکل و بیماری فرد را تشخیص دهند.

در بسیاری از موارد، مشکلات شکمی و لگن با کمک تکنیک های غیر تهاجمی زیر تشخیص داده می شوند:

سونوگرافی
سی تی اسکن
اسکن MRI

لاپاروسکوپی وقتی انجام می شود که این آزمایش ها و نمونه های مشابه دیگر، اطلاعات کافی و بینش خاصی درباره بیمار و مشکل موجود، به پزشکان نمی‌دهند. این روش همچنین ممکن است برای گرفتن بیوپسی یا نمونه ای از بافت از اندام خاصی در شکم استفاده شود.

پزشک شما ممکن است لاپاروسکوپی را برای معاینه اندام های زیر توصیه کند:

آپاندیس
کیسه صفرا
کبد
لوزالمعده
روده کوچک و روده بزرگ
طحال
معده
اندام‌های داخل لگن

با مشاهده این مناطق توسط لاپاروسکوپ ، پزشک شما می‌تواند مشکلات زیر را تشخیص دهد:

توده یا تومور شکمی
وجود مایع در حفره شکم
بیماری های مربوط به بافت کبد
اثربخشی برخی از درمان‌ها
درجه پیشرفت انواع خاصی از سرطان ها

علاوه بر این پزشک ممکن است بتواند بلافاصله پس از تشخیص علل مشکل یا اختلال بیمار خود، به منظور معالجه مشکل بیمار، مداخله ای انجام دهد.

خطرات لاپاراسکوپی

شایع‌ترین خطرات مرتبط با استفاده از لاپاروسکوپی معمولا خونریزی، عفونت و آسیب به اندام های شکمی بیماران است. هرچند که خیلی کم پیش می آید که مشکلی از طریق این پروسیجر کم تهاجم متوجه بیمار شود. اما در هر صورت چنانچه شما پس از عمل جراحی تشخیصی یا درمانی با این روش جراحی علایم زیر را مشاهده کردید سریعا به پزشک خود مراجعه کنید:

تب یا لرز
درد شکمی که با گذشت زمان شدیدتر می شود
قرمزی، تورم، خونریزی یا خروج ترشحات از محل برش
حالت تهوع یا استفراغ مداوم
سرفه مداوم
تنگی نفس
عدم توانایی در ادرار کردن

احتمال بروز آسیب به اندام هایی که در طی لاپاروسکوپی مورد بررسی قرار می گیرند بسیار پایین است. در صورت سوراخ شدن یا آسیب به برخی از اندام‌ها، ممکن است خون و مایعات دیگر به داخل شکم شما نشت کند. در این حالت، برای ترمیم آسیب وارد شده، احتمالا نیاز به انجام یک عمل جراحی دیگر مثلا لاپاراتومی (باز کردن شکم با برشی به همین نام) خواهد بود.

برخی از خطراتی که ممکن است با انجام عمل جراحی با کمک لاپاراسکوپی در بیماران دیده شود عبارتند از:

عوارض ناشی از بیهوشی عمومی
التهاب دیواره شکم
ایجاد لخته خون، که می تواند به لگن پاها یا ریه های شما منتقل شود

در برخی شرایط، جراح شما ممکن است معتقد باشد که خطرات انجام لاپاروسکوپی تشخیصی، نسبت به مزایای استفاده از آن بسیار بیشتر است. این وضعیت اغلب برای افرادی که جراحی های قبلی شکمی انجام داده اند رخ می دهد. جراحی قبلی در شکم میتواند خطر ایجاد چسبندگی بین ساختارهای شکم را افزایش دهد. مدت زمان انجام لاپاروسکوپی در صورت وجود چسبندگی بسیار طولانی‌تر خواهد شد و خطر آسیب دیدگی اعضای بدن را افزایش می دهد.

چگونه خود را برای لاپاراسکپی آماده کنیم؟

زمانی که پزشک شما به این نتیجه برسد که برای تشخیص یا درمان مشکل شما باید چنین عملی روی شما صورت بگیرد، شما باید خود را برای آن آماده کنید. برای این منظور شما لازم است که پزشک خود را از وجود هر گونه دارویی که مصرف می‌کنید (چه نسخه ای چه غیر نسخه ای) با خبر کنید. پزشک جراح شما، نجوه مصرف این داروها را قبل و بعد از جراحی به شما خواهد آموخت.

پزشک همچنین ممکن است دوز داروهایی را که می‌تواند بر نتیجه لاپاروسکوپی تأثیر بگذارد، تغییر دهد. برخی از این داروها عبارتند از:

ضد انعقادها، مانند رقیق کننده های خون
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، از جمله آسپرین یا ایبوپروفن
سایر داروهایی که بر لخته شدن خون تأثیر می گذارند
برخی مکمل های گیاهی
ویتامین K

اگر باردار هستید یا فکر می‌کنید که ممکن است باردار باشید، باید به پزشک خود بگویید. این امر خطر آسیب دیدن جنین در حال رشد شما را کاهش می دهد.

قبل از لاپاراسکوپی، پزشک ممکن است آزمایشات زیر را برای شما درخواست کند:

آزمایش خون
تست ادرار
آزمایش الکتروکاردیوگرام (EKG یا ECG)
اشعه X قفسه سینه
سونوگرافی
سی تی اسکن
یا اسکن MRI

این آزمایشات می‌تواند به پزشک شما کمک کند تا ناهنجاری مورد بررسی در طول لاپاروسکوپی را بهتر درک کند. نتایج همچنین میتواند یک گاید و راهنمای تصویری از وضعیت داخل شکم شما به پزشک جراحتان ارائه دهد.

احتمالاً لازم است حداقل هشت ساعت قبل از لاپاراسکوپی از خوردن و آشامیدن خودداری کنید. همچنین باید یکی از اعضای خانواده یا دوستانتان شما را در روز عمل جراحی همراهی کند تا شما را پس از انجام عمل به خانه برساند. برای انجام شدن این پروسیجر جراحی معمولا نیاز به بیهوشی عمومی دارید، که این وضعیت می تواند چندین ساعت پس از عمل باعث خواب آلودگی و عدم توانایی شما در انجام برخی امور شما شود.