۹ اثر جانبی و عوارض ناشی از مصرف بیش از حد کافئین

چای و قهوه نوشیدنی‌های فوق‌العاده و سالمی هستند. برخی مواد مانند چای و قهوه، حاوی کافئین هستند. ماده‌ای که باعث تغییر خلق و خو، افزایش متابولیسم، بهبود عملکرد ذهنی و فیزیکی انسان می‌شود. مصرف این ماده در مقادیر کم تا متوسط، برای بیشتر افراد امن و بی خطر است. اما مصرف کافئین در دوزهای بالا، ممکن است عوارض جانبی و اثرات ناخوشایند و حتی خطرناکی در پی داشته باشد.

تحقیقات نشان داده‌اند که ژن‌های انسان، تأثیر زیادی بر میزان تحمل آن‌ها نسبت به کافئین دارند. بر همین اساس برخی انسان‌ها می‌توانند بدون آنکه اثرات منفی رویشان گذاشته شود، کافئین زیادی دریافت کنند. هرچند این قضیه برای همه انسان‌ها صادق نیست.

برای مثال کسانی که بطور کلی، از آغاز زندگی به آن صورت کافئین مصرف نکرده‌اند، مصرف متوسط آن، ممکن است اثرات منفی برای او داشته باشد. در هر صورت ما ۹ عارضه و اثر منفی مصرف بیش از حد کافئین را مورد بررسی قرار داده ایم که در ادامه با آن‌ها بیشتر آشنا خواهید شد.

۱ . اضطراب یکی از عوارض کافئین در دوزهای بالا است

کافئین میزان هوشیاری را افزایش می‌دهد. کافئین با مسدود کردن یک ماده شیمیایی به نام آدنوزین، که باعث خستگی در انسان می‌شود، و تحریک ترشح هورمون آدرنالین (هورمون ستیز و گریز) باعث افزایش انرژی در بدن می‌شود.

با این حال، با مصرف این ماده در دوزهای بالاتر، عوارض کافئین ممکن است بیشتر ظاهر شود که منجر به اضطراب و عصبانیت خواهد شد. اختلال اضطرابی مرتبط با کافئین، یکی از ۴ سندروم مرتبط با این ماده است، که در فهرست راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا منتشر شده است به چشم می‌خورد.

گزارش شده است که مصرف بیش از حد این ماده ( ۱۰۰۰ میلی گرم در روز ) باعث ایجاد عصبانیت، ناتوانی و علائم مشابهی در اکثر افراد می‌شود. این در حالی است که، حتی مصرف متوسط ​​کافئین در افرادی که نسبت به آن حساس هستند، می‌تواند اثرات مشابهی داشته باشد.

۲ . بی خوابی (Insomnia)

یکی از مهم‌ترین توانایی‌ها و ویژگی‌های کافئین کمک به بیدار ماندن افراد است. مصرف بیش از حد کافئین باعث دشواری در به خواب رفتن می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند که، مصرف بیش از حد کافئین باعث افزایش زمان لازم برای خواب رفتن می‌شود. عوارض کافئین همچنین ممکن است کل زمان خواب را به ویژه در سالمندان کاهش دهد.

کافئین به طور متوسط حدود ​​۵ ساعت در بدن انسان باقی می‌ماند. البته این شرایط از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برای مثال در برخی افراد، ممکن است تنها نیم ساعت باقی بماند. ولی در برخی دیگر تا ۹ ساعت تاثیر کافئین همچنان پاپرجا است.

۳ . مشکلات گوارشی (Digestive Issues)

در بسیاری از افراد مصرف یک فنجان قهوه در ابتدای روز، باعث آغاز و حتی بهبود حرکات روده‌ای می‌شود. قهوه با تاثیر بر روی هورمون گاسترین (هورمون مربوط به معده) باعث افزایش فعالیت روده بزرگ می‌شود. با توجه به این واقعیت، اصلا دور از انتظار نیست که مصرف بیش از حد کافئین در دوزهای بالا، باعث بروز اسهال نشود!

اگرچه بسیاری از افرادی که قهوه می‌نوشیدند گزارش دادند که دچار زخم معده شده‌اند، اما تحقیقات بر روی ۸۰۰۰ نفر مشخص کرد که هیچ ارتباطی بین مصرف قهوه و زخم معده وجود ندارد. از سوی دیگر، برخی مطالعات نشان می‌دهد که نوشیدنی‌های کافئین دار، در برخی افراد ممکن است بیماری ریفلاکس معده (GERD) را بدتر کند. به نظر می‌رسد این موضوع مخصوصا برای قهوه صادق است.

