بیماری های غدد درون ریز – درمان بیماری های غدد

سیستم غدد درون ریز به سیستمی اطلاق می‌شود، که مسئول تولید هورمون‌ها در بدن است. هورمون‌ها، بسیاری از فعالیت‌های بدن را کنترل و اداره می‌کنند. ایجاد هر گونه اختلال و بیماری در این سیستم،می‌تواند موجب بر هم خوردن تعادل هورمون‌ها در بدن شود. وظیفه تشخیص و درمان بیماری هایی غدد درون ریز بر عهده متخصص غدد است. در این مقاله به بررسی کامل بیماری‌های غدد درون ریز می‌پردازیم.

انواع مشکلات و بیماری های غدد درون ریز

اختلالات غدد درون‌ریز ممکن است ناشی از بیماری، آسیب، عفونت، یا رشد خوش‌خیم یا سرطانی باشد. همچنین اختلالات ژنتیکی وجود دارد که می‌تواند عملکرد طبیعی غدد را تحت تأثیر قرار دهد. شکست در چرخه بازخورد غدد درون ریز نیز می‌تواند منجر به عدم تعادل شود. از جمله بیماری‌هایی که متخصص غدد می‌تواند به درمان آن‌ها اقدام کند:

• اختلالات غده آدرنال: از جمله بیماری آدیسون و بیماری کوشینگ
• سرطان‌ها: مانند سرطان تیروئید، سرطان پانکراس، سرطان تخمدان و سرطان بیضه
• مشکلات رشد و رشد در کودکان: از جمله تاخیر در بلوغ، بلوغ زودرس، کوتاهی قد، گیگتیسم و ​​اختلالات تمایز جنسی (DSD)
• دیابت: از جمله دیابت نوع ۱، دیابت نوع ۲، و دیابت حاملگی
• اختلالات زناشویی: مانند سندرم پیش از قاعدگی (PMS)، آمنوره، سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، اندومتریوز و علائم یائسگی
• ناباروری: که اغلب تحت تاثیر هورمون‌های جنسی در مردان و زنان و همچنین هورمون های آدرنال و تیروئید قرار دارد.
• نئوپلازما چندگانه تیپ ۱: یک اختلال نادر است که باعث ایجاد تومور در غدد درون ریز می‌شود
• پوکی استخوان: یک بیماری که معمولا با کمبود استروژن، یائسگی، هیپرتیروئیدیسم و ​​تستسترون پایین ارتباط دارد.
• تومورهای هیپوفیز: اغلب خوش خیم

روش های تشخیص بیماری های غدد درون ریز

از آزمایشات خون و ادرار، به طور استاندارد برای اندازه‌گیری سطح هورمون در نمونه خون یا ادرار استفاده می‌شود. آزمایش‌های دیگر، شامل تزریق یک عامل تحریک کننده یا مهار کننده برای، ارزیابی واکنش غدد نیز صورت می‌گیرند. علاوه بر آزمایش خون، اندوکرینولوژیست یا متخصص غدد ممکن است مطالعات تصویربرداری و سایر روش‌ها را به منظور مشاهده و ارزیابی غده انجام دهد. برخی از آزمایش های رایج که ممکن است متخصص غدد درون ریز برای تشخیص بیماری های غدد درون ریز در نظر بگیرد شامل:

