سیستومتری

سیستومتری تستی است که فضای داخل مثانه را اندازه می گیرد تا مشخص کند که مثانه خوب کار می کند یا خیر. سیستومتری زمانی انجام می شود که مشکلات عصبی یا عضلانی در مثانه وجود داشته باشد که خود را با بیماری های خاصی نشان می دهد.

ادرار فرآیند پیچیده ای است. زمانی که مثانه پر می شود, اعصاب دیواره مثانه پیامی را به طناب نخاعی و مغز می فرستد که شما باید ادرار خود را دفع کنید. در پاسخ، طناب نخاعی سیگنالی برای مثانه می فرستد تا منقبض شود . زمانی که شما ادرار خود را نگه می دارید, مغز شما بر این رفلکس غلبه می کند. زمانی که شما اجازه می دهید که این رفلکس قطع شود, ادرار دفع می شود. مشکلی که بر روی این مسیر عصبی یا عضلانی دیواره مثانه اثر می گذارد می تواند نقص عملکرد مثانه بدهد.

طی سیستومتری, مثانه شما با آب یا گاز پر می شود تا توانایی آن برای نگه داشتن و بیرون راندن آب یا گاز اندازه گیری شود. ممکن است دارو داده شود تا مشخص شود آیا مثانه شما به صورت طبیعی در واکنش به دارو منقبض یا منبسط می شود یا که خیر. یک لوله کوچک (کاتتر) می تواند در پیشاب شما قرار گیرد تا در حالیکه مثانه پر می شود فشار اندازه گیری شود. یک پد یا سوزن کوچک ممکن است نزدیک به مقعد شما قرار گیرد تا عملکرد عضله در این ناحیه اندازه گیری شود.

چرا این روش بررسی انجام می شود

برای یافتن علل مشکلات مرتبط با مثانه یا عضلانی که ادرار را در مثانه نگه می دارد (اسفنکتر مثانه). مشکلات در یک یا هر دو این نواحی ممکن است نشت ادرار بدون کنترل، احساس ضرورت برای دفع ادرار یا جریان ادرار ضعیف ایجاد کند.
اندازه گیری مقدار ادراری که مثانه شما می تواند نگه دارد و میزان ادراری که بعد از اینکه احساس می کنید کاملا مثانه خود را خالی کرده اید در مثانه باقی می ماند (حجم باقی مانده).
کمک به شما و پزشک شما برای تصمیم گیری درباره جگونگی درمان علائم ادراری.
مشاهده اینکه در افراد با بیماری عصبی پیشرونده مثل مالتیپل اسکلروزیس مثانه خوب کار می کند یا خیر.

آمادگی برای این روش

در موارد زیر با پزشک خود مشورت کنید:

دارویی مصرف می کنید. بعضی داروها و مکمل های گیاهی می تواند بر روی عملکرد مثانه اثر بگذارد.
باردار هستید یا ممکن است باشید.
علائم عفونت مجرای ادراری دارید مثل درد یا سوزش ادرار، بوی بد یا ادرار تیره یا ضرورت برای دفع ادرار بیش از حد معمول

روش انجام

سیستومتری در مطب پزشک یا دپارتمان اورولوژی بیمارستان توسط اورولوژیست, ژنیوکولوژیست یا دیگر متخصصان سلامت آموزش دیده انجام می شود.

شما باید بیشتر لباس های زیر خود را در بیاورید. به شما پارچه یا پوشش کاغذی داده می شود تا طی تست استفاده کنید.

در شروع تست از شما خواسته می شود که در دستشویی که متصل به ماشینی به نام جریان سنج ادرار است ادرار کنید. این ماشین می سنجد که آیا ادرار خوب دفع می شود و چقدر طول می کشد. زمان و تلاش مورد نیاز برای شروع جریان ادرار, تعداد دفعاتی که شما جریان ادرار را متوقف و شروع می کنید و وجود ادرار قطره قطره نزدیک به انتهای ادرار ثبت می شود.