۴ . اختلال عضلانی

رابدومیولیز (Rhabdomyolysis) یک بیماری بسیار جدی است که در آن، فیبرهای عضلانی آسیب دیده وارد جریان خون شده، و منجر به نارسایی کلیه و سایر مشکلات می‌شود. علل رایج بروز رابدومیولیز تروما، عفونت، سوء مصرف مواد، فشار عضلانی و نیش مار یا حشرات سمی است.

علاوه بر این، گزارش‌های متعددی هر چند نسبتا نادر، از ابتلا به رابدومیولیز مربوط به مصرف بیش از حد کافئین گزارش شده است. به منظور کاهش خطر ابتلا به رابدومیولیز، بهتر است میزان مصرف روزانه کافئین شما به حدود ۲۵۰ میلی گرم در روز محدود شود. مگر اینکه به مصرف بیشتر نیاز داشته باشید.

۵ . یکی از شاخص ترین عوارض کافئین در دوزهای بالا اعتیاد است (Addiction)

علی‌رغم تمام مزایای سلامتی این ماده هیچ شکی وجود ندارد که، مصرف بیش از اندازه کافئین باعث اعتیاد به این ماده می‌شود. بررسی‌های دقیق نشان می‌دهد، با وجود اینکه کافئین تاثیرات مشابه کوکائین و آمفتامین روی مواد شیمیایی مغز می‌گذرد، اما اعتیاد کلاسیک ایجاد نمی‌کند. با این حال، ممکن است به وابستگی روانی یا جسمی، به ویژه در دوزهای بالا منجر شود. اگرچه بنظر نمی‌رسد این ترکیب اعتیاد واقعی ایجاد کند، اما مصرف منظم قهوه و سایر مواد کافئین دار ممکن است شما را به تاثیرات آن وابسته کند.

۶ . افزایش فشار خون (High Blood Pressure)

به طور کلی، به نظر نمی رسد که مصرف کافئین موجب بروز بیماری های قلبی خصوصا بروز سکته قلبی را افزایش دهد. با این حال مطالعات متعدد نشان داده است که مصرف بیش از حد کافئین می‎تواند با فشار بر مغز سبب افزایش فشار خون شود.

فشار خون بالا یک عامل خطر، برای حمله قلبی و سکته مغزی است. زیرا ممکن است در طول زمان، به شریان‌ها آسیب برساند و جریان خون به قلب و مغز را محدود کند. خوشبختانه تأثیر کافئین بر فشار خون موقتی است.

۷. افزایش ضربان قلب (Rapid Heart Rate)

مصرف بیش از اندازه کافئین میتواند باعث افزایش سرعت ضربان قلب شما شود. در یک مطالعه موردی، در یک زن که دوز بسیار بالایی از پودر کافئین را همراه با برخی قرص طی یک اقدام به خودکشی مصرف کرده بود، ضربان قلب بسیار سریع، نارسایی کلیوی و برخی اختلالات دیگر گزارش شده بود. با این حال، به نظر نمیئرسد که افزایش ضربان قلب در همه افراد رخ دهد. در واقع، حتی برخی از افراد مبتلا به مشکلات قلبی، ممکن است قادر به تحمل مقدار زیادی کافئین بدون عوارض جانبی باشند.

۸ . خستگی (Fatigue)

قهوه، چای و دیگر نوشیدنی‌های کافئین دار به افزایش سطح انرژی کمک می‌کنند. با این حال، این مواد و نوشیدنی‌ها همچنین می‌توانند تاثیرات معکوس نیز بگذارند. کاهش ناگهانی تاثیر کافئین بر سیستم‌های بدن، در پایان مدت اثرش می‌تواند، موجب خستگی در افرادی شود که بیش از اندازه از این ماده مصرف کرده‌اند.

برای به حداکثر رساندن مزایای کافئین بر روی انرژی و جلوگیری از خستگی ناگهانی، بهتر است آن را در دوزهای کم تا متوسط مصرف کنید.

۹ . تکرر و فوریت ادراری (Frequent Urination and Urgency)

یکی از عوارض مصرف بیش از حد کافئین افزایش و تکرر ادرار است. کافئین با تاثیر روی مثانه باعث تکرر ادرار می‌شود. علاوه بر این، مصرف دوزهای بالا این ماده، می‌تواند احتمال ایجاد بی‌اختیاری ادراری را در پی داشته باشد.

برخی از افراد که بیش از ۴۵۰ میلی‌گرم در روز مصرف می‌کنند، خطر ابتلا به بی‌اختیاری ادراری به میزان قابل توجهی در آن‌ها افزایش پیدا می‌کند. اگر هر روز مقدار زیادی نوشیدنی کافئین‌دار مصرف می‌کنید و متوجه تکرر ادرار شده‌اید، شاید بهتر این باشد که مصرف خود را کم کنید. و یا یک نوشیدنی جایگزین برای آن پیدا کنید.