• آزمایش روی مجموع ادرار ۲۴ ساعته: برای اندازه گیری سطح برخی از هورمون‌ها مانند کورتیزول.
• تست تحریک ACT: که از تزریق هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) برای کمک به تشخیص اختلالات آدرنال استفاده می‌شود.
• توموگرافی کامپیوتری (CT)
• آزمون تحریک CRH: که از تزریق هورمون آزاد کننده کورتیکوتروپین (CRH) برای بررسی اختلالات آدرنال استفاده می‌شود.
• آزمایش سرکوب دگزامتازون: که از تزریق کورتیزول مصنوعی برای بررسی بیماری کوشینگ استفاده می‌شود.
• بیوپسی (FNA): که در آن یک سوزن به غده یا تومور وارد می‌شود تا سلول‌ها را برای ارزیابی میکروسکوپی استخراج کنند.
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): که از امواج مغناطیسی و رادیویی قدرتمند برای ایجاد تصاویر بسیار دقیق خصوا از بافت نرم بهره می‌برند.
• اسکن Metaiodobenzylguanidine: گاهی اوقات برای تشخیص سرطان‌های متاستاتیک از آن استفاده می‌شود.
• آزمون تحمل گلوکز خوراکی: که در آن، شما قند نوشابه را برای کمک به تشخیص دیابت مصرف می‌کنید.
• اسکن اکترو (Octreoscan): یک روش تصویربرداری است که در آن از یک هورمون مصنوعی را به تومورهای نوروئیدوکرین در مغز متصل می‌کنند.
• توموگرافی انتشار پوزیترون (PET): یک آزمایش تصویربرداری است که از یک ماده رادیو اکتیو برای شناسایی تغییرات متابولیکی در بیشتر سرطان‌ها استفاده می‌کنند.
• اسکن ید رادیواکتیو (RAI): برای تشخیص سلول‌های طبیعی و سرطانی در غده تیروئید استفاده می‌شود.
• تست هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH): یک آزمایش خون است که به تشخیص کم کاری تیروئید کمک می‌کند.
• سونوگرافی و آندوسکوپی شکم: که به ترتیب از امواج صوتی و نوری برای تشخیص توده یا مایع در بافت نرم استفاده می‌کند.
• نمونه برداری از ورید: که شامل قرار دادن یک کاتتر وریدی  جهت ارزیابی هورمون‌ها برای استخراج خون از یک قسمت خاص بدن استفاده می‌کنند.

روش‌های درمانی بیماری های غدد درون ریز

مداخلات درمانی در غدد درون ریز شامل طیف گسترده ای از درمان ها است. بسیاری از اختلالات و بیماری های غدد درون ریز می‌توانند، با درمان های جایگزین هورمون (HRT) بهبود پیدا کنند. که دراین موارد از داروهای خوراکی یا تزریقی برای غلبه بر نقص‌های تشخیص داده شده استفاده می‌کنند. برخی از این درمان ها شامل موارد زیر است:

• قرص های گلوکوکورتیکوئید (Glucocorticoid pills): متخصص غدد می‌تواند هورمون‌ها را در افراد مبتلا به نارسایی‌های غده فوق کلیه یا غده هیپوفیز جایگزین کند.
• درمان هورمون رشد (Growth hormone therapy): با تزریق هورمون رشد (GH) گاهی اوقات برای درمان اختلالات رشد در کودکان و کمبود GH در بزرگسالان استفاده می شود.
• کنترل هورمونی: برای درمان PMS، PCOs و آندومتریوز یا جلوگیری از پوکی استخوان پس از یائسگی استفاده می شود.
• داروهای انسولین و سایر داروهای دیابت: می‌توانند به بهبود قند خون افراد مبتلا به دیابت کمک کنند.
• جایگزینی تستوسترون (Testosterone replacement): شامل تزریق‌ها، پچ‌ها، قرص‌ها و ژل‌هایی که می‌تواند در افرادی که دارای تستوسترون کم (هیپوگونادیسم) هستند ااستفاده شوند. این جایگزینی هم در مردان و هم زنان صورت می‌گیرد.
• داروهای جایگزین تیروئید(Thyroid replacement drugs): از جمله سینتروئید (levothyroxine) و سیتومل (liothyronine) ممکن است برای بازگرداندن عملکرد تیروئید در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید استفاده شود.

در موارد دیگر، برای درمان اختلال و بیماری های غدد درون ریز اندوکرین، ممکن است لازم باشد که جراحی و سایر روش‌ها تهاجمی انجام شود. چند نمونه از این درمان‌ها عبارت است از:

• آدرنالکتومی (Adrenalectomy): یک روش جراحی برای حذف غده آدرنال در موارد سرطان یا بیماری کوشینگ است.
• عمل جراحی رادیویی گاما نایف (Gamma knife radiosurgery): یک نوع جراحی است که در آن از حدود ۲۰۰ پرتو تابشی برای حذف تومورها استفاده می‌شود. از جمله کسانی که در هیپوتالاموس خود تومور دارند.
• تخلیه با لیزر (Laser ablation): مورد استفاده برای حذف نودول‌های تیروئید و سایر کیست‌های غدد درون‌ریز است.
• پیوند پانکراس (Pancreas transplants): معمولا برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ پیشرفته است.
• دفع با رادیو اکتیو (Radioiodine ablation): که از ید رادیواکتیو برای تخریب بافت باقی مانده پس از تیروئیدکتومی استفاده می‌کند.
• تیروئیدکتومی (Thyroidectomy): یک روش جراحی برای حذف تمام یا بخشی از غده تیروئید در موردسرطان تیروئید.