هر بار که مثانه شما پر می شود, از شما خواسته می شود تا زمانی که اولین بار احساس نیاز برای دفع ادرار می کنید گزارش کنید. سپس مثانه شما پر می شود تا زمانی که حساس کنید که باید ادرار دفع کنید. در ادامه کاتتر برای تخلیه مثانه استفاده خواهد شد یا از شما خواسته می شود که ادرار خود را دفع کنید.

بعد از اینکه تمام مایع از مثانه شما خارج شد و اگر تست های اضافی لازم نباشد، کاتتر برداشته می شود.

در حالیکه کاتتر در جای خود است تست های دیگر ممکن است انجام شود تا به مشخص شدن این مسئله کمک شود که آیا اعصابی که دفع ادرار را کنترل می کنند به صورت مناسب کار می کنند یا خیر.

این موارد عبارتند از:

تست آب یخ. آب بسیار سرد از راه کاتتر در مثانه شما تزریق می شود.
تست حساسیت بتانکول. بتانکول دارویی است که به صورت نرمال باعث انقباض عضله های مثانه می شود.
تست رفلکس بالبوکاورنوس. برای بررسی عملکرد عصب, انگشت دستی که دستکش در آن است وارد مقعد شما می شود و سپس آلت تناسلی یا کلیتوریس به آرامی فشار داده می شود.
تست حس زین. پوست اطراف مثانه مالیده می شود یا با سوزن به آرامی به آن ضربه زده می شود.
فشار باز شدن پیشاب حداکثری (MUCP). فشار مجرای پیشاب زمانی که کاتتر به آرامی از مجرای پیشاب شما خارج می شود ثبت می شود. این امر به تعیین این مسئله کمک می کند که ایا عضلات اطراف مثانه و مجرای پیشاب به صورت مناسب کار می کنند یا خیر.
فشار نقطه نشت (LPP). تقریبا ۲۰۰ mL آب استریل در کاتتر در مثانه شما تزریق می شود و سپس فشارها اندازه گیری می شود. این تست کمک می کند مشخص شود که آیا عضلات اطراف مثانه و مجرای پیشاب به صورت صحیحی کار می کنند یا خیر.

تست دیگر که ممکن است انجام شود تست بی اختیاری ادرار استرسی است. در این تست مثانه شما با آب پر می شود و کاتتر بیرون کشیده می شود. سپس از شما خواسته می شود که سرفه کنید، خم شوید یا وزنه سنگینی را بلند کنید. چکه کردن ادرار به معنی بی اختیاری تحت فشار است.

تست سیستومتری معمولا ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می کشد اما ممکن است اندکی بیشتر طول بکشد اگر هر کدام از تست های خاص دیگر هم انجام شود.

بعد از سیستومتری شما باید برای ۲۴ ساعت بررسی کنید که چقدر مایعات می نوشید و چقدر ادرار می کنید. حس سوزش طی ادرار متداول است اما اثر جانبی موقتی است. نوشیدن مقادیر زیاد مایعات به رفع این حس کمک خواهد کرد. شما ممکن است آنتی بیوتیک بگیرید تا از عفونت مجرای ادراری پیشگیری شود.

چه احساسی حین تست دارید؟

شما ممکن است از نیاز برای ادرار کردن در جلوی فرد دیگر احساس دست پاچگی داشته باشید. این روند برای کارکنان پزشکی معمولی است. اگر شما احساس دست پاچگی می کنید, نفس های آهسته و عمیق بکشید و سعی کنید آرام باشید.

خطرات

سیستومتری معمولا مشکلاتی ایجاد نمی کند. همیشه خطر اندک ابتلا به عفونت مجرای ادراری زمانی که کاتتر در مثانه وارد می شود وجود داد. در برخی موارد، عفونت مثانه می تواند به کلیه و به خون منتشر شود که به عفونت تهدید کننده حیات منتهی می شود. اگر عفونت اتفاق بیفتد، با آنتی بیوتیک قابل درمان است.

اگر شما آسیب طناب نخاعی شدیدی دارید ممکن است ضربان قلب پائین, فشار خون بالا, سر درد و احساس قرمزی یا عرق کردن طی تست داشته باشید.

وضعیت بعد از تست

بعد از تست شما ممکن است مکررا نیاز به دفع ادرار داشته باشید و حین ادرار و بعد از آن برای یک یا دو روز احساس سوزن وارد شده را داشته باشید (به خصوص اگر کربن دی اکسید استفاده شده باشد). مایعات زیادی بنوشید تا به حداقل رساندن سوزش و پیشگیری از عفونت های مجاری ادراری کمک کند.

رنگ صورتی ادرار برای چند روز بعد از سیستومتری عادی است اما در موارد زیر بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:

ادراری دارید که قرمز باقی مانده است یا لخته های خون بعد از دفع متعدد ادرار مشاهده می کنید.
قادر نبوده اید ۸ ساعت بعد از تست ادرار کنید.
تب, لرز یا دردهای شدید در شکم خود دارید. این ها ممکن است علائم عفونت کلیه باشد.

علائم عفونت مجاری ادراری دارید. این علائم عبارتند از:

درد یا سوزش حین ادرار
تمایل برای ادرار مکرر اما معمولا تنها مقادیر کمی ادرار دفع می شود.
نشت یا چکه کردن ادرار
ادراری که قرمز یا صورتی, بد بو یا مات است.
درد یا احساس سنگینی در قسمت پایین شکم

نتایج سیستومتری

طبیعی

سرعت دفع ادرار از مثانه شما زمانی که شما ادرار می کنید طبیعی است
مقدار ادرار باقی مانده در مثانه شما بعد از دفع ادرار(حجم ادرار باقی مانده) کمتر از ۳۰ میلی لیتر است
نقطه ای که در آن شما احساس نیاز برای دفع ادرار می کنید در حد طبیعی است زمانی که مقدار مایع در مثانه شما ۱۷۵-۲۵۰ mL است
نقطه ای که در آن احساس می کنید حتما باید ادرار کنید در حد طبیعی است زمانی که مقدار مایع در مثانه شما بین ۳۵۰-۴۵۰ mL است
مقدار حداکثری مایعی که مثانه شما می تواند نگه دارد در حد طبیعی است: ۴۰۰-۵۰۰ mL
تست های عملکرد اعصاب که مثانه شما را کنترل می کند طبیعی است.
ادرار از مثانه شما طی تست استرس نشت نمی کند

غیر طبیعی

سرعتی که ادرار از مثانه شما جریان پیدا می کند زمانی که شما ادرار می کنید آهسته تر از حد طبیعی است یا جریان شما شروع می شود و متوقف می شود
مقدار ادرار باقی مانده در مثانه بعد از ادرار کردن شما (حجم ادرار باقی مانده) بیش از حد طبیعی است
ممکن است ادرار شما شروع شود.
نقطه ای که در آن شما ابتدا احساس تمایل برای دفع ادرار می کنید کمتر یا بیشتر از حد طبیعی است یا اتفاق نمی افتد.
مقدار حداکثر مایعی که مثانه شما می تواند نگه دارد کمتر از حد طبیعی است یا شما آن را احساس نمی کنید.
حس طبیعی و واکنش ها زمانی که اعصابی که مثانه شما را کنترل می کنند تست می شود اتفاق نمی افتد.
ادرار از مثانه شما طی تست فشار نشت می کند.

دلایلی که شما ممکن است نتوانید تست بدهید یا علت اینکه تست ممکن است مفید نباشد

داشتن عفونت مجرای ادراری (UTI). اگر شما UTI دارید، سیستومتری نباید انجام شود.
درد شدید موقع ادرار کردن
عدم توانایی ادرار کردن در حالت نشسته یا دراز کشیده
عدم توانایی ادرار کردن در جلوی افراد دیگر
استفاده از داروهایی مثل آنتی هیستامین ها و داروهای سرماخوردگی و سرفه که با عملکرد مثانه شما تداخل ایجاد می کند.
سابقه ی جراحی در موارد آسیب طناب نخاعی در ۶ تا ۸ هفته قبل از این تست

ترجمه شده از وبسایت: www.webmd